အိုင္ယူေဂ်မွ ေရးတဲ့စာ (၂၂)

သူငယ္ခ်င္း...၊
အရင္စာထဲမွာ "ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ စိတ္ျဖာေလ့လာခ်က္" ဘာသာရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ငါေရးလုိက္တာေတြကို ဖတ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ မင္းအေနနဲ႔ မ်က္စိထဲမွာ ျမင္ေယာင္လာမိၿပီး ရယ္မိၿပံဳးမိတယ္ဆိုလို႔ ငါျဖင့္ ဘာေျပာရမွန္းေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ ငါ့အျဖစ္ကလည္း အၾကည္ေတာ္ရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆံုးလက္ရာ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဘီလူး ၀တၳဳထဲကဇာတ္ေကာင္ လူေတြရွိန္ေအာင္ ဘီလူး႐ုပ္ တက္တူးထိုးသလို ျဖစ္ေနၿပီလားလို႔လည္း ေတြးမိတယ္။ သင္ၾကားတဲ့ဘာသာရပ္အေၾကာင္း ေျပာျပတဲ့စာက ဖတ္ရတဲ့မင္းအတြက္ ဟာသအေတြ႕အႀကံဳ ဇာတ္လမ္းလို ျဖစ္ေနသလားလို႔ သံသယ၀င္မိတယ္ကြ။ မင္းလိုမ်ိဳး သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ခံ့ခံ့ညားညား စာမဖြဲ႕တတ္တဲ့လူဆိုေတာ့ ငါေရးတတ္သလို ေရးျပရတာမို႔ နားလည္ေပးပါကြာ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေတာ့လည္း ေကာင္းပါတယ္ေလ။ အခု ငါေျပာျပေနတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ မင္းရင္ဆုိင္ရတဲ့အခါ မင္းအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲ စိတ္၀င္စားသည္ ဆိုေစဦးေတာ့ ဖိအားေတြနဲ႔ ဖတ္မွတ္ေလ့လာရတာ၊ ကုိယ္လုပ္ခ်င္တာေတြနဲ႔ ရတဲ့အခ်ိန္ မေလာက္မငေတြျဖစ္ၿပီး ဟိုဟာမၿပီး ဒီဟာမၿပီး ျဖစ္ရတာ၊ စတဲ့ စတဲ့ ေန႔စဥ္တုိက္ပြဲေတြနဲ႔ အနည္းဆံုးေတာ့ စိတ္ညစ္ရတာမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ရမွာမို႔ အခုအခ်ိန္မွာ အဲဒီဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႀကိဳတင္ရယ္ေမာထားတာ ပိုေကာင္းပါတယ္ကြာ။ ငါ့အေနနဲ႔ ဘာသာရပ္ေတြအေၾကာင္း ဒီထက္ပိုၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာရမယ္ဆိုရင္လည္း သူငယ္ခ်င္းဆီကို စာေရးတာနဲ႔ မတူေတာ့ဘဲ အေ၀းသင္ေက်ာင္းသားကို လက္ခ်ာပို႔ခ်သလို ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္ကြ။ အဲဒီေတာ့ ဘာသာရပ္ေတြအေၾကာင္းနည္းနည္းနဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳနည္းနည္းကို ေရာသမေမႊလုပ္ၿပီး ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေျပာျပတာပဲ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ငါထင္မိတယ္။ မင္းကို တစ္ခါတေလ ငါေျပာျပတတ္တဲ့ ပံုျပင္ထဲက မုဆိုးႀကီးလို တစ္ခါတေလလည္း ေလးႀကိဳးကို ေလွ်ာ႔ၿပီးေတာ့ တုိင္မွာခ်ိတ္ထားလိုက္ပါဦးကြာ။ ေတာေကာင္ပစ္ဖို႔ ေတာထဲ၀င္တဲ့ အခ်ိန္က်မွ လိုအပ္သလို တပ္ၿပီးေတာ့ အသံုးျပဳတာေပါ့။ မင္းရင္ဆုိင္ခ်င္သည္ျဖစ္ေစ၊ ရင္မဆုိင္ခ်င္သည္ျဖစ္ေစ လာမယ့္ ၂ ႏွစ္တာကာလမွာ မင္းအေနနဲ႔ ဒီဘာသာရပ္ေတြကို မျဖစ္မေန သင္ယူရမွာ၊ ေလ့လာရမွာမို႔ အခုေတာ့ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးပဲ ရယ္ေမာလုိက္ပါဦးကြာ။

ဒီစာမွာေတာ့ ေနာက္ထပ္ ဘာသာရပ္တစ္ခုအေၾကာင္း ငါဆက္ေျပာခ်င္တယ္။ ပါေမာကၡ ကူမာဂအိ (Prof. Kumagai) သင္တဲ့ "ႏုိင္ငံတကာႏုိင္ငံေရး" (International Politics) ဘာသာရပ္ေပါ့။ ဘာသာရပ္အေၾကာင္း မေျပာခင္ သင္ၾကားေပးမယ့္ ပါေမာကၡအေၾကာင္းကို အရင္ဆံုး ေျပာပါရေစ။ ငါတို႔ေတြကေတာ့ ဆရာမ ကူမာဂိုင္း လို႔ပဲ ေခၚၾကတယ္ကြ။ ဒါေပမယ့္ ကူမာဂိုင္း မဟုတ္ဘူး၊ ကူမာဂအိလို႔ ေခၚမွမွန္တယ္လို႔ အၿမဲတမ္း လုိက္ျပင္ေပးတတ္တဲ့ ဆရာတစ္ဦးေၾကာင့္ အခုေရးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကူမာဂအိလို႔ ေရးလိုက္ပါတယ္။ ငါတို႔ ဆရာမကေတာ့ သူ႔ကို ကူမာဂိုငး္ပဲေခၚေခၚ၊ ကူမာဂအိပဲေခၚေခၚ ဘာမွ် မေျပာပါဘူးကြာ။ ဂ်ပန္ပါေမာကၡျဖစ္တဲ့ ဆရာမ ကူမာဂအိဟာ ငါတို႔ဌာနမွာေတာ့ ရွားရွားပါးပါး တစ္ဦးတည္းေသာ အမ်ိဳးသမီးပါေမာကၡေပါ့ကြာ။ ငါ့မွာလည္း စကားစပ္မိေတာ့ ၾကားျဖတ္ေျပာခ်င္တာ ရွိလာျပန္တယ္ကြ။ မိေခ်ာင္းသား... အရမ္းလွ်ာရွည္တယ္လို႔ေတာ့ မေအာက္ေမ့နဲ႔ကြာ။ ငါတို႔ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းဆရာ ရွားပါးၿပီး ဘယ္ေနရာၾကည့္ၾကည့္ အမ်ိဳးသမီး ေက်ာင္းဆရာေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္ေနတာကို မင္းသိၿပီးသားပါ။ ဒီမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီး ပါေမာကၡဆိုတာ တကယ့္ကို ရွားမွရွားတဲ့ အရာပဲေဟ့။ အဲဒီလို ရွာမွရွားထဲမွာမွ ထပ္ၿပီးေတာ့ ထူးျခားတာကေတာ့ ငါတို႔ဆရာမဟာ ပါေမာကၡ အပ်ိဳႀကီး ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဆရာမကပဲ အမူလြန္၊ အေရြးလြန္ေနတာလား၊ ငါတို႔ဆီက ပါေမာကၡ လူပ်ိဳႀကီးေတြကပဲ မစြမ္းတာလားေတာ့ ငါျဖင့္ ဉာဏ္မမီတဲ့အတြက္ ေသေသခ်ာခ်ာ မေျပာႏုိင္ပါဘူးကြာ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ငါ့အေနနဲ႔ "တစ္ခါတုန္းက အိုင္ယူေဂ်" ဒါမွမဟုတ္ "အိုင္ယူေဂ်မွာ သာတဲ့လ" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ ေရးဖို႔အတြက္ ကုန္ၾကမ္းေတြရထားတာ ရွိတယ္။ ငါ့စကားကို ဆက္ရရင္ေတာ့ ကူမာဂအိဟာ ငါတို႔ဌာနက ပါေမာကၡေတြထဲမွာ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးအရွိဆံုး ဆရာတစ္ဦး ျဖစ္တယ္ကြ။ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အခမ္းအနားတိုင္းနီးပါးကို မပ်က္မကြက္ တက္ေလ့ရွိတယ္။ အခမ္းအနား တစ္ခုခုလုပ္ၿပီဆိုရင္ ငါတို႔အေနနဲ႔ ဌာနက ပါေမာကၡေတြ အားလံုးကို ဖိတ္ၾကားတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကူမာဂအိတစ္ေယာက္ပဲ ျမန္မာခ်စ္စိတ္အျပည့္နဲ႔ မပ်က္မကြက္ တက္ေလ့ရွိတာျဖစ္တယ္။ ဒီမွာေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ျမန္မာပညာေတာ္သင္ အမ်ားစုကလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြ ျဖစ္ၾကတာမို႔ ဆရာမအေနနဲ႔ သံေယာဇဥ္ရွိတာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ေလ။

ပါေမာကၡ ကူမာဂအိဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ Graduate Center of the City University of New York ကေန ႏုိင္ငံေရးသိပၸံအထူးျပဳနဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႕ ရခဲ့သူျဖစ္တယ္။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ စာသင္ခန္းနဲ႔ ႐ံုးခန္းၾကားမွာပဲ အခ်ိန္ကုန္ေနတဲ့ ပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္တယ္။ သူစာသင္ၾကားတဲ့ ပံုစံက ပါေမာကၡ မ်ိဳး နဲ႔ အေတာ္ႀကီးကို ဆင္တူတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ Summary မေရးခိုင္းဘူး။ စာဖတ္ဖို႔ အိမ္စာေပးတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ငါတို႔ဆရာမ်ိဳးနဲ႔ ခၽြတ္စြတ္ပဲ။ ေလာဘတႀကီး အမ်ားႀကီးေပးေလ့ရွိတယ္။ ငါတို႔ေက်ာင္းသားေတြ အၿမဲလိုလို ကြယ္ရာမွာ ညည္းတတ္ၾကတဲ့ စကားတစ္ခြန္းရွိတယ္။ " " "ဆရာမ်ိဳးနဲ႔ ဆရာမကူမာဂအိတို႔ ႏွစ္ေယာက္တုိင္ပင္ၿပီး ငါတို႔ေက်ာင္းသားေတြကို တမင္မ်ား လုပ္ေနသလား မသိဘူး " " " ဆိုတာပါပဲ။ အိမ္စာေတြကို အမ်ားႀကီးဖတ္ခုိင္းတယ္၊ အတန္းထဲမွာ စာေမးလို႔ ေက်ာင္းသားေတြက မေျဖႏုိင္ရင္ မ်က္ႏွာႀကီးသုန္မႈန္ၿပီး ေဒါသထြက္ေတာ့တာပဲေဟ့။ အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ အတန္းတစ္ခုလံုး အပ္က်သံေတာင္ ၾကားရေလာက္ေအာင္ ၿငိမ္သက္ေနေတာ့တာပဲ။ အသံတိုးတိုးနဲ႔ သင္တတ္လြန္းလို႔ အၿမဲတမ္း နားစိုက္ေထာင္ရတတ္တဲ့ ဆရာမရဲ႕ အသံဟာ အဲဒီလို အခ်ိန္ဆိုရင္ မိုးၿခိမ္းသံအလား ေအာက္ေမ့ရေအာင္ အက်ယ္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ခံစားရတယ္။ ဆရာမဟာ အားတဲ့အခ်ိန္တုိင္း စာဖတ္ေနသလား ဆိုတာ ငါေသခ်ာ မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နယ္ပယ္အားလံုးနီးပါးကို ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ သိျမင္ၿပီး လတ္တေလာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကမၻာ႔ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြကိုလည္း အလ်ဥ္းသင့္သလို ဥပမာေတြေပးၿပီး သင္ၾကားေပးေလ့ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္းစံုက ေက်ာင္းသားေပါင္းစံုရဲ႕ ကတ္ကတ္သတ္သတ္ ေမးခြန္းေပါင္းစံုကိုလည္း စိတ္ေက်နပ္ေအာင္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ျပန္ေျဖေပးေလ့ရွိတယ္။ သင္တန္းကာလအတြင္း စာေမးပြဲ ၂ ခု ေျဖခုိင္းတတ္တယ္။ သင္တန္းလည္ စာေမးပြဲနဲ႔ ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲတို႔ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔စိတ္ႀကိဳက္ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ပါ၀ါပြိဳင့္တင္ျပမႈ တစ္ႀကိမ္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ပါေမာကၡ ကူမာဂအိရဲ႕ စာသင္ခ်ိန္တုိင္း ေက်ာင္းသားေတြ အေၾကာက္ဆံုးက ဘယ္အခ်ိန္မွာ သူ႔မွတ္စုစာအုပ္ထဲက ေက်ာင္းသားစာရင္းကို လွန္ၾကည့္ၿပီး ကိုယ့္နာမည္ကို ေခၚလိုက္မလဲ ဆိုတာပါပဲ။ နာမည္အေခၚခံရတဲ့ ေက်ာင္းသားဟာ အိမ္စာေပးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ စာအုပ္တစ္ခုခုထဲက အခန္းေတြကို ဖတ္မလာခဲ့လို႔ ေမးခြန္းကို မေျဖႏုိင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီေန႔စာသင္ခ်ိန္ မၿပီးမခ်င္း တစ္ခန္းလံုး ကပ္သင့္ၿပီသာ မွတ္ေပေတာ့ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာကို နာမည္ေတြေခၚၿပီး တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ ေမးေတာ့တာပဲ။ အေမးခံရတဲ့ ေက်ာင္းသားက အင္းမလုပ္၊ အဲမလုပ္ဘဲ ၿငိမ္ေနလို႔ကေတာ့ တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ လိုက္ၾကည့္ၿပီး မ်က္လံုးခ်င္း ဆံုတဲ့လူတုိင္းကို ေမးေတာ့တာပဲ။ အဲဒီလို အခ်ိန္ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြအကုန္လံုး ေခါင္းငံု႔ၿပီး ဆရာမကို အ႐ိုအေသ ျပဳ ၾကေတာ့တာပဲေဟ့။ ဘယ္သူမွကို ေခါင္းမေထာင္ရဲဘူး။ ငါ့စိတ္ထဲမွာေတာ့ ဆရာမ စိတ္တိုေနတဲ့ အဲလိုအခ်ိန္ဆုိရင္ ေမးခြန္းေတြ ေမးေနတာလို႔ မျမင္ဘဲ ရမ္ဘို/အာႏိုး ဇာတ္ကားေတြထဲမွာ ေဒါသတႀကီးနဲ႔ စက္ေသသနတ္ႀကီးကိုင္ၿပီး ျမင္ျမင္သမွ်ကို တရစပ္ လိုက္ပစ္ေနတာကိုပဲ ေျပးေျပးျမင္မိေတာ့တာပဲ။ ကဲ.. စကားေတြလည္း အေတာ္မ်ားၿပီး စာလည္းအေတာ္ရွည္ေနပါၿပီ။ ရက္သတၱပတ္အလိုက္ သင္ၾကားပို႔ခ်တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

• Introduction (Sovereign State, Nation, Power)
• Realism (Power, Balance of Power)
• Liberalism (Neoliberal Institutionalism & Economic Liberalism)
• Liberalism (The Democratic Peace)
• Social Constructivism
• Critical Approaches: Post-Structuralism, Neo-Gramscianism, and Feminism
• International Political Economy
• Non-State Actors: International Governmental Organizations and International Non-Governmental Organizations
• Terrorism and UN PKO
• Environmental Issues

အရင္စာထဲမွာ ငါေျပာခဲ့သလိုပဲ အခုေဖာ္ျပခဲ့တာေတြဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္က သင္႐ိုးမာတိကာေတြ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အေျခအေနအရ အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္တယ္ဆုိတာကို မေမ့မေလ်ာ့ ထပ္မံေျပာၾကားလိုတယ္။ ငါ့အတြက္ကေတာ့ အေတာ္စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အျခားဘာသာရပ္ေတြကို ေလ့လာသင္ယူတဲ့ေနရာမွာ ဒီဘာသာရပ္မွာ သင္ခဲ့ရတာေတြနဲ႔ လာလာၿပီး ခ်ိတ္ဆက္ဆက္ႏႊယ္ေနတာမို႔ အေတာ္အက်ိဳးရွိတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုလို႔ ေျပာခ်င္တယ္ကြ။ ေနာက္တစ္ခုက မင္းစိတ္၀င္စားတဲ့ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ကိစၥရပ္တစ္ခုခုကို သင္ခန္းစာနဲ႔ သက္ဆုိင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မဆုိင္သည္ျဖစ္ေစ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးေမးျမန္းခြင့္ရွိတဲ့ စာသင္ခ်ိန္တစ္ခု ျဖစ္တာပါပဲ။ မင္းေမးခြန္းေမးတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူ႔အေနနဲ႔ လက္ခ်ာကို သင္ၾကားပို႔ခ်တာ အရွိန္ရေနလို႔ ဆံုးခန္းတုိင္ေအာင္ သင္ခ်င္ေနတယ္ဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းျပန္လည္ေဆြးေႏြးမႈ မျပဳလုပ္ေပမယ့္ စာသင္ခ်ိန္ ကုန္ဆံုးတဲ့အခါ မင္းကို သီးသန္႔အခ်ိန္ေပးၿပီး စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေျဖၾကားေပးလိမ့္မယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပါပဲ။ စာေမးလို႔မရရင္ စိတ္တိုတတ္တာကလြဲလို႔ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚမွာ နားလည္မႈအျပည့္ရွိတဲ့... ေဖာ္ေရြပ်ဴ ငွာတဲ့... မိခင္စိတ္အျပည့္ရွိတဲ့... ပါေမာကၡတစ္ဦး ျဖစ္တာမို႔ ငါတို႔ေတြက ဆရာမကို ခ်စ္ၾကတယ္ကြ။ အျခားဘာသာရပ္ေတြအေၾကာင္း ေနာက္စာေတြမွာ ဆက္ၾကေသးတာေပါ့။ အခုေတာ့ အေၾကာင္းလည္းေပြ၊ စာလည္းရွည္ၿပီ၊ ငါ့ကိုနားခြင့္ျပဳပါေလ။
(Ichiro Nyanmyokyaw)