Wednesday 13 June 2018

ပန္းပြင့္ေလး လွဖို႕ဆိုရင္


ေက်ာင္းစာကို အဂၤလိပ္လိုသင္သင့္သလား ျမန္မာလိုသင္သင့္သလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက လႊတ္ေတာ္ထဲက ေဆြးေႏြးမွဳကေန စတင္ၿပီး လူေတြၾကားမွာ စိတ္၀င္တစား ေျပာၾကဆိုၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘာသာစကားနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ပညာေရးမူ၀ါဒ ဘယ္လိုခ်ရင္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲဆိုတာေတာ့ မသိေပမယ့္ မူလတန္းေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးေနတဲ့ အေဖတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ေတာ့ ကေလးမိဘေတြကို ဒါေလးေတြ ေျပာျပခ်င္တယ္
.
၁။ ကေလးကို အဂၤလိပ္စာ တတ္ေအာင္သင္ေပးပါ၊ တတ္ေအာင္သင္တယ္ဆိုတာ အတန္းထဲမွာ အၿမဲတမ္း အဆင့္ေကာင္းေကာင္းရတာနဲ႕ တိုက္ရိုက္အခ်ိဳးမက်ဘူးဆိုတာ မိဘေတြ နားလည္ၿပီးျဖစ္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာလို ေလ့လာစရာ စာအုပ္စာတမ္းနဲ႕ အင္တာနက္မွာရွိေနတဲ့ အရင္းအျမစ္ အကန္႕အသတ္ေတြရွိေနတဲ့ အခုလိုအခ်ိန္မွာ ကေလးက အဂၤလိပ္လိုတတ္မွ ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ပ်ံ႕ပ်ံ႕ ေလ့လာနိုင္ခြင့္ပိုရပါလိမ့္မယ္။ ကေလးကို တတ္ေအာင္သင္ဖို႕အတြက္ ကေလးကို အဂၤလိပ္စကား မ်ားမ်ားေျပာျဖစ္မယ့္ ရပ္၀န္းတစ္ခုလည္း လိုအပ္ပါတယ္။ မိဘေတြကိုယ္တိုင္ အဂၤလိပ္စာကို (အနည္းဆံုး ကိုယ့္ကေလး တတ္သေလာက္အဆင့္ေလးျဖစ္ျဖစ္) တတ္ေအာင္လုပ္ၿပီး အိမ္မွာ အဂၤလိပ္စကားေျပာျဖစ္မယ့္ အေျခအေနေလး ဖန္တီးေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စကားေျပာ ေက်ာင္းမွာထားတဲ့ ကေလးခ်င္းတူရင္ေတာင္ အိမ္မွာပါ မိသားစုက အဂၤလိပ္လို ေျပာနိုင္ဆိုနိုင္တယ္ဆိုရင္ ကေလးရဲ႕ အဂၤလိပ္စကားစြမ္းရည္က ပိုတက္တတ္ပါတယ္။
.
၂။ ကေလးရဲ႕ ေက်ာင္းစာကို စိတ္၀င္စားပါ။ ကေလးကို စာေတြနင္းကန္က်က္ခိုင္းၿပီး စာျပန္ခိုင္း မရရင္ ဆူေငါက္ ရိုက္ လုပ္ဖို႕ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကေလးရဲ႕ ေက်ာင္းစာကို စိတ္၀င္တစား ကေလးနဲ႕ ေဆြးေႏြး၊ စာက်က္ၿပီး စာျပန္ခိုင္းတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ သူ႕စာထဲက အေၾကာင္းအရာေတြ သူဘယ္ေလာက္ နားလည္ထားသလဲဆိုတာ ကေလးနဲ႕ စကားေျပာၾကည့္ရင္ ကေလးကလည္း စာထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကို တကယ္ စိတ္၀င္တစား ေျပာျပပါလိမ့္မယ္။ ကေလးနဲ႕ စကားေျပာရင္း ေက်ာင္းစာအုပ္ထဲမွာ ေရးထားတာထက္ပိုၿပီး ဘာေတြ ဆက္ေတြးမလဲဆိုတာ ကေလးရဲ႕ ေတြးတတ္ေခၚတတ္တာေတြကို တူးဖြေဖာ္ထုတ္ဖို႕ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။
.
၃။ စာသင္ေက်ာင္းမွာ သင္ေပးေနတာ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႕တစ္ခုတည္းအတြက္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ အၿမဲသတိထားပါ။ ကေလးရဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး၊ ဆရာဆရာမမ်ားအေပၚ သေဘာထား၊ ေက်ာင္းသြားေက်ာင္းျပန္ ပတ္၀န္းက်င္ကို သတိထားမိတဲ့ စိတ္၊ ေက်ာင္းမွာလုပ္တဲ့ စာမဟုတ္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြထဲမွာ ကိုယ့္ကေလးရဲ႕ အခန္းက႑၊ ကေလးရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွဳ စတာေတြကိုပါ မိဘေတြက စိတ္၀င္တစားရွိသင့္ပါတယ္။ ကေလးနဲ႕ စကားေအးေအးေဆးေဆး ေျပာနိုင္မယ့္ အေျခအေနဖန္တီးၿပီး ဒီအေၾကာင္းေတြ သိေအာင္လုပ္ထားသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ေတြငယ္ငယ္ကေတာ့ ထမင္းစားရင္း စကားေျပာတာ လူႀကီးေတြက မႀကိဳက္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ကေတာ့ ထမင္းစားတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးေတြနဲ႕ စကားစျမည္ေျပာရင္း ေအးေအးေဆးေဆး အခ်ိန္ယူသင့္တယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။
.
၄။ ေဆာ့တာ ကစားတာဟာ ကေလးတစ္ေယာက္ ဗလငါးတန္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ ခံယူထားသင့္ပါတယ္။ အိမ္မွာ တစ္ေယာက္တည္းေဆာ့ေဆာ့၊ အေပါင္းအသင္းနဲ႕ေဆာ့ေဆာ့၊ ေဆာ့တယ္ဆိုတာ ကေလးတစ္ေယာက္က အာရံုစူးစိုက္သင္ယူေနျခင္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္တာမို႕ ေဆာ့တာကို အားေပးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကေလး ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႕ စိတ္တိုင္းက် ေဆာ့ႏိုင္ေအာင္ စီမံဖန္တီးေပးထားသင့္ပါတယ္။
.
၅။ ကေလး စာထဲမွာပါတာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် အျပင္မွာ ျပေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ နယ္ဘက္ပိုင္းက ကေလးေတြအေနနဲ႕ သဘာ၀တရားနဲ႕ နီးနီးစပ္စပ္ ေနခြင့္ရတာမို႕ ကိစၥမရွိလွေပမယ့္ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး ကြန္ကရစ္ေတာႀကီးထဲေနရတဲ့ ကေလးေတြအဖို႕ စာထဲမွာပါတာေတြကို အျပင္မွာ ျမင္ခြင့္ရဖို႕က တမင္တကာ ျပမွ သိရတာေတြ ရွိမွာပါ။
.
၆။ အင္တာနက္ကို ေကာင္းေကာင္းအသံုးခ်သင့္ပါတယ္။ လက္ထဲက တယ္လီဖုန္း၊ ကြန္ျပဴတာနဲ႕ အင္တာနက္တို႕ဟာ ေဖ့ဘုတ္ၾကည့္တာထက္ အမ်ားႀကီး ပိုအသံုး၀င္တယ္ဆိုတာကို ေမ့မထားသင့္ပါ။ ယူက်ဳကေန ကေလးတစ္ေယာက္ သိသင့္သိထိုက္တာကို ျပေပးႏိုင္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ မိဘေတြကိုယ္တိုင္ အင္တာနက္ကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ အသံုးခ်ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားသင့္ပါတယ္။ ယူက်ဳမွာ ကေလးေတြအတြက္ သီးသန္႕လုပ္ေပးထားတဲ့ ေက်ာင္းစာထဲက ဗဟုသုတေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ လိပ္ျပာေလးေတြ ဘယ္လိုေမြးလာလဲ၊ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲတာ ဘယ္လိုႀကီးလဲ၊ သစ္ေစ့ကေလးကေန အပင္ႀကီးဘယ္လိုျဖစ္လာလဲ စသည္ျဖင့္ ကေလးေက်ာင္းမွာ စာနဲ႕ ရုပ္ပံုနဲ႕ပဲ သင္ရတဲ့ ကိစၥေတြကို ယူက်ဳလိုေနရာမွာ ရုပ္ရွင္ေတြဘာေတြနဲ႕ (အဂၤလိပ္လို နားမလည္ဘူး ဆိုတဲ့တိုင္) ျပလို႕ရတာေတြကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်သင့္ပါတယ္။ သတိထားရမွာက ကေလးကိုယ္တိုင္ အတိုင္းအဆမရွိ တယ္လီဖုန္းကိုင္ ကြန္ျပဴတာကိုင္ၿပီး အခ်ိန္အၾကာႀကီးသံုးေနတာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ စီမံသင့္ပါတယ္။ ကေလးက သူ႕ဘာသာၾကည့္ေနတာထက္ မိဘက ကေလးေက်ာင္းစာထဲပါတာေလးေတြကို စိတ္၀င္တစားနဲ႕ ျပေပးတာမ်ိဳးက ပိုေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။
.
၇။ ကေလးကို သဘာ၀တရားနဲ႕ နီးနီးစပ္စပ္ ေနခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။ ပရြက္ဆိတ္ေလးေတြ သြားေနတာ၊ ပန္းေလးေတြ ပြင့္ေနတာ၊ ေျမႀကီးေတြ ေက်ာက္ခဲေတြကို ေသခ်ာစိတ္၀င္တစားၾကည့္ေနတာေတြကို မဟန္႕တားသင့္ပါဘူး။ စာထဲကဟာေတြက အျပင္မွာလည္း တကယ္ရွိေနတာပါလားဆိုတာ ကေလးက သေဘာေပါက္ဖို႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ နို႕မဟုတ္ရင္ ေက်ာင္းကသင္တာက သပ္သပ္ အျပင္မွာ တကယ္ရင္ဆိုင္ရတာက သပ္သပ္ဆိုတာလိုျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းစာကို စာေမးပြဲေအာင္ဖို႕ထက္ပိုစိတ္၀င္စားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
.
၈။ အိမ္စာေတြ နင္းကန္လုပ္ခိုင္းတာကို အားမေပးသင့္ပါဘူး။ ကေလးထူးခၽြန္တဲ့ဘာသာ မထူးခၽြန္တဲ့ ဘာသာဆိုတာ ရွိမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သခ်ၤာညံ့လို႕ဆိုၿပီး သခ်ၤာေတြ နင္းကန္တြက္ခိုင္းတာမ်ိဳး၊ လက္ေရးမလွလို႕ဆိုၿပီး ဘယ္နမ်က္နာေရးဆိုၿပီး မဟားတရားခိုင္းတာမ်ိဳးလုပ္ရင္ ကေလးက စာကို မုန္းတီးသြားနိုင္ပါတယ္။
.
၉။ ကေလး ဆရာဆရာမေတြနဲ႕ အခါအားေလ်ာ္စြာ ေတြ႕လို႕ျဖစ္ျဖစ္ တယ္လီဖုန္းဆက္လို႕ျဖစ္ျဖစ္ ကေလးအေၾကာင္းကို တီးေခါက္ၾကည့္ ေဆြးေႏြးၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ခ်င္းေတြ သူတို႕ရဲ႕ မိဘေတြနဲ႕လည္း အခါအားေလ်ာ္စြာ စကားစျမည္ေျပာၿပီး ကေလးအတြက္ ပိုၿပီးသင့္ေလ်ာ္မယ့္ အႀကံေကာင္းဥာဏ္ေကာင္းေလးေတြ ရတတ္ပါတယ္။
.
၁၀။ ကေလးကို အဂၤလိပ္စာအျပင္ ေနာက္ထပ္ ဘာသာစကားတစ္ခု ထပ္သင္ေပးဖို႕ အေျခအေနေပးတယ္ဆိုရင္ တရုတ္စာသင္ေပးဖို႕ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ဒီကေလး ကိုယ့္အရြယ္မေရာက္ခင္မွာတင္ တရုတ္က ကမာၻ႕အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိၿပီး တရုတ္စာနဲ႕စကားက အေရးပါလာမွာျဖစ္လို႕ပါ။
.
၁၁။ ကေလးကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ဖို႕ဆိုရင္ မိဘကိုယ္တိုင္လည္း ကိုယ့္ဘာသာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကေလးနဲ႕ အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ မိဘအုပ္ထိန္းသူ အိမ္ေထာင္စု၀င္ေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေတြက ကေလးဆီကို ကူးစက္တတ္တဲ့သေဘာရွိတာေၾကာင့္ ကေလးကိုျဖစ္ေစခ်င္တာေတြကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္လည္း ျဖည့္ဆည္းေနသင့္ပါတယ္။ ေနာက္က်တယ္ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိပါဘူး။
.
၁၂။ ကေလးကို မလိုလားအပ္တဲ့ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြ ေလ်ာ့က်ေအာင္ မိဘေတြက ႀကိဳးစားဖယ္ရွားေပးသင့္ပါတယ္။ အထင္ရွားဆံုး ဥပမာျပရရင္ ကေလးကို အတန္းထဲမွာ အဆင့္ေကာင္းေစခ်င္တာ၊ အမွတ္နည္း အဆင့္မေကာင္းလို႕ဆိုၿပီး ကေလးကို ျပစ္တင္ေမာင္းမဲ ဖိအားေပးတာ၊ စာေတြကို သည္၏မလြဲရတာကို ဂုဏ္ယူေနတာ၊ က်ဴရွင္ေတြ ဂိုက္ေတြ တစ္ၿပံဳႀကီးေခၚၿပီး ကေလးကို အားလပ္ခ်ိန္ စဥ္းစားခ်ိန္ ေဆာ့ခ်ိန္မေပးခ်င္တာ စတာေတြက ကေလးေတြအတြက္ မလိုလားအပ္တဲ့ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြပါပဲ။ တကယ္လို႕ ကိုယ့္ရဲ႕ဖိအားေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အတန္းထဲမွာ သူ႕ရဲ႕ ပင္ကိုယ္ၿပိဳင္ဆိုင္စိတ္အရ သူမ်ားေအာက္က်လို႕ ကေလးက စိတ္ပ်က္အားငယ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာင္ မိဘေတြက ကေလးကို အားေပးႏွစ္သိမ့္ၿပီး ကေလးရဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ကို အၿမဲတမ္း ထက္သန္ထြန္းပေနေအာင္ ေရေလာင္းေပါင္းသင္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
.
၁၃။ အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္က အခုမွေျပာမွာပါ။ ပညာေရးစနစ္ႀကီး ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူး အျပစ္တင္ေနတာ၊ ဆရာမေတြကဘယ္လို ေက်ာင္းကဘယ္လို အျပစ္တင္စရာျဖစ္ေနတာေတြ ရွိမွာပါ။ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ ျပင္ေပးႏိုင္ဖို႕ဆိုတာက လက္ေတြ႕မက်ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ဆိုးတဲ့ ပညာေရးစနစ္ႀကီးျဖစ္ေနပါေစ ကေလးကို အေကာင္းဆံုးပညာေရးကိုေပးဖို႕ဆိုတာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ပါလားဆိုတာ ယံုၾကည္စြဲမွတ္ထားၿပီး ကေလးနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေလေလ ကေလးပညာေရးအတြက္ ပိုၿပီး အလားအလာေကာင္းေလေလပဲဆိုတာ အၿမဲသတိရေနေစခ်င္ပါတယ္။ ပညာေရးစနစ္ႀကီးကို အစိုးရက ျပင္လိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕က ကိုယ့္ကေလးကို တတ္နိုင္သမွ် ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကတာေပါ့။
.
ပန္းပြင့္ေလးေဖေဖ
၁၃ ဇြန္ ၂၀၁၈

Thursday 7 June 2018

Internet Suppression of NLD


Could the suppression of the NLD government on freedom of expression as a weapon to diminish the voices of the people who has been criticizing the clumsy administrations lead to the renaissance of a BLOG era that had once served as an effective channel for waging a war between young educated soldiers and the supporters of the (so called) democratic activists in the 2000s?