လိပ်ပြာလုံတဲ့ ကျောင်းတော်သား

. . . ကိုယ်တက်ခဲ့တဲ့ တက္ကသိုလ်က ကိုယ်တို့ကို ဆရာလို၊ အဖေလို၊ အကိုကြီးလိုစောင့်ရှောက်သွန်သင်ခဲ့တဲ့ ဆရာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက နေပြည်တော်က တက္ကသိုလ်ကြီးတစ်ခုမှာ သင်ခန်းစာ လာပို့ချတော့ ကိုယ်လည်း အခွင့်သင့်တာနဲ့ ဆရာ့အတန်း သွားတက်ခဲ့တယ်၊ ဆရာပို့ချတဲ့ သင်ခန်းစာထဲက အခု ကျွန်တော်ပြန်ပြီး ဖောက်သည်ချချင်တာက ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာဆိုင်ရာ ဆရာပြောတဲ့ သဘောထားလေးတစ်ခုအကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို နယ်ပယ်ပေါင်းစုံမှာ တိုးတက်ထွန်းကားအောင် ကြံဆောင်နေကြတာမျိုးတွေက အစိုးရအေဂျင်စီတွေ၊ ကုမ္ပနီကြီးတွေ နဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်အသိုက်အဝန်းကြားထဲမှာ တွင်ကျယ်နေတာ ကြာပြီဖြစ်ပေမယ့် မနှစ်က ၂၀၂၂ နိုဝင်ဘာ လကုန်ရက်ကစလို့ ChatGPT ဆိုတဲ့ ဘာသာစကားအခြေပြု ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို လူအများ အသုံးချနိုင်အောင် OpenAI က စတင်ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့ အချိန်ကစပြီး ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာဟာ ကိုယ်တွေလို သာမန်လူတွေ လက်ထဲကို ရောက်လာခဲ့တယ်။ OpenAI ရဲ့ အခုလို လုပ်ရပ်ကြောင့် အခြားသော နည်းပညာဆိုင်ရာ ကုမ္ပနီကြီးတွေကလည်း မနေသာကြတော့ဘဲ သူတို့ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို အများပြည်သူ အသုံးပြုနိုင်အောင် လမ်းဖွင့်ပေးလာကြပြီး အခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကတော့ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာနှစ်လို့ ဆိုရလောက်အောင် လူအများကြား တွင်ကျယ်လာခဲ့ပါတယ်။
.
. . . နည်းပညာနယ်ပယ်တွေ အမျိုးမျိုးမှာ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို အသုံးချ တီထွင်ဆန်းသစ်နေကြတာတဲ့ကြားထဲက ဘာသာစကားအခြေပြု ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာမှာတော့ လူသုံးသဘာဝဘာသာစကားတွေသာမက ကွန်ပြူတာပရိုဂရမ်သုံး ဘာသာစကားတွေ၊ သီချင်းတွေ၊ ကဗျာတွေ၊ ဇာတ်လမ်းဇာတ်ညွှန်းတွေ၊ ပုံပြင်တွေ၊ အပြင် အရုပ်တွေ အသံတွေကိုပါ လိုသလိုဖန်တီးခိုင်းလို့ ရတဲ့အထိ သာမန်လူတွေ သုံးခွင့်ရလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ဒီလို အသုံးချခွင့် ရလာတာကို သာမန် နေ့စဉ်ကြားနေကျ ကမ္ဘာ့သတင်းတစ်ပုဒ်လောက်ပဲ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သဘောထားကြတဲ့သူတွေ ရှိသလို ကိုယ်လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်နယ်ပယ်မှာ ဘယ်လို အကျိုးရှိရှိ အသုံးချရပါ့မလဲဆိုပြီး လက်တွေ့လေ့လာစူးစမ်း အသုံးချကြတာတွေလည်း တွင်ကျယ်လာခဲ့ပါတယ်။
.
. . . ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို ကွန်ပြူတာတွက်ချက်နိုင်မှုစွမ်းရည်နဲ့၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အသိဉာဏ်ပညာဆိုင်ရာ ရှိနှင့်ပြီး ဗဟုသုတအထုအထည်ကြီးနဲ့ ပေါင်းစပ်လိုက်တဲ့အခါ လေးငါးတန်းကျောင်းသားတွေ စာစီစာကုံးရေးတဲ့ နေရာက စလို့ တက္ကသိုလ်ကြီးတွေမှာ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ စာတမ်းတွေ ရေးတဲ့နေရာအထိလည်း အတိုင်းအတာကြီးကြီးမားမား အသုံးဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုအသုံးဝင်လာမှုဟာ တစ်ဘက်မှာ ကောင်းကျိုးလို့ ယူဆစရာပေမယ့် တစ်ဘက်မှာကျတော့ ကျောင်းသားတွေက ကိုယ်ပိုင်အသိပညာဗဟုသုတကို အသုံးမပြုဘဲ သူများလက်နဲ့ စာရေးခိုင်းတဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်လာတာကြောင့် တက္ကသိုလ်ကြီးတွေမှာ ဒီကိစ္စက အလေးထားဖြေရှင်းစရာ ပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
.
. . . အရင့်အရင်တုန်းက သူများစာကူးချတာကို ဖမ်းပေးတဲ့စနစ်တွေ နဲ့ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ကျောင်းသားတွေ ကိုယ်ပိုင်အားထုတ်လုပ်ကိုင်ကြဖို့ ကျပ်မတ်နိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် အခုကျတော့ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာအကူအညီနဲ့ ရေးလာတဲ့ စာတွေကို စစ်ဖို့မှာက စိန်ခေါ်မှု အကြီးကြီးဖြစ်နေရပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ ဆရာတို့လို ဝါရင့် ပါမောက္ခကြီးတွေကိုယ်တိုင်တောင် လူရေးတဲ့ စာနဲ့ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာက ရေးပေးတဲ့စာ ခွဲခြားဖို့ကို ရုတ်တရက်အားဖြင့် ခက်ခဲနေခဲ့ပြီး ပိုက်ဆံပေးသုံးရတဲ့ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာဗားရှင်းတွေမှာဆို ပိုလို့တောင် ခက်ခဲတဲ့ အနေအထားကို တွေ့ရတယ်လို့ ဆရာက ပြောပါတယ်။
.
. . . ဆရာပြောတဲ့အထဲ မှတ်သားစရာကတော့ ဒီကနေ့ကျောင်းတော်သားတွေအနေနဲ့ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို လုံးလုံးကြီး မသုံးရဘူးဆိုတာကလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတာကြောင့် “ကျင့်ဝတ်ရှိရှိ သုံးကြဖို့” အရေးကြီးတဲ့အကြောင်းပါပဲ
.
. . . ဒီနေရာမှာ ဆရာပြောခဲ့တဲ့ “ကျင့်ဝတ်ရှိရှိ သုံးကြဖို့” ဆိုတဲ့ စကားနဲ့ပတ်သက်ပြီး တွေးမိတာလေးတွေ ပြောပြချင်ပါတယ်
.
. . . အရင်တုန်းကဆိုရင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားအချို့ နဲ့ ပညာရှင်အချို့ဟာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ စာတမ်းတွေ၊ ဆောင်းပါးတွေရေးကြတဲ့အခါ အရေးအသားမှာ ပညာရပ်လေသံပေါက်ဖို့၊ အသုံးအနှုန်းတွေ သင့်လျော်ဖို့၊ သက်ဆိုင်ရာ စာတမ်း၊ ဆောင်းပါးပေးပို့တာကို ဖော်ပြပေးမယ့် ပညာရပ်ဂျာနယ်တွေ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပုံစံဝင်ဖို့အတွက် ကိုယ်ရေးထားတာကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်မွမ်းမံတည်းဖြတ်ပေးတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုကို ထိုက်သင့်တဲ့ အခကြေးငွေပေးပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ရတာရှိပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ဆောင်တာက ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်ကို ဖောက်ဖျက်ရာ မကျဘူးဆိုရင် အခုလည်း ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာ အကူအညီနဲ့ ဒီလိုပြင်ဆင်မွမ်းမံတာဟာ ကျင့်ဝတ်နဲ့ညီတယ်လို့ အကြမ်းဖျင်းယူဆရမှာဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . အထက်က ကိစ္စက အင်မတန့်အင်မတန် မြင်သာထင်ရှားတဲ့ ကိစ္စဖြစ်တာမို့ အငြင်းပွားစရာမရှိနိုင်ပေမယ့် ကျောင်းသားတစ်ယောက်က သူရေးတဲ့ စာတမ်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာအထိ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်တာကို ကျင့်ဝတ်နဲ့ ညီတယ်လို့ ပြောလို့ရလဲ ဆိုတာမျိုးကတော့ အတော်ကို သိမ်မွေ့တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။
.
. . . အခုစာရေးနေရင်း ငယ်စဉ်က ကြုံခဲ့ရတာလေးကို ပြန်ပြီး ပြောပြချင်လာပါတယ်။ ကျနော်တို့ အရပ်က ရသေ့တောင်ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းပွဲဆိုတာ ရှိပါတယ်။ စောင်းတန်းကြီး သွယ်ဝိုက်ခွေတလျှောက်မှာ ပင့်သံဃာတွေ ကြွရောက်ပြီး ဒါယိကာတွေက ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းကြတဲ့ပွဲပါ။ အဲသည်မှာ ကိုယ်တွေနဲ့ ဆွေးမျိုးမကင်းတစ်ယောက်ပြောတာ ကြားဖူးပါတယ်။ ဆွမ်းဆန်စိမ်းလောင်းတာ ပြုတဲ့ကုသိုလ်ပိုပြီး လေးနက်အောင် စပါးကို ကိုယ်တိုင် ကြိတ်ဆုံမှာကြိတ်၊ ကိုယ်တိုင်မောင်းမှာဖွပ်၊ ကိုယ်တိုင်ပြာတီးသန့်စင်ပါသတဲ့။
.
. . . အထက်က အဖြစ်အပျက်မှာ ဆန်အလှူရှင်ဟာ သူ့ဆန်ကို သူကိုယ်တိုင် လက်နဲ့လုပ်ပြီးလှူတာက ပိုပြီး ကုသိုလ်ရမရ မပြောတတ်ပေမယ့် ပညာရပ်နယ်ပယ်မှာတော့ ပညာရှာတဲ့နည်းလမ်းတွေ ခေတ်မီပြောင်းလဲလာတာကို ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ လက်ခံမလဲဆိုတဲ့ ကိစ္စက သိမ်မွေ့ပြီး အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်လာပုံပါပဲ
.
. . . ဆိုကြပါစို့ ၊ ဟိုအရင့်အရင် နှစ်များဆီကဆို အမေရိကန်သမ္မတလောင်းနှစ်ယောက် စကားစစ်ထိုးပွဲမှာ ဘာအကြောင်းအရာတွေပါသလဲ၊ အထူးသဖြင့် ကိုယ့်နိုင်ငံနဲ့ တိုက်ရိုက်သို့မဟုတ် သွယ်ဝိုက်တဲ့အကြောင်းအရာတွေ ဘယ်လောက်ပြောသွားခဲ့ကြသလဲ၊ ယုတ်စွအဆုံး တို့နိုင်ငံအကြောင်း ဘယ်လောက်ပြောခဲ့ကြသလဲ ဆိုတာကို သိဖို့အတွက် အဲသည်သမ္မတလောင်းနှစ်ယောက် စကားစစ်ထိုးကြတဲ့ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ချက်ကို ရတယ်ဆိုရင်တောင် တီဗီက လာတာကို စက်ထဲ အခွေထဲ ကူးထည့်၊ အစအဆုံး ပြန်ကြည့်၊ တစ်ချို့နေရာတွေ လုံးကောက်နီးပါး လိုက်ရေး၊ မှတ်စုပြန်ထုတ်၊ စသည်ဖြင့် နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်ပေးပြီး လုပ်ခဲ့ကြရပါတယ်။ ဘာသာစကားစွမ်းရည်ကောင်းလို့ သူတို့ပြောတာတွေ လုံးစေ့ပတ်စေ့ နားလည်တယ်ဆိုရင်တောင် အဲလောက်အကြာကြီးပြောတာကို သေချာပြန်နားထောင် မှတ်စုလုပ်ဖို့ဆိုတာ အင်မတန်ကို ကြီးမားတဲ့ အလုပ်ဝန်ပါ။
.
. . . ဟော နောက်ပိုင်း အင်တာနက်တွေအဆင်ပြေလာတော့ သူတို့ပြောတဲ့ လုံးကောက်ကို တစ်နေရာရာကနေ အသာလေး ကူးယူ၊ မိုက်ကရိုဆော့ဝပ် ဖိုင်ထဲထည့်ပြီး ကိုယ်ရှာချင်တဲ့ စကားလုံးရိုက်ရှာလိုက်ရင် ဘယ်နေရာတွေမှာ ဘယ်နခါပြောထားတာဆိုတဲ့ အကြိမ်ရေအတိအကျနဲ့ မှတ်စုထုတ်ရ ပိုလွယ်လာပါတယ်၊ ပြီးမှ ကိုယ်မှတ်ရမယ့်အကြောင်း အသေးစိတ်ဖြတ်တောက်နားထောင်လို့ရတာပေါ့
.
. . . အခုလို ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာခေတ်ကြီး ရောက်လာတော့ သမ္မတနှစ်ယောက်စကားစစ်ထိုးတာကို အကြောင်းအရာအလိုက် အကြမ်းဖျင်း မှတ်စုလုပ်ခိုင်းလို့ရတဲ့အပြင် ဒီအကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြင်ပက အမြင်သဘောထားတွေ ဘယ်လိုရှိလဲ ဆိုတာကိုပါ အချိန်နဲ့တပြေးညီနီးပါး ရှာလို့၊ မှတ်လို့ ရနေတဲ့ ခေတ်ကြီးကို ရောက်လာပါရောလား
.
. . . အခုလို နည်းပညာအထောက်အကူတွေ ရလို့များတော့ လူတွေ ပိုသက်သာလာတယ်လို့ဖြင့် မထင်မိပါဘူး၊ နည်းပညာက အလုပ်တွေ များများ လုပ်ပေးလာနိုင်တာနဲ့အမျှ လူတွေကလည်း အလုပ်တွေ ပိုလုပ်လာရပါတယ်။ အရင်က ဒီအလုပ်တစ်ခုကို နာရီပေါင်းများစွာလုပ်ခဲ့ရပြီး လုပ်ရတဲ့ အလုပ်ရဲ့ ကျယ်ဝန်းမှုအတိုင်းအတာနဲ့ အခု နာရီပေါင်းများစွာလုပ်ရတဲ့ အလုပ်တစ်ခုရဲ့ ကျယ်ဝန်းမှုအတိုင်းအတာက အဆမတန် ပိုပို ကြီးလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ဒါကြောင့် ဆရာပြောခဲ့တဲ့ “ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို ကျင့်ဝတ်ရှိရှိ ကျင့်သုံးခြင်း” ဆိုတဲ့ သဘောတရားဟာလည်း အင်မတန်ကျယ်ပျံ့သိမ်မွေ့ပြီး ကျင့်ဝတ်ဆိုတဲ့ မထင်မရှားဝိုးတဝါးနိုင်လှတဲ့ စည်းကို ဘယ်နားမှာ ကျော်မိသလဲဆိုတာ ကျော်မိတဲ့သူရော စောင့်ဖမ်းမယ့်သူရောအတွက် အလွန်ကို ခက်ခဲနိုင်တယ်လို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။
.
. . . အခုတင်ပြခဲ့တာကတော့ တက္ကသိုလ်ပညာရပ်နယ်ပယ်မှာ ကျောင်းသားတွေ အသုံးပြုတဲ့ကိစ္စတစ်ခုတည်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အတွေးတစ်စ ဖြစ်တာမို့ အလွန်ကို ကျဉ်းမြောင်းနေမှာဖြစ်ပြီး ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်ကိစ္စက အလွန့်အလွန်ကို ကျယ်ပျံ့တဲ့ဘာသာရပ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုလည်း မမေ့မလျော့ ထည့်သွင်းဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
.
. . . စာသင်သားတို့ အနေနဲ့ အနည်းဆုံးတော့ဖြင့် ပြင်ပက သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းဘောင်တွေ အသာထားလို့ ကိုယ့်ဘာသာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကျင့်ဝတ်စည်းဘောင်အတွင်းမှာ ကိုယ်တိုင်လိပ်ပြာလုံတဲ့ အတိုင်းအတာအတွင်း အသုံးချကြမယ်ဆိုရင်တော့ လောလောဆယ်အားဖြင့် Ethical use of AI ဆိုတာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ တွေးမိတဲ့အကြောင်း. . .
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

အလက်စတစ်စီတီအော့ ဒမန်းအန်ဆပ်ပလိုင်း

ဂါးဗားမင့်ဆက်တာကနေပြီး မားကက်ကို အင်တာဗီင်း လုပ်တဲ့နေရာမှာ အဖက်တစ်အဖြစ်ဆုံး မက်ကင်နစ်ဇင် တစ်ခုကတော့ တက်ဇေးရှင်းပဲ၊ တစ်ချို့ ဂုစ်တွေကို အင်တာပရိုက်ဘက်ကို တက်စ် စည်းကျပ်ပြီး တစ်ချို့ဂုစ်တွေကိုတော့ ကွန်ဇူးမားဘက်ကို တက်စ်စည်းကျပ်တယ်၊ သဘောကတော့ တစ်ချို့ဂုစ်တွေအတွက် တက်စ်ကို ဆဲလာဘက်က ကျခံစေ၊ တစ်ချို့ဂုစ်တွေကိုတော့ တက်စ်ကို ဘိုင်ယာဘက်က ကျခံစေပေါ့
.
သာမန်အားဖြင့်ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ ဂါးဗားမင့်ကို စည်းကြပ်လိုက်တဲ့ တက်စ်တွေကို အထက်ပါအတိုင်း ဆဲလာကိုကောက်မယ်ဆို အင်တာပရိုက်စ်တွေက ပေးရပြီး၊ ကွန်ဇူမာကိုကောက်မယ်ဆို ဘိုင်ယာတွေက ပေးရလိမ့်မယ်လို့ ထင်စရာရှိတယ်၊ တကယ်တမ်းတော့ အာ့လိုမဟုတ်ဘူးလို့ အီကိုနော်မီသီအိုရီတစ်ခုက ရှင်းပြတယ်
.
အလက်စတစ်စီတီအော့ ဆပ်ပလိုင်းအန် ဒမန်း သဘောတရားအရအရဆိုရင် ဂါးဗားမန့်က ဘယ်သူ့ဆီကပဲ တက်စ်ကို ကောက်သည်ဖြစ်စေ တကယ်ဘယ်သူက ပေးလိုက်ရသလဲဆိုတာ ဒမန်းဆိုက်နဲ့ ဆပ်ပလိုင်းဆိုက်မှာ ဘယ်ဘက်က အလက်စတစ်စီတီ ပိုများသလဲ ပိုနည်းသလဲဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပါသတဲ့၊ တက်ဇေးရှင်းကြောင့် ဂုစ်ရဲ့ ပရိုက်စ်တက်သွားလည်း ဝယ်မှာပဲ ဆိုတဲ့ သဘောတရားများနေရင် တက်စ်ကို ဘိုင်ယာဘက်က များများကျခံပေးရတဲ့သဘောရှိပြီး၊ ဂုစ်ရဲ့ ပရိုက်စ်ကျသွားသည့်တိုင်အောင်တောင်မှ ငါကတော့ ဆက်ရောင်းနေမှာပဲ ဆိုတဲ့ သဘောတရားများနေရင် တက်စ်ကို ဆဲလာဘက်က များများကျခံပေးရတဲ့ သဘောရှိပါသတဲ့၊ အဲလို မဟုတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ပြောင်းပြန်ပေါ့
.
အရပ်စကားနဲ့ပြောရရင် အလက်စတစ်စီတီ များတဲ့ဘက်က ပိုခံရပါသတဲ့၊ ဒီထက်ရှင်းအောင်ပြောရရင် များများချေနိုင်တဲ့ဘက်က အသာစီးရပါသတဲ့
.
မြန်မာ့ပိစ်ပရောဇက်ကို အလက်စတစ်စီတီအော့ ဒမန်းအန် ဆပ်ပလိုင်းသဘောတရားနဲ့ ရှင်းပြတဲ့ အာတီကယ်တစ်ပုဒ်ရေးဖူးတယ်၊ ဖတ်ဖူးတဲ့သူတွေ ပြန်အစ မဖော်ကြပါနဲ့
.
ကျနော်ရေးတာ နားမလည်ကြဘူး မဟုတ်လား၊ နားမလည်တာပဲ ကောင်းပါတယ်၊ ဒီထက်လည်း နားလည်အောင် မရေးရဲဘူး၊ နားလည်အောင်ရေးထားတဲ့ စာကိုလည်းပြန်မတင်ရဲဘူး
.
ဗိုလ်ကောင်း
၆ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

ဋသန်လျင်းချိတ်

. . . အထက်တန်းကျောင်းသားလောက်က ဖတ်ဖူးတဲ့ အခွင့်ကြုံတိုင်း မှတ်မိနေတဲ့ ကာတွန်းလေးတစ်ကွက်ရှိတယ်။ ဆရာကံချွန် ရေးတယ်ထင်တာပဲ၊ သားဖြစ်သူက ဒီဘက်ခန်းမှာ စာကြည့်နေတာ၊ ဟိုဘက်ခန်းမှာ ဖအေလုပ်သူက မအေလုပ်သူကို တိုးတိုးလေးပြောပြနေတာ “မြန်မာစကားလုံးတွေထဲ ငါသိတာမှ ဋသန်လျင်းချိတ်တစ်လုံးရှိတာ၊ အဲသည်တစ်လုံးကို မင့်သားက မှားရေးထားတယ်” တဲ့
.
. . . ဒီကာတွန်းကို အကြောင်းတိုက်ဆိုင်တိုင်း ပြန်ပြန်သတိရနေတယ်ဆိုတော့ အကြောင်းကလည်း ခဏခဏ တိုက်ဆိုင်တာကိုး၊ ကိုယ်က ကကြီးကနေ အ အထိ အကုန်သိတဲ့ ဘာပညာရှင် ညာပညာရှင်ကြီးတော့ မဟုတ်ပေမယ့် ကာတွန်းထဲကလိုပြောရရင် ဋသန်လျင်းချိတ် တစ်လုံးတော့ဖြင့် သိတဲ့သူမို့ ကိုယ်သိတာလေး မှားရေးထားတာတွေ့မိရင် အင်မတန် အသဲယားတာကလား။ မှားရေးကြတာကလည်း ခဏတိုင်းလိုလိုပါပဲ မြင်နေရတာပြောပါတယ်
.
. . . ဒီနေရာမှာ အလျဉ်းသင့်လို့ ဖတ်ဖူးတာလေးတစ်ခု မျှချင်လာပြန်ရော (အလျဉ်းကလည်း သင့် သင့်နိုင်လွန်း)၊ တစ်ခါက ဆရာတပည့်နှစ်ယောက်ရှိသတဲ့၊ တပည့်လုပ်သူက တောမှာမွေး တောမှာကြီးပြီး အကြားအမြင်ဗဟုသုတကလည်း အားနည်းရှာလေတော့ မြို့တက်တဲ့အခါ မြင်မြင်ကရာ သူမသိတာတွေချည်းမို့ သူ့ဆရာကို ခဏတိုင်း မေးသတဲ့။ လူတိုင်းသိတန်တဲ့ဟာကို သူ့တပည့်လုပ်သူက မသိဘဲ လူကြားထဲ ထထမေးတော့ ဆရာ့ခမျာ ရှက်ရှာတာပေါ့လေ၊
.
. . . ဒီလိုနဲ့ ဆရာတပည့်နှစ်ယောက် နောက်တစ်ခေါက် မြို့တက်ကြတဲ့အခါ ဆရာက မှာတယ်၊ မင်း မြင်မြင်ကရာ လျှောက်လျှောက် မမေးနဲ့ ငါ့ကို လူကြားထဲ မေးခွန်းထုတ်ရင် ငါ့အကြောင်းသိမယ်ဆိုပြီး ကြိမ်းတော့ တပည့်လုပ်သူခမျာ ခါတိုင်းလို မမေးသာဘူးပေါ့။ ဒီလိုနဲ့ မြို့ပေါ် တစ်နေရာရောက်တော့ လည်ပင်းရှည်နဲ့ ဘဲငန်းကြီးတွေ တွေ့ပါလေရောတဲ့၊ ခါတိုင်းလည်း မတွေ့ဖူးတော့ တပည့်လုပ်သူများ သိကလည်း သိချင်၊ ဆရာ့ကိုလည်း ကြောက်ရမို့ ဆရာ့မျက်နာတကြည့်ကြည့် ပါးစပ်တပြင်ပြင်ပေါ့၊ မေးချင်ရှာနေတာပေါ့
.
. . . ဒီလိုနဲ့ မြို့အပြန် ရွာကိုဝင်တော့မှ နံဘေးမှာလည်း ဘယ်သူမှ မရှိတော့မှ တပည့်က ဆရာ့အရိပ်အကဲကြည့်ပြီး တိုးတိုးလေးပြောသတဲ့၊ ဆရာ ဆရာ ဟိုမြို့ဈေးနားက ရေကန်မှာ လည်ပင်းရှည်ရှည်နဲ့ အကောင်တွေ တွေ့ခဲ့တယ်မို့လား၊ အေး တွေ့ခဲ့တယ်လေ ဘာဖြစ်လို့လဲ။ အဲသည်မှာ တပည့်လုပ်သူက မေးကလည်း မေးချင် မေးလည်းမမေးရဲတော့ ဘယ်လိုပြောလဲဆိုတော့ “မမေးနဲ့ဆိုလို့သာ ဆရာရေ့ တို့ဆီက ကြက်နဲ့တော့ လုံးလုံးကို မတူတာ” လို့ အားရပါးရကြီး ထုတ်ညည်းသတဲ့
.
. . . အခုလည်း တစ်ချို့ကိစ္စတွေမှာ မမေးနဲ့ ဆိုလို့သာ ဆရာ့ကြောက်လို့ အောင့်အည်းနေရပေမယ့် တို့ဆီက ကြက်နဲ့ လုံးလုံးမတူတဲ့ လည်ပင်းရှည်ရှည် အကောင်ဖြူဖြူကြီးတွေကို မြင်တိုင်း မေးချင်တာမှ ပါးစပ်ကို ယားနေရောလို့ ဆိုရမလိုပါပဲ
.
. . . ကိုယ်တွေက စစ်တက္ကသိုလ်သမိုင်းမှာ ပထမဆုံး အီးမေဂျာကျောင်းသားတွေဖြစ်တော့ အင်္ဂလိပ်စာဌာနက ဆရာ ဆရာမကြီးများရဲ့ အသည်းကျော်အင်တိတ်ပေါ့လေ၊ ဆရာဗိုလ်မှူး မောင်မောင်ဟန်ကတော့ ကျနော်တို့ အရည်အချင်းတွေကြည့်ပြီး သတိပေးလိုက်ရှာသား၊ မင်းတို့တွေ အီးမေဂျာယူတာ ကိုယ့်သေတွင်း ကိုယ်တူးတာပဲတဲ့၊ မင်းတို့ အီးစကေးတေနဲ့ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးလုပ်လို့ကတော့ မင်းတို့လည်းကျောင်းဆင်းရော တတိယကမ္ဘာစစ်လည်းဖြစ်ရောနေမှာ တဲ့၊ အော် တို့ဆရာ တို့အပေါ် ယုံကြည်အားကိုးရှာသားလို့ မျက်ရည်များတောင်လည်ခဲ့မိသေး :P
.
. . . ကိုယ့်သေတွင်းကိုယ်တော့ တူးမိလျက်သားမို့ နောက်ဆုတ်လို့ မရတော့ပေမယ့် ကိုယ်သိတဲ့ တစ်ခုတည်းသော ဋသန်လျင်းချိတ် အက္ခရာလေးကို မှားရေးထားရင် မှားနေတယ်လို့ ပြောချင်ပေမယ့် ဆရာ့ကြောက်လို့ မပြောရဲတဲ့ အထက်က ပုံပြင်ထဲက တပည့်လေးလို မမေးနဲ့ဆိုလို့သာဆရာရေ တို့ဆီကကြက်နဲ့တော့ လုံးလုံးကိုမတူတာလို့ တစ်ခါတစ်လေတော့လည်း ဆရာ့အရိပ်အကဲကြည့်ပြီး ပြောလိုက်ချင်မိသား
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃

တာဝန်ဆန်း

ယာယီတပ်ခွဲမှူးရာထူးနဲ့ တပ်ကို ရောက်လို့မှ သုံးလလောက်ရှိသေး ထူးဆန်းတဲ့ တာဝန်တစ်ခုရောက်လာတယ်၊ ရောက်လာတယ်ဆိုတာထက် သွားပြီး ထမ်းဆောင်ဖို့ ဆင့်ခေါ်ခံရတယ်ပေါ့လေ။ ထူးဆန်းတဲ့ တာဝန်လို့ ပြောရတာက ကိုယ့်စစ်သားရာထူး ပမွှားလေးနဲ့ဆို ဒီလိုတာဝန်မျိုးကို ဒီလိုအခြေအနေမှာ ပေးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ယူဆထားရာကနေ ဒီတာဝန်အပေးခံရတယ်ဆိုတော့ ထူးဆန်းတယ် ဆိုတာပါ။ ကိုယ်က ဒီနယ်ပယ်မှာ စိတ်ဝင်တစားနဲ့ အတန်အသင့် တီးမိခေါက်မိ စာသိသိထားတဲ့သူဆိုတော့ သီအိုရီကို လက်တွေ့နဲ့ ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးခွင့်ရတဲ့ မြေပြင်လေ့ကျင့်ခန်းအဖြစ် မှတ်ယူနိုင်ပေမယ့် ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေကို စိတ်လည်းမဝင်စား၊ ဆက်လည်းမဆက်စပ်၊ ခေါင်းထဲလည်းထည့်မထား၊ ငါတို့နဲ့ မဆိုင်ဆိုပြီး ဒီကိစ္စရဲ့ ဧရိယာပြင်ပရောက်နေသူတွေအတွက်က အတော်ကြီးကို ထူးဆန်းတဲ့ တာဝန်လို့ ဆိုရမှာဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ဆင့်ခေါ်ရာဌာနေကို ရောက်ပြီး သတင်းပို့တဲ့အခါ ကိုယ်ထင်ခဲ့သလိုပဲ မြေပြင်လေ့ကျင့်ခန်းဆင်းမယ့်သူတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ လက်နက်ကိရိယာအစုံအလင်ကို တပ်ဆင်ပေးကြပါရဲ့၊ သို့သော်လည်း ဒီလိုတာဝန်မျိုးကို ထမ်းဆောင်ဖူးကြသူက တစ်ယောက်မှ မရှိသေးလေတော့ အတွေ့အကြုံကို မျှဝေပေးတယ်ဆိုတာမျိုးတော့ ဘယ်သူမှ မလုပ်နိုင်ခဲ့ကြဘဲ တတ်နိုင်သမျှ ကြိုတင်မျှော်တွေး ဖြည့်ဆည်းပေးကြတာမျိုးပါပဲ
.
. . . ဒီလိုနဲ့ ထူးဆန်းတဲ့တာဝန်ထမ်းဆောင်ရင်း သီအိုရီနဲ့ လက်တွေ့ ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးခွင့်ရတဲ့ မြေပြင်လေ့ကျင့်ခန်းကနေ တကယ့်မြေပြင်တိုက်ပွဲအဖြစ်ကို ရောက်လာတဲ့အခါ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၅ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃

What about YOU???

What about YOU???

ကိုရီးယားကေပေါ့ ကင်ချီ နဲ့ ဒရာမာကားတွေ ထိုးဖောက်မှုက ကုလသမဂ္ဂမှာ ကေပေါ့လူငယ်လေးတွေ မိန့်ခွန်းတက်ပြောကြတဲ့အထိ အောင်မြင်နေတဲ့နောက်မှာ ထိုင်းကလည်း စီမံကိန်းချပြီး အမီလိုက်နေပြီ၊ ထိုင်းမှာ ယောက်ျားချင်းကြိုက်တဲ့ BL ကားတွေ ရိုက်တယ်ဆိုတာ သူတို့လည်း အနုပညာကို ထိုးဖောက်နည်းတစ်မျိုးသာမက နိုင်ငံရဲ့ Soft Power တည်ဆောက်ခြင်းအဖြစ် အစိုးရကိုယ်တိုင်က အားပေးပြီး စီမံကိန်းချလုပ်နေတာတဲ့

. . . မလေးရှားမှာတော့ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ အပတ်စဉ် ကြာသပတေးနေ့တိုင်း ပါတိတ် မဝတ်မနေရ သတ်မှတ်လိုက်ပြီ၊ ဝန်ကြီးတွေလည်း ရုံးခန်းထဲမှာ အနောက်တိုင်းဝတ်စုံတွေ ထူထူထဲထဲ ဝတ်နေရာက‌နေ ပါတိတ်ပြောင်းဝတ်ပြီး လေအေးပေးစက်တွေ လျှော့မယ်တဲ့
.

What about YOU???

သိမ်ငယ်တဲ့ရပ်ဝန်း

 . . စကားတင်းဆိုတဲ့သဘောတော့ သက်ရောက်ကောင်းသက်ရောက်နိုင်ပေမယ့် သိမ်ငယ်တဲ့ရပ်ဝန်းကို ရှောင်ပါတို့ဘာတို့ မိတ်ဆွေများ ရေးတင်ထားတာမြင်မိတိုင်း လူတစ်ယောက်ကို ပြေးပြေးမြင်မိတာကို ရေးပြချင်လို့ပါ။ သူ့အကြောင်းဆိုတာထက် သူနဲ့ပတ်သက်ပြီး တွေးမိတဲ့အတွေးဆိုရင် ပိုပြီးဆီလျော်ပါလိမ့်မယ်
.
. . . သူကျင်လည်တဲ့နယ်ပယ်မှာ ထူးချွန်သူတစ်ယောက်မို့ ကိုထူးချွန်ပဲ ဆိုပါစို့။ ကိုထူးချွန်ဟာ သာမန်အားဖြင့်ဆို သူ့နယ်သူ့ပယ်မှာ သိသိသာသာကို ထူးချွန်သူတစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ထူးချွန်သူတွေမှာ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်စွာနဲ့ ရည်မွန်ယဉ်ကျေးမှုမျိုးကို သူ့ဆီမှာ သိပ်မတွေ့ရဘူး၊ သူ့ကိုသူယုံကြည်မှု မြင့်မားသူဟာ တခြားသူတွေအပေါ်မှာလည်း ယုံကြည်စိတ်ထားရှိတာမျိုးကိုလည်း သူ့ဆီမှာ မတွေ့ရဘူး။ ဒါဖြင့် ကိုထူးချွန်ဆီမှာ ဘာများတွေ့ရပါလိမ့်
.
. . . ကျနော်တွေ့မိတဲ့ ကိုထူးချွန်ဆီက ထူးခြားတဲ့ ကိုယ်ရောင်ကိုယ်ဝါကတော့ သိမ်ငယ်ခြင်းဆိုတဲ့ ကိုယ်ရောင်ကိုယ်ဝါပါပဲ။ အဲသည် သိမ်ငယ်ခြင်းကို စပြီးသတိထားမိတုန်းက သူ့ကို သနားမိတယ်။ သူ့ဆီမှာ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ ရည်မွန်ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေအပေါ် ယုံကြည်စိတ်ထားနိုင်စွမ်းတွေဟာ အဲသည် သူ့ရဲ့ သိမ်ငယ်ခြင်းဆိုတဲ့ ကိုယ်ရောင်ကိုယ်ဝါအောက်မှာ မှေးမှိန်ပျောက်ဆုံးခဲ့ရတာပါလားဆိုတာ သိလိုက်ရပြီးတဲ့ခါ ကရုဏာစိတ်လည်း ဖြစ်မိတယ်
.
. . . သိမ်ငယ်စိတ်ဆိုတဲ့ ကိုယ်ရောင်ကိုယ်ဝါအောက်မှာ သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေရဲ့ အရည်အချင်းအရည်အသွေးနဲ့ အားသာချက်တွေကို အသိအမှတ်ပြုနိုင်စွမ်းတွေ ပျောက်ဆုံးကုန်တဲ့အပြင် သူ့လောက်မှ မထူးချွန်တဲ့သူတွေမှာ ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ အရည်အချင်းသေးသေးလေးတွေအပေါ်မှာပါ မနာလိုဝန်တိုစိတ် တိုးပွားလာတဲ့အထိကို သူ့ရဲ့သိမ်ငယ်စိတ်က နှိပ်စက်နေတာမျိုးလားလို့လည်း တွေးမိတယ်။ မြင်သာအောင် ပြောရမယ်ဆိုရင် သူဟာ ပါရဂူဘွဲ့ရထားတဲ့ ပညာတတ်ကြီး ဖြစ်နေပါလျက်ကယ်နဲ့ သူ့ထက်လက်ရေးလှတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသားလေးအပေါ် မနာလိုဝန်တိုဖြစ်နေတာမျိုးပေါ့
.
. . . သူ့ရဲ့ သိမ်ငယ်စိတ်က သူ့ကို စိတ်မလုံခြုံအောင်၊ ကြောက်ရွံ့နေအောင်လည်း ခြောက်လှန့်နေတယ်ထင်ပါရဲ့။ ခုနင်က ပြောခဲ့တဲ့ လက်ရေးလှတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသားလေးက သူ့ထက်လက်ရေးလှတာကို အကြောင်းပြုပြီး သူ့ကိုများ မခန့်လေးစားလုပ်မလားဆိုတာကို ကြောက်ပြီး အဲသည် လက်ရေးလှတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသားလေးကို လက်ရေးလှတာ သူ့ရှေ့ပြခွင့်မကြုံအောင် လိုက်ပြီး ပိတ်ပင်တားဆီးနေတာမျိုး၊ လက်ရေးလှတယ်ဆိုတာ ဘာမှ မဟုတ်ပါဘူးတို့၊ လက်ရေးလှတာလေးလောက်နဲ့ တက်မလာနဲ့တို့ ဆိုတာမျိုးတွေနဲ့ အဲသည်ကျောင်းသားလေးကို ဘလိုင်းကြီး နှိပ်ကွပ်ချင်နေတဲ့ သဘောတွေကိုလည်း တော်တော်ကြီးကို တွေ့မြင်နေရတာ
.
. . . နောက်ထပ် သူ့ရဲ့ စိတ်မလုံခြုံမှု တစ်မျိုးက ဘာလဲဆိုရင် တခြားသူတွေအားလုံးက စုပေါင်းပြီး သူ့ကို ဝိုင်းဆန့်ကျင်တော်လှန်နေတယ်ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ကို သူ့ဘာသာ မလုံမလဲဖြစ်ပြီး ဗြောင်ကို ထုတ်ပြောစိန်ခေါ်တာမျိုးပါ။ တကယ်ပါ။ ကျန်တဲ့သူတေွ ဘယ်လောက်ပဲ သူနဲ့အမြင်မတူလို့ တစ်စည်းတစ်လုံးတည်း ဖြစ်နေပါစေ၊ သူ့ဘက်မှာ သူတစ်ယောက်ပဲ ရှိနေသည့်တိုင် ဂရုမစိုက်ဘူးဆိုတဲ့ စိန်ခေါ်မှုမျိုးကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုတဲ့အထိ သူ့ရဲ့ စိတ်မလုံခြုံမှုက ဆိုးပါတယ်။
.
. . . ဒီစာအစပိုင်းမှာ ပြောခဲ့သလိုပဲ၊ ဒီစာက ကဲ့ရဲ့စကားတင်းပုံစံမျိုး ပေါက်ကောင်းပေါက်နေမှာ ဖြစ်ပေမယ့် တကယ်ပြောချင်တဲ့ စကားကတော့ ကိုယ့်မိသားစုမှာ ၊ အထူးသဖြင့် ကိုယ့်ထက်ငယ်ရွယ်တဲ့သူတွေအပေါ်မှာ အဲသည်သိမ်ငယ်စိတ်မျိုး၊ တစ်လောကလုံးကို အယုံအကြည်မဲ့သွားစေနိုင်လောက်တဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာမျိုး မပေးမိကြဖို့ သတိပေးလိုရင်းသာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒီလိုလူမျိုးတွေ ဆုံခဲ့ရသည်ရှိသော်လည်း တတ်နိုင်သမျှ မေတ္တာအရင်းခံစိတ်နဲ့ ကြင်နာပေးကြဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ခက်တော့ခက်ပါလိမ့်မယ်၊ တတ်နိုင်သမျှ ကြင်နာပေးလိုက်ကြပါ
.
အေးမြတဲ့ မေတ္တာတရားဟာ သိမ်ငယ်စိတ်တွေကို အရည်ဖျော်ပစ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
.
စာဖတ်ပြီး သူဘယ်သူလဲလို့ သို့လောသို့လော တွေးနေမှာစိုးလို့ တစ်ခါတည်းပြောပြလိုက်ပါမယ်၊ ကျနော်တို့ပတ်ဝန်းကျင်က မဟုတ်ပါဘူး

လော်

. . . လော် အကြောင်းရေးမယ်ဆိုတော့ ပထမဆုံးစဉ်းစားမိတာက ပုံပါ တွဲတင်သင့်မသင့်ပေါ့လေ၊ အမျိုးမျိုး စဉ်းစားပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ ပုံကို ပိုစ့်နဲ့တွဲမတင်တော့ဘဲ စိတ်ဝင်စားလို့ မေးလာတဲ့သူရှိရင်တော့ မက်ဆေ့ဘောက်ကဖြစ်ဖြစ် ပြလိုက်မယ်လို့ပဲ စိတ်ကူးပြီး စာနဲ့ပဲ ပေါ်လွင်အောင်ရေးဖို့ ပိုင်းဖြတ်လိုက်ပါတယ်
.
. . . အရင်ဆုံးကတော့ လော်ရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကို ဖွင့်ဆိုကြမယ်ထင်ပါတယ်။ လော်ဆိုတာ အားလုံးနားလည်ထားကြတဲ့အတိုင်း လော် ကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဆိုလိုက်ရင် ကယ်လ်ဆမ်ကွေကာကို ကိုယ့်အတွေးနဲ့ကိုယ် သောက်ကြသလို ကိုယ်သန်ရာသန်ရာ တွေးမိကြမယ်ဆိုတာ သိပါတယ်။ အဲသည် တွေးမိတဲ့အတိုင်းလည်း အမှန်ပါပဲလို့ အရင်ပြောထားချင်ပါတယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော် ဘာရေးရေး ကိုယ်တွေးချင်သလိုပဲ တွေးနေကြတဲ့ လောကကြီးမှာ စာဖတ်တဲ့သူတွေရဲ့ အတွေးကိုယ်စီက မှန်ပါတယ်လို့ မပြောလည်း ကျနော်ပြောတာကို လက်ခံကြမှာမှ မဟုတ်ဘဲ
.
. . . လော် ဆိုတဲ့စကားလုံးကို စပြီး ရင်းနှီးခဲ့တာတော့ ငယ်ငယ်တုန်းက ရွာမှာပဲ ပြောရမှာပါပဲ။ ပုံစံက မှိုပွင့်ပုံခေါ်မလား၊ ကန်တော့ပုံခေါ်မလား၊ ယင်းဂလိပ်လို Loud Speaker လို့ခေါ်တဲ့ အော်လံကြီးကို တို့ရွာသားတွေ အားလုံးက လော်လို့ပဲ ခေါ်ကြတာကိုး၊ ရွာမှာ သာရေးနာရေး ဘာသာရေး ကိစ္စအားလုံးမှာ လော်က မပါမပြီးဖြစ်တဲ့အပြင် ဦးလေးတွေ ဘကြီးတွေ ငယ်ငယ်ကလည်း လော်နဲ့ပဲ လုပ်စားလာခဲ့ကြတာမို့ ကိုယ်က လော်နဲ့ ရင်းနှီးနေပြီးသား
.
. . . ဒုတိယပြောချင်တဲ့ လော် ဆိုတာက ယင်းဂလိပ်လို Lobbying ဆိုတာကနေ လာတဲ့ စကားလုံး။ မူရင်းအဓိပ္ပာယ်က ဘယ်လိုပဲရှိရှိ၊ ရွှေပြည်ကြီးရဲ့ နိုင်ငံရေး အနီအစိမ်းခေတ်မှာတော့ လော် ဆိုတာ ကိုယ်အားပေးတဲ့ဘက်၊ ကိုယ်ရပ်တည်တဲ့ဘက်က လုပ်သမျှကို ကောင်းပါတယ် မှန်ပါတယ် ဆိုပြီး လူသိရှင်ကြား တိုးတိုးတစ်မျိုး ကျယ်ကျယ်တစ်မျိုး တဲ့တဲ့တစ်မျိုး သွယ်ဝိုက်၍တဖုံ ဝါဒဖြန့်ပေးတာမျိုးကို လော် တယ်လို့ခေါ်ကြတာမျိုးပါ၊ ဒီ လော် ကတော့ ကိုယ်အမှတ်မမှားဘူးဆိုရင် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရခေတ်နောက်ပိုင်းမှ တဖြည်းဖြည်းခေတ်စားလာတာလို့ ထင်တယ်
.
. . . ဒီရက်ပိုင်း နေပြည်တော်က မာရဝိဇယဘုရားကြီး အနေကဇာတင်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ဘုရားဖူးမယ်ဆိုတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဘုရားမဖူးဘူးဆိုတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဘုရားမဖူးဘူးလို့ ကြွေးကြော်ထားပြီးခါမှ သူများတွေသွားတာကို အားကျပြီး တိတ်တိတ်လေး ခိုးသွားကြတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဝင်ကြေးကောက်ဖို့ ထောက်ခံတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဝင်ကြွေးမကောက်ဖို့ သဘောထားပေးတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဝင်ကြွေးကောက်တာ မကောက်တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘုရားဒကာကို ဆော်ရနှက်ရပြီးရော ကလောင်စွမ်းနဲ့ မထိတထိရေးတာက တစ်ဖွဲ့၊ အာ့တာကို ရှယ်ကြတာက တစ်ဖွဲ့၊ ဝင်ကြေးကောက်တာကို ထောက်ခံသလိုလိုနဲ့ သရော်တော်တော်လုပ်ကြတာက တစ်ဖွဲ့နဲ့ နှစ်ယောက်ရှိရင်တောင် သုံးဖွဲ့ကွဲကြတဲ့ ရွှေပြည်ကြီးမှာ အဖွဲ့တွေအမျိုးမျိုးနဲ့ စည်ကားနေတဲ့ ကာလကြီးထဲပေါ့လေ
.
. . . မောင်ဗိုလ်ကောင်းခမျာမှာလည်း ဘုရားကြီးတည်တော်မူတဲ့အထဲ ချွေးနဲစာလေးထဲက မဖြစ်စလောက် လှူထားမိတာရယ်၊ ကိုယ့်အပတ်စဉ်တူချင်း မိသားစုတွေ စုပေါင်းလှူထားတဲ့ ကျောက်စာရုံစေတီတော်ကို ထီးတော်ကိုယ်တိုင်တင်နိုင်ဖို့အရေး အားထုတ်ခဲ့တာရယ်၊ နေပြည်တော်မှာ ကြွားစရာတစ်ခုတော့ရပြီမှတ်ပြီး ကြွားဖို့ သိအောင်လုပ်ချင်နေရတာရယ်၊ ဘုရားကြီးဖြစ်မြောက်ဖို့အရေး တကယ့်ကို ခက်ခက်ခဲခဲ လုပ်ခဲ့ရတာတွေကို သိခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် ဒီဘုရားကြီးတည်နိုင်တာ ဂုဏ်ယူစရာပဲလို့ အောက်မေ့မိတာရယ်၊ အခြားအခြားသော အကြောင်းတွေရယ်ကြောင့် ဘုရားကြီးဆီကို အခေါက်ခေါက်အခါခါ ရောက်မိခဲ့ရပါလေရောလား
.
. . . ဒီလိုရောက်တိုင်းလည်း စပ်စပ်စုစု လျှောက်ကြည့်ပြီး မြင်တာတွေကို ရင်ထဲမှာ သိမ်းမထားနိုင်လို့ စာလေး တောက်တီးတောက်တဲ့ရေးပြီး လိုင်းပေါ်တင်မိတဲ့အခါ မောင်ဗိုလ်ကောင်းတို့များ “လော်” နေသတဲ့ ဆိုသဟာ ကဲ့ရဲ့ စကားတင်းဆိုစရာ ဖြစ်ရပါလေရောပါပဲ
.
. . . ကိုယ့်ဘာသာလည်း ပြန်စဉ်းစား သုံးသပ်ကြည့်မိတဲ့အခါ ဟုတ်ပေသားပဲ၊ ဘုရားကြီးကို ကိုယ်တိုင်ဖူးရလို့ စိတ်ရွှင်လန်းအားရသလို တခြားသူတွေကိုလည်း ရွှင်လန်းအားရစေလိုတဲ့စိတ်၊ ကိုယ်တိုင်ဂုဏ်ယူသလို တခြားသူတွေကိုလည်း ဂုဏ်ယူစေလိုတဲ့စိတ်၊ အင်မတန်ကြီးမားတဲ့ ကျောက်တုံးကြီးတွေကို မိုင်ပေါင်းများစွာအကွာကနေ ကုန်းလမ်းရေလမ်းနဲ့ သယ်လာတဲ့ပြီး ခေတ်မီစက်ကြီးတွေနဲ့ အချိုးကျကျ ထုဆစ်နိုင်တဲ့ ပညာရပ်တွေကို ကိုယ်တိုင်အံ့ဩချီးကျူးသလို သူများကိုလည်း အံ့ဩချီးကျူးစေချင်တဲ့စိတ်၊ ဘုရားမှာ အနုစိတ်ခြယ်မှုန်းထားတဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာပန်းပညာတွေကို ကိုယ်တိုင်နှစ်သက်ခံစားသလို တခြားသူတွေကိုလည်း နှစ်သက်ခံစားစေလိုတဲ့စိတ်၊ ခေတ်သစ်လက်ရာတွေနဲ့ ထုံမွှမ်းထားတဲ့ ရောင်စုံပန်းချီကားကြီးတွေကို ကိုယ်လည်း သဘောကျသလို သူများကိုလည်း သဘောကျစေလိုတဲ့စိတ်၊ တခြားတခြားသော ကိုယ်နဲ့ထပ်တူထပ်မျှ ခံစားရပါစေတော့ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ ဘုရားကြီးကို မရောက်ဖြစ်သေးတဲ့သူတွေ ရောက်ချင်လာအောင်၊ ရောက်ဖြစ်တဲ့သူတွေ သေချာကြည့်ရှုခံစားဖြစ်အောင်၊ ဘုရားကြီးကို မလာချင်ပါဘူးဆိုတဲ့သူတွေ လာချင်လာအောင်၊ လာပြီးသားသူတွေ ထပ်ထပ်ပြီး လာချင်လာအောင် ကိုယ်တတ်သမျှ မှတ်သမျှ စာလေးတစ်လုံးစ နှစ်လုံးစရေးပြီး “လော်” မိပါလေတယ်ဗျာ
.
. . . ဘယ်လို့ဘယ်လို အမြင်မျိုးနဲ့ ကျွန်တော်မောင်ဗိုလ်ကောင်းလေးကို ဘုရားကြီးနဲ့ပတ်သက်ပြီး “လော်” တယ်ဆိုပါစေအုံး၊ ဟုတ်ပါတယ် မှန်ပါတယ်၊ နိဗ္ဗာန်အကျိုးမျှော်ပြီး နှိုးဆော် “လော်” မိတဲ့ မောင်ဗိုလ်ကောင်းလေးအဖြစ်ကို ကျေကျေနပ်နပ် ခံယူထားပြီးသားမို့
.
ဗိုလ်ကောင်းလော်
၁၆ ဩဂုတ် ၂၀၂၃

ဒစ်အေဘယ်လ်တီ-ဖရန့်ဒလီး အာခီတက်

. . . နေပြည်တော်ထဲက အလွန့်အလွန်ဆုံး နေပြည်တော်နဲ့ အနီးတစ်ဝိုက်က ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေ၊ ကျောင်းတွေ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းနဲ့ သီလရှင်ကျောင်းတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေ နဲ့ တစ်ချို့အသိုက်အဝန်းတွေလောက်ပဲ လူစုပြီးလာကြတာမျိုးရှိမယ်လို့ ထင်ခဲ့ပေမယ့် တကယ်ရောက်သွားတဲ့အခါကျတော့ အနယ်နယ်အရပ်အရပ်က လာကြတဲ့ ပရိတ်သတ်ဆိုတာ မြင်ရုံနဲ့ သိသာပါတယ်။ စကားလိုက်ပြောကြည့်လိုက်တော့ ပိုပြီးသေချာသိခဲ့ရတယ်၊ အဝေးကနေ ဘုရားဖူးလာကြတာတွေ အများကြီးပဲ
.
. . . ကားမရပ်ရမှန်းသိပေမယ့် ခဏထိုးရပ်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ တာဝန်ကျတဲ့ ယာဉ်ထိန်းရဲက ချက်ချင်းရောက်လာပြီး ဒီနေရာမှာ ယဉ်ရပ်နားဖို့မဟုတ်ဘဲ သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာမှာ သွားရပ်ပေးဖို့ ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေး လာပြောပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ရပ်ဖို့မဟုတ်ကြောင်း ကားပေါ်မှာ လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့သူ ပါတဲ့အတွက် အထဲကို ဝင်ဖို့ ဘယ်လိုလုပ်လို့ရမလဲ မေးမလို့ ရပ်တာဖြစ်ကြောင်းပြောပြတော့ မုတ်ဦးကြီးနားအထိ ကားကို ရွှေ့လာဖို့နဲ့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တွေ စီစဉ်ပေးနိုင်ကြောင်း ပြောတာကြောင့် သူပြတဲ့ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း အဝင်မုတ်ဦးကြီးနား ကားကိုကပ်မောင်းလာပြီး ကားပေါ်က လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့သူကို သူတို့စီစဉ်ပေးတဲ့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်ပေါ်တင်ပါတယ်။ အနားက ယူနီဖောင်းတွေဝတ်ထားကြတဲ့ တာဝန်ကျသူတွေကလည်း ချိုချိုသာသာနဲ့ ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြတာ တကယ်ကို စိတ်ချမ်းသာစရာကောင်းပါတယ်။
.
. . . မှတ်ပုံတင်တစ်ခုပေးပြီး ကျားဘယ်နယောက် မ ဘယ်နယောက် စာရင်းပေး၊ ဧည့်ကတ်တွေ ထုတ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ စစ်ဆေးတဲ့စက်အောက်ကဖြတ်ပါတယ်။ အထဲကို မယူဖို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေပါမပါ အိတ်ကိုလည်း ဓာတ်မှန်စက်နဲ့ စစ်ဆေးပြီးတဲ့အခါ အထဲကို ရောက်ပါပြီ
.
. . . အဲသည်မှာ ဘာဂီကားတစ်စီးကလည်း အခန့်သင့်ရှိနေတာမို့ လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့သူကို ကားပေါ်တင်ဖို့ ကူညီပေးကြပါတယ်။ အသက်ကြီးပိုင်းနဲ့ သံဃာတော်တွေ သီလရှင်တွေ ဦးစားပေးဆိုပေမယ့် လူတွေက ဘာဂီယာဉ်ကို စီးဖို့ သိပ်ပြီး စိတ်အားထက်သန်ကြတာ မတွေ့ရဘဲ အထဲကို လမ်းလျှောက်သွားဖို့ပဲ အားသန်ကြတာ သတိပြုမိပါတယ်။ ဘာဂီမောင်းတဲ့သူက အနားက တခြားတာဝန်ကျတစ်ယောက်ကို ဘာဂီယာဉ်က အခမဲ့ဖြစ်ကြောင်း လူတွေသိအောင်ပြောပြီး စီးဖို့ခေါ်ပါလို့ ပြောနေတာကြားလိုက်ပါတယ်။ အထဲက ဘုရားကြီးခြေတော်ရင်းမှာလည်း ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တွေ စီစဉ်ထားပေမယ့် ပိုပြီးသေချာအောင် အခုပါလာတဲ့ ဟာကိုပဲ ဘာဂီပေါ်တင်သွားဖို့ အကြံပေးတာကြောင့် ကားပေါ်တင်ပြီး တက်စီးလိုက်လာခဲ့ပါတယ်။
.
. . . အထဲကို ဘာဂီယာဉ်မောင်းဝင်သွားပြီး ဘုရားကြီးခြေတော်ရင်းက စက်လှေခါးနားအထိ ပို့ပေးပါတယ်။ ဟိုရောက်တော့လည်း လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့သူ ကားပေါ်ကဆင်းဖို့နဲ့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်ပေါ်တင်ပေးဖို့ ဝိုင်းကူညီပေးကြပါတယ်။ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်နဲ့ စက်လှေခါးစီးတဲ့အခါကျတော့ ဈေးဝယ်စင်တာတွေမှာလို ဘီးက စက်လှေခါးကြမ်းပြင်နဲ့ ချိတ်ပြီး မြဲနေတာမျိုးမဟုတ်လို့ အတက်မှာ နောက်က တွန်းပေးတဲ့သူက ဘီးနောက်ပြန်လန်မကျအောင် တောင့်ထားပေးရပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ အပေါ်ကို ရောက်သွားပါတယ်။
.
. . . နေ့ခင်းပိုင်းဖြစ်ပေမယ့် တိမ်တွေနဲ့ အုံ့ဆိုင်းနေတာမို့ အရိပ်မရှိတဲ့ ဘုရားကြီး ရင်ပြင်တော်ပေါ်မှာ သာတောင့်သာယာရှိနေပါတယ်။ ရင်ပြင်ဘေးပတ်လည်မှာ ဝိုင်းထားတဲ့ အာရုံခံတန်ဆောင်းတွေကို အဆင်းမှာတော့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်အတွက် လမ်းမရှိဘဲ သုံးလက်မလောက် အနိမ့်အမြင့်ဖြစ်နေတာကို ဒီအတိုင်းပဲ ဆင်းသွားရပါတယ်။ အထက်နဲ့အောက်ကို ဘီးတပ်နဲ့ ဆင်းလို့ရအောင် လျှောစောက်လေး လုပ်ပေးထားရင် ကောင်းမှာပဲလို့ တွေးမိပါတယ်။
.
. . . ကနုတ်ပန်းအလှတွေ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု မတူအောင် ဆင်ယင်ထားတဲ့ အာရုံခံတန်ဆောင်း ၂၄ ဆောင်ကိုတော့ ကြမ်းတစ်ပြေးတည်း လုပ်ထားတာမို့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်နဲ့အဆင်ပြေပြေပဲ သွားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အထဲမှာ ဆင်ယင်ထားတဲ့ စကျင်ကျောက်နံရံကပ်ပန်းတော့လက်ရာတွေ၊ ရောင်စုံပန်းချီကားတွေကို ကြည့်ရှုခံစားရင်း ဘုရားကြီးတစ်ပတ်စာ တန်ဆောင်းတေွကို အဆင်ပြေပြေပဲ ပတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘုရားကြီးရင်ပြင်တော်ပေါ် ပြန်တက်တဲ့အခါကျတော့ လှေခါးသုံးဆင့်လောက် တက်ရတာမို့ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်သမားအတွက် နည်းနည်းတော့ ကသီပါတယ်
.
. . . ဘုရားကြီးရင်ပြင်မှာ လှည့်ပတ်ကြည့်ရှု၊ ဘုရားကြီးထုဆစ်ထားတာကို သေချာလေ့လာခံစား၊ ဘုရားဂုဏ်တော်တွေကြည်ညိုပွားပြီးတဲ့အခါ ရေပန်းရင်ပြင်ကို ဆင်းပြီး ကျောက်စာရုံစေတီတော်တွေဘက်ကို ဆက်သွားပါတယ်။ ရင်ပြင်မှာ အနိမ့်အမြင့် နည်းနည်းအဆင့်လေးတေွ ရှိပေမယ့် ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တွေအတွက် လျှောစောက်လမ်းတွေ လုပ်ပေးထားတာမို့ သွားရတာ အဆင်ပြေပါတယ်။
.
. . . ကျောက်စာရုံစေတီတွေဘက်ကို အဝင်မှာလည်း လျှောစောက်ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးထားပေမယ့် ယာယီပဲ လုပ်ထားပုံပါပဲ၊ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တွေ အလွယ်တကူတက်လို့ရမယ့် လျှောစောက်ကို အတည်လုပ်ပေးထားမယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ အထဲမှာလည်း အဆင်ပြေပြေနဲ့ စိတ်တိုင်းကျ ကြည့်ရှုလေ့လာကြည်ညိုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
.
. . . ကျောက်စာရုံစေတီတွေက အထွက်မှာ ဘယ်ဘက်ခြမ်းက မုစလိန္ဒာရေအိုင်ဘက်ကို အသွားမှာတော့ လူသွားစင်္ကြန်ပေါ်က မသွားနိုင်ပါဘူး၊ လူသွားစင်္ကြန်တွေရဲ့ အစွန်ဘက်တွေမှာ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တွေ အတက်အဆင်းလုပ်ဖို့ လျှောစောက်လုပ်ပေးထားတာမရှိတာကြောင့် စင်္ကြန်ပေါ် မတက်နိုင်ဘဲ ကားလမ်းမကြီးပေါ်ကပဲ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်ကို တွန်းသွားရပါတယ်။
.
. . . မုစလိန္ဒာရေအိုင်ရှေ့က စကျင်ကျောက်သားနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ အဆောင်ပေါ်ကို တက်ဖို့ကျ လှေခါးကလည်း သုံးဆင့်လား အမြင့်ကြီးဖြစ်နေပြီး ဘီးတပ်ကုလားထိုင်နဲ့ တက်ဖို့က လုံးလုံးကို မဖြစ်နိုင်တာကြောင့် လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့သူကို ကုလားထိုင်ပေါ်က ခဏချ၊ အပေါ်ကို မ တင်ပြီးမှ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်ကို မ တင်၊ အပေါ်ရောက်မှ လူကို ကုလားထိုင်ပေါ် ပြန်တင်ပေး လုပ်ရပါတယ်။ လုံခြုံရေးတာဝန်ကျနေတဲ့သူက လိုလိုလားလား ကူညီပေးပါတယ်။ အဆင်းမှာလည်း အာ့လိုပါပဲ
.
. . . ပြန်အထွက်မှာလည်း ခုနကလိုပဲ လူသွားစင်္ကြန်ပေါ်ကို ဘီးတပ်ကုလားထိုင်တက်ဖို့ လျှောစောက်မရှိတာကြောင့် ပေတရာလမ်းပေါ်ကပဲ တွန်းလာခဲ့ပြီး အဝင်မုတ်ဦးမှာ ပြန်အပ်၊ မှတ်ပုံတင်ပြန်ထုတ်ပြီး ပြန်လာခဲ့ပါတယ်။
.
. . . ဘုရားဖူးခရီးစဉ်က စိတ်ချမ်းသာစရာအတိပါ၊ တာဝန်ကျသူတွေ ကြည်သာရွှင်ပြုံးစွာနဲ့ လိုအပ်တာကို ဝိုင်းကူညီပေးကြတာ တကယ့်ကို သာဓုခေါ်စရာကောင်းလှပါတယ်။ ဘုရားကို ကြည်ညိုတာ ဘုရားဖူးရလို့ စိတ်ချမ်းသာတာတာက ဆိုဖွယ်မရှိပေမယ့် ဒီခေတ်ဒီအခါ ဗိသုကာ ပညာရပ်အနေနဲ့ Disability-friendly ပိုဖြစ်ရင်ကောင်းမယ်လို့ ကိုယ်တွေ့အမြင်ရခဲ့ပါကြောင်း

သာဓု သာဓု သာဓု
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၃

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ရွေးပွဲ

ကိုလူချော ဖီတာတို့ကတော့ အခုအချိန်မှာ အတော်ကို ရင်ခုန်နေရမယ့်ပုံပဲ၊ မနေ့ကတင် သူ့ကို လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ်က ဆိုင်းငံ့ထားဖို့ကိစ္စကို ရွေးကော်က ခြေဥခုံရုံးကိုတင်လိုက်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ်တုန်းက ထိုင်းဘုရင်စနစ်ကို ပြင်ဆင်ဖို့တို့ဘာတို့ ဆင်ဖမ်းမယ်ကျားဖမ်းမယ် ကြွေးကြော်သံတွေက လက်ရှိဘုရင်စနစ်ကို ထိပါးတယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲထားတဲ့ ကိစ္စကိုလည်း ခြေဥခုံရုံးက စစ်ဆေးဖို့ လက်ခံလိုက်ပြီ၊ ထိုင်းစစ်ဘက်ထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေကလည်း ဒီနေ့ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးပွဲ အစည်းအဝေးကို မတက်ကြဘူးတဲ့၊ သူတို့က တခြားအလုပ်ရှိလို့ မတက်ကြတာ ဘာမှမထင်ကြပါနဲ့လို့ ပြောပေမယ့် အစဉ်အလာ သာဓကတွေက တစ်ကြိမ်မက ရှိနေပြီးသားဆိုတော့ လူတွေက ထင်ကြတာပေါ့
.
. . . ဒီနေ့ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးပွဲက အထက်/အောက်လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ပေါင်း တက်ရမယ့်သူ ၇၅၀ မှာ တကယ်တက်တာက ၆၆၅ ယောက်ဆိုတော့ ပျက်ကွက်က ၈၅ ယောက်တောင်ရှိတယ်၊ ဒီလိုအရေးကြီးတဲ့နေ့မှာ အစည်းအဝေးလာမတက်ကြတာ ဘာသဘောများပါလိမ့်
.
. . . ရဲတွေကတော့ လွှတ်တော်ပတ်ဝန်းကျင်က ဆန္ဒမပြရ ဧရိယာ မီတာငါးဆယ်ပတ်လည်မှာ အတားအဆီးတွေချ၊ ရေကားတွေချထားပြီး ရုတ်ရုတ်လုပ်လုပ် မလုပ်ကြအောင် တားဆီးထားတာ တင်းကျပ်လွန်းတယ်ဆိုပြီး Move Forward party က လွှတ်တော်ဒုက္ကဌကတောင် အပြင်ထွက်ကြည်ပြီး အပြစ်တင်တဲ့လေသံနဲ့ပြောနေတာတွေ့တယ်။ တစ်ခုခု ဖြစ်ပြီဆိုရင် လွှတ်တော်တက်နေတဲ့ အမတ်တွေကို ချောင်ဖရာ့မြစ်ထဲကနေ ရေလမ်းကြောင်းက ဆွဲထုတ်ပြီး ကယ်သွားနိုင်အောင် စီစဉ်ထားတာတွေလည်းရှိတယ်
.
. . . အထက်လွှတ်တော်အမတ်တွေအတွက် ဆွေးနွေးချိန် နှစ်နာရီ၊ အောက်လွှတ်တော်အမတ်တွေအတွက် ဆွေးနွေးချိန် လေးနာရီ ပြီး၊ ဘန်ကောက်စံတော်ချိန် ညနေငါးနာရီမှာ ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးပွဲကို အမတ်တစ်ယောက်ချင်းစီ နာမည်ခေါ်ပြီး မဲပေးခိုင်းမှာဆိုတော့ နေမဝင်ခင်တော့ ရလဒ်သိရလောက်ပါတယ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း အမည်စာရင်းက သူတစ်ယောက်တည်းဆိုတော့ လိုအပ်တဲ့ ၃၇၆ မဲ မပြည့်ရင် ဘာဆက်လုပ်ကြမယ်မသိ
.
ကျနော်ဗိုလ်ကောင်းပါ

နေပြည်တော်က တိုက်ရိုက်တင်ဆက်နေတာဖြစ်ပါတယ်

:P

စရိုက်ကျတဲ့နိုင်ငံရေးသမား

ထိုင်းရဲ့ ဒီနေ့သတင်းတွေကြည့်နေရင်း ဘာသွားတွေ့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးသမားဆိုသူတွေရဲ့ စရိုက်ကျတဲ့ လုပ်ရပ်တွေ ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် ထွက်လုပ်လာတာ တွေ့တယ်
.
. . . လွှတ်တော်ထဲ အစည်းအဝေးတွေ မစခင် အောက်လွှတ်တော် ဒုဥက္ကဌ Padiphat Santipada ဆိုသူက လွှတ်တော်ပတ်လည်က လုံခြုံရေးချထားတာတွေ လိုက်ကြည့်ပြီး အာ့မှာရှိနေတဲ့ သတင်းသမားတွေကို ဘာပြောသလဲဆိုတော့ လုံခြုံရေးတွေက တအားတင်းကျပ်လွန်းတယ်၊ ပြည်သူတွေကို ထိပ်တိုက်တွေ့မယ့်ပုံမျိုး ပေါက်နေတယ်လို့ ပြောတယ်
.
. . . စဉ်းစားကြည့်ပါအုံး၊ ဒီလူဟာ လွှတ်တော်လုံခြုံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တာဝန်တစ်ခုခု ရှိသူဆို ဒီလိုပြောပါ့မလား၊ သူ့တာဝန် မရှိဘဲနဲ့ အပြင်လျှောက်ပတ်ကြည့်ပြီး ဒီလိုပြောတယ်ဆိုတာ လုံခြုံရေးတာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ လိုအပ်တာထက်ပိုလုပ်နေတယ်ပေါ့၊ သောက်ပိုတွေ လုပ်နေတယ်ပေါ့၊ ကျနော်တို့ပြည်သူတွေက အာ့လောက် စည်းကမ်းမပျက်ပါဘူးပေါ့၊ ဒီလိုလုပ်တာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ပြည်သူကို ခြိမ်းခြောက်ရာကျတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးလို့ ကိုယ်က နားလည်တယ်
.
. . . သူနဲ့ မဆိုင်တဲ့ကိစ္စကို သူ့ဘာသာ လျှောက်ပတ်ကြည့်ပြီး အာ့လိုပြောအပြီးမှာ ဘာဆက်ပြောသလဲဆိုတော့ အခုလို လုံခြုံရေးတွေ မတန်တဆ တင်းကျပ်ထားတာ လွှတ်တော်က လုပ်တာမဟုတ်ပါဘူးတဲ့၊ ဆိုလိုတာက သူတို့ပြည်သူတွေကို ဒီလောက်ကြီး ကြပ်ထားတာ သူတို့မဟုတ်ဘဲ လုံခြုံရေးတာဝန်ရှိတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေက လုပ်နေတာပေါ့၊ သူတို့ကို သွားအပြစ်တင်ကြပါပေါ့၊ ဒီလိုလေသံနဲ့
.
. . . ဒီလူ့လုပ်ရပ်ကို ကြည့်ရင် နိုင်ငံရေးသမားဆိုသူတွေရဲ့ အခွင့်ရရင်ရသလို အမှတ်ယူတတ်တာ၊ ကျင့်ဝတ်မရှိဘဲ မဆိုင်တဲ့ကိစ္စတွေမှာ ဝင်အာချောင်တာ၊ သူတစ်ဖက်သားကို တတ်နိုင်သမျှ နင်းချေ အပြစ်တင်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဇမ်းတင်တာ စတဲ့ ဓလေ့တွေ တွေ့တယ်
.
. . . ဒါကို လုံခြုံရေးတာဝန်ရှိတဲ့သူ၊ အဲသည်လုံခြုံရေးစီစဉ်တဲ့သူနေရာက ဝင်ကြည့်စမ်းပါအုံး၊ သူတို့လုံခြုံရေးအတွက်လည်း လုပ်ပေးရသေးတယ်၊ အပြစ်တင်လည်းခံရသေးတယ်ဆိုတော့ ထိုင်းစစ်ဘက်က ဒီလိုနိုင်ငံရေးသမားတွေကို အယုံအကြည်မရှိဘဲ ခဏခဏ အာဏာထသိမ်းနေတာ မဆန်းဘူးလို့ ဆိုရမယ်၊ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ် လုပ်တယ်ဆိုပေမယ့် အချင်းချင်း နားလည်မှုရှိရှိ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ သန့်ရှင်းတဲ့ စေတနာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့ သဘောရှိမယ်ဆိုရင် ဒီလို အပြစ်တင်တဲ့ စကားမျိုး ထွက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး၊ ရွံစရာကောင်းတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားစရိုက်ပဲ
.
အောက်က ကွန်းမင့်ဘောက်မှာ လင့်ပေးထားတယ် ထိုင်းလို နားလည်ရင် သူပြောတာ နားထောင်ကြည့် မျက်နာအမူအရာ၊ ကိုယ်ဟန်အမူအရာ နဲ့ လေသံကအစ သူများကို အပြစ်တင်ပြီး အမှတ်ယူမယ်ဆိုတဲ့ တစ်ဘို့တည်းသမားပုံမျိုး

လက်ရည်တပြင်တည်း

. . . ထိုင်ခုံတွေ အရေးကြီးတဲ့အကြောင်းကိုတော့ လူတိုင်းပြောပြီးသားကြီးမို့ ထပ်မပြောတော့ပါဘူး၊ ထိုင်ခုံအရေးကြီးတယ်ဆိုတာ ကိုယ်လည်း သဘောပေါက်တာမို့ အခန်းထဲမှာဆို ထိုင်ခုံတေွ များကြီး ဝယ်ထားတာ
.
. . . ကိုယ့်လုပ်ငန်းခွင်ကို ရောက်ခါစက အခန်းထဲမှာ ကိုယ်တွေထိုင်ဖို့ထိုင်ခုံတွေပဲ ရှိပြီး ကိုယ့်အဖွဲ့သားတွေ လာကြတဲ့အခါ သူတို့ခမျာ မတ်တပ်ရပ်ပြီး ကိုယ်တွေစကားကို နားထောင်ရတယ်၊ ပြောတဲ့သူက ထိုင်ပြောပြီး နားထောင်တဲ့သူက မတ်တပ်ရပ်နားထောင်ရတယ်ဆိုတာ တစ်ချို့သော အခြေအနေတွေမှာ လိုအပ်ချက်ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ကိုယ့်လုပ်ငန်းခွင်မှာ အာ့လိုဖြစ်နေတာက အဆင်ပြေတယ်လို့ မထင်ဘူး
.
 . . ကိုယ့်လုပ်ငန်းခွင်ရဲ့ သဘောသဘာဝကိုက သိုးဆောင်းစကားနဲ့ဆို Think Tank ၊ ကိုယ်ငယ်ငယ်က သဘောကျခဲ့တဲ့ စာရေးဆရာဖေမြင့်စကားနဲ့ဆို “ဉာဏ်ကြီးရှင်အဖွဲ့” ဆန်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မျိုးမို့လို့ ကိုယ်တို့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အထက်အောက် အဆင့်ဆင့် တာဝန်ယူတာဝန်ခံ လုပ်ရတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး အထိုက်အလျောက် ရှိနေပေမယ့် တကယ့်အနှစ်သာရကတော့ ဉာဏ်ပညာတွေ တိုးပွားအောင်၊ ထက်မြက်အောင်၊ ဖတ်ရ မှတ်ရ ရေးသားရ တိုင်ပင်ရ ဆွေးနွေးရတဲ့ လုပ်ငန်းသဘောဆောင်နေတာကိုး
.
. . . လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေအားလုံးရဲ့ အသိဉာဏ်ပညာနဲ့ အပ်စပ်တဲ့ ဗဟုသုတ ရှာမှီးမှုတွေဟာ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီ အရေးကြီးတဲ့အပြင် ရှိရင်းစွဲဝမ်းစာပညာအပေါ်မှာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေ၊ အဲသည် အဖြစ်အပျက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိုက်လိုက်မတ်တပ် လေ့လာသုံးသပ်သူတွေရဲ့ သဘောအယူ နဲ့ အထင်အမြင် အမျိုးမျိုးတွေကို လိုက်လံဖတ်ရှုနေရတဲ့သူတွေ ဖြစ်တာမို့ အင်တာနက်ခေတ်ကြီးမှာ ကိုယ့်ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ ကိုယ်မသိသေးတဲ့ သဘောတရားအတွေးအခေါ်တွေကို အနည်းဆုံး တစ်ရက်တစ်မနက်ဖြစ်ဖြစ် ဖတ်ရှုပြီးသားဆိုရင် သူ့ဆီက ပြန်ပြီးသင်ယူဖို့ ကိုယ့်စိတ်နဲ့ခန္ဓာကို အသင့်ပြင်ထားနိုင်မှ တော်ကာကျတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မျိုးမို့
.
. . . ဘယ့်နှယ် ဗိုလ်ကောင်းရ ၊ တို့ကြားဖူးတာတော့ စိတ်ကိုဖွင့်ထားဖို့ပဲ ကြားဖူးတာပါ၊ ဘယ့်နှယ့် “စိတ်နဲ့ခန္ဓာကို အသင့်ပြင်ထားနိုင်မှ” ဆိုတာကြီးက ဘာလဲဆိုရင် အခုပြောမှာ အဲသည်အကြောင်းအရာပါပဲခင်ဗျာ
.
. . . အထက်မှာ တင်ပြခဲ့သလို ကိုယ့်ထက်ငယ်သည်ဖြစ်စေ၊ ကြီးသည်ဖြစ်စေ၊ အတွေ့အကြုံနည်းသည်ဖြစ်စေ များသည်ဖြစ်စေ၊ သတင်းအချက်အလက်နဲ့အတွေးအခေါ်တွေက အပေါ်အောက်စီးဆင်းနေတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ ရေစီးကြောင်းတွေ မျဉ်းပြိုင်စီးဆင်းနေတဲ့ ဒီနေ့ခေတ်ကြီးမှာ ကိုယ်တိုင်လေ့လာသင်ယူနေမှုကို ကိုယ့်ရဲ့ အဖွဲ့သားတွေဆီကပါ လုပ်ဆောင်နေနိုင်ဖို့ဆိုတာ စိတ်ကို ဖွင့်ထားဖို့ အရေးကြီးတဲ့အပြင် ခန္ဓာကိုယ်ကိုပါ ဖွင့်ထားဖို့ အရေးကြီးပါကောလား
.
. . . ကိုယ်က သူ့ဆီက သင်ယူဖို့ဆိုရင် ကိုယ်က ဆရာကြီးစတိုင်နဲ့ ထိုင်ခုံမှာ မိန့်မိန့်ကြီးထိုင်ပြီး ကိုယ့်ကို သင်ပေးမယ့်သူက ကိုယ့်စားပွဲရှေ့မှာ ရို့ရို့လေး ရပ်နေရရင် သူ့ဆီက သင်ပေးစရာတွေက ဘယ်မှာ အလိုက်သင့်အလျားသင့် ထွက်လာနိုင်မလဲခင်ဗျာ၊ ကိုယ်ကလည်း စိတ်ထဲက ဘယ်လောက်ပဲ ခံယူနိုင်ပါစေအုံးတော့ ဒီလိုပုံစံမျိုးနဲ့ သင်ယူသူကောင်းတစ်ယောက် ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား၊ တစ်ခြားသူတွေတော့ မသိပေမယ့် ကိုယ့်အတွက်ကတော့ အာ့လိုမျိုးကြီး အဆင်မပြေပါဘူးခင်ဗျာ
.
. . . ဒါကြောင့် ဒီလုပ်ငန်းခွင်ကို တစ်ကျော့ပြန်ရောက်လာချိန်မှာ ထိုင်ခုံတွေ ထပ်ဖြည့်ပါတယ်။ ဝိုင်းဖွဲ့ဆွေးနွေးတဲ့အခါ ကိုယ်တိုင်အတွက်ရော၊ ကိုယ့်ဆီလာသူတွေပါ သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေမယ့် နေရာထိုင်ခင်းမျိုးအပြင် ဒီအခင်းအကျင်းအပေါ်မှာ ထားရှိတဲ့သဘောထား၊ ကိုယ့်စိတ်ရဲ့ ခံယူချက်နဲ့ နွေးထွေးမှုတွေကို အထင်းသားပေါ်လွင်နေအောင် ကိုယ့်စိတ်နဲ့ခန္ဓာကို ပြင်ဆင်ထားမှသာ ကိုယ်နဲ့ဝိုင်းဖွဲ့ထိုင်နေသူဆီက အတွေးအမြင်ဗဟုသုတ တွေ ကိုယ့်ဆီစီးဆင်းလာနိုင်မယ် မဟုတ်လား
.
. . . လက်ရည်တစ်ပြင်တည်းဆိုတဲ့ စကားနဲ့ သဘောတရားဟာ ထမင်းဝိုင်းဖွဲ့စားတဲ့နေရာမှာတင်မဟုတ်ဘဲ အသိပညာဗဟုသုတဖလှယ်ကြဖို့ များများကြီးကို အရေးတကြီးလိုအပ်တဲ့ ကိုယ်တွေလို လုပ်ငန်းခွင်မှာလည်း အလွန်ကို တန်ဖိုးထားအပ်တဲ့အကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၃

မှတ်စုချုပ်

. . . သိပ်မကြာခင်တော့ The Trend News Journal မှာ ၃၁ ပတ် ဆက်တိုက်ပါခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးပေါင်းချုပ်စာအုပ် ထုတ်နိုင်မယ်ထင်တယ်။ ဒီထဲမှာတော့ ကိုယ်တိုင် ဂဃနဏ သိဖို့ လိုမယ့် စာတွေကို မှတ်စုသဘောလည်းဖြစ်အောင် ဆောင်းပါးတွေရေးထားတာ၊ သိပ်တတ်လို့ရေးတာ မဟုတ်ပေမယ့် ရေးရင်းနဲ့တော့ တတ်လာမလား အတွေးနဲ့ အနည်းဆုံးတော့ မြန်မာလို ကိုယ်တိုင်ရေးထားတဲ့ ခိုင်မာတဲ့ မှတ်စုလေးတွေ ရအောင်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ပေါ့၊ ကိုယ်တိုင်ရေးတယ်ဆိုပေမယ့် တွဲပြီးရေးပေးတဲ့သူတွေလည်းပါတယ်၊ တခြားသူရေးထားတာကို ကိုယ်က စာပြန်ချောပေးတာလောက်နဲ့ ကိုယ်က Co-author နာမည်ခံလိုက်တာလည်း ရှိပါတယ်၊ အမှန်က Co-author ဆိုတာထက် Editor ဆိုရင်တော့ ပိုမှန်ပါတယ်။
.
. . . ဆောင်းပါးလို့ နာမည်တပ်ထားတဲ့ ဒီမှတ်စုတွေထဲမှာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြီးခဲ့တဲ့ပါတီညီလာခံကြီးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မှတ်စုတစ်ခု၊ ဒီခေါင်းစဉ်ကတော့ ကိုယ့်ဘာသာစီကာစဉ်ကာ ရေးသားတာ ဆိုပေမယ့် ဒီအကြောင်းလေ့လာပြီး ရေးထားတဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တစ်ယောက်ရဲ့ မှတ်စုကို အများကြီး ကိုးကားထားပြီး သူ့နဲ့ Co-author အနေနဲ့ရေးတာ
.
. . . ကိုယ့် ညီငယ်ညီမငယ်တွေကို လက်တွဲခေါ်ပြီး ကိုယ်က ဦးဆောင်ရေးခဲ့တဲ့ ခေါင်းစဉ်တွေက Thycucydidas Trap လို့ခေါ်တဲ့ စစ်နွံထောက်ချောက်၊ Multipolar World Order လို့ လူပြောများနေကြတာပေမယ့် Multiplex World Order ဆိုတဲ့ ကဏ္ဍစုံကမ္ဘာဆိုတဲ့ အယူအဆတစ်ခုလည်း ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိနေသေးတဲ့အကြောင်း၊ အခုနှစ်ပိုင်း ပိုပြီးခြေစွာလာတဲ့ Global South ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းနိုင်ငံများလို့ သညာပြုထားကြတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအစုအဖွဲ့၊ အရင်တုန်းက ပြောနေကြတဲ့ Soft Powe, Hard Power ကနေ အခု တရုတ်ကြီးကို သိက္ခာချဖို့သက်သက်သဘော ထွင်ထားတယ်ထင်ရတဲ့ Sharp Power ဆိုတဲ့သဘောသဘာဝ၊ Sovereignty ဆိုတဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ အယူဓလေ့တွေ ပြောင်းလဲလာတဲ့ ရေစီး၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးနဲ့ ငွေကြေးရေစီးတွေ ပြောင်းလဲလာတဲ့အကြောင်း စတာတွေပေါ့။
.
. . . ကိုယ့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ အစအဆုံး လေ့လာရေးထားတာကို ကိုယ်က နှမ်းဖြူးပေးပြီး Co-author နာမည်ခံခဲ့တဲ့ အပုဒ်တွေက အိန္ဒိယယရဲ့ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဆိုင်ရာ SAGAR Doctrine, အာဖရိကမှာ ခြေရှုပ်နေကြတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအကြောင်း၊ အမေရိကန်နဲ့ အိန္ဒိယတို့ အားပြိုင်မှုတွေကြားက အရှေ့တောင်အာရှ စသည်ဖြင့်ပေါ့လေ
.
. . . စာအုပ်ထုတ်ဖြစ်လို့ ထွက်လာရင် ပြောပါ့မယ်၊ စာအုပ်ရောင်းတာတော့ မလုပ်ပါဘူး၊ ရောင်းမယ့်သူက သပ်သပ်ရှိတယ် :P
.

ဗိုလ်ကောင်း
၈ ဇူလိုင် ၂၀၂၃

သာမန်မဟုတ်သောအခြေအနေ

According to the press release of the state media, the NDSC will issue necessary statement on the 1st of February.


Many people are expecting an extension of the state of emergency for another six months since the press release leaves a hint about “the current situation is not normal yet “ which has opened the window of extraordinary interpretation of the section 425 of the constitution for granting the extension more than twice.
It is believed that someone might have sought the interpretation of the section 425 from the constitutional tribunal.
Who is someone?
The acting president in the name of the president?
The speaker of the lower house?
The chief justice of the Supreme Court?
Or
The chairman of the election commission?

ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်

. . .       ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်မှာ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် တရားသူကြီး ၇ ဦးကနေ ၁၁ ဦးထိ ခန့်အပ်ခွင့်ရှိပေမယ့် (အခြေခံဥပဒေ ၂၉၉-ခ) သမ္မတဦးသိန်းစိန်က တရားသူကြီး စုစုပေါင်း ၇ ဦးကိုသာ ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ် (သမ္မတရုံး ၏ ၃၀ မတ် ၂၀၁၁ ရက်စွဲပါ ကြေညာချက် ၃/၂၀၁၁) ဦးထွန်းထွန်းဦး၊ ဦးသာဌေး၊ ဦးစိုးညွန့်၊ ဦးမြသိမ်း၊ ဦးမြင့်အောင်၊ ဦးအောင်ဇော်သိန်း၊ ဦးမြင့်ဟန်။

.

. . .       သမ္မတဦးထင်ကျော်လက်ထက်မှာ နောက်ထပ် တရားသူကြီး ၄ ဦး ထပ်မံ ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့အတွက် အခြေခံဥပဒေက သတ်မှတ်ထားတဲ့ တရားသူကြီး ဦးရေ ၁၁ ဦး ပြည့်သွားပါတယ်။ (သမ္မတရုံး၏ ၁၄ ဇွန် ၂၀၁၇ ရက်စွဲပါ အမိန့် ၁၃/၂၀၁၇) ဦးမြဟန်၊ ဦးမျိုးတင့်၊ ဦးစိုးနိုင်၊ ဦးခင်မောင်ကြည်။

.

. . .       သမ္မတဦးဝင်းမြင့်လက်ထက်မှာ တရားသူကြီး ဦးမြသိမ်း အငြိမ်းစားယူသွားတာကြောင့် တရားသူကြီး ဦးမျိုးဝင်းကို ထပ်မံခန့်အပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ( သမ္မတရုံး၏ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၈ ရက်စွဲပါ အမိန့် ၃၈/၂၀၁၈)

.

. . .       ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ တစ်ရက်နေ့မှာ အရေးပေါ်အခြေအနေကြညာပြီး တာဝန်အပ်နှင်းခံရတဲ့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဟာ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီးချုပ်နဲ့ တရားသူကြီးတွေကို မိမိတို့တာဝန်တွေ ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ဖို့ တာဝန်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က နေမြဲအတိုင်း ဆက်လက်တာဝန်ထမ်းဆောင်နေခဲ့ပါတယ် (တပ်ချုပ်ရုံး၏ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ ရက်စွဲပါ အမိန့် ၁/၂၀၂၁)။ ဒါပေမယ့် မကြာခင်မှာပဲ တရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီး လေးဦးကို တာဝန်မှ ရပ်စဲခဲ့ပါတယ်၊ ရပ်စဲခံရသူတွေထဲမှာ သမ္မတဦးထင်ကျော်ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ တရားသူကြီး ၄ ဦးအနက် ၃ ဦးပါဝင်ပြီး၊ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်ခန့်ခဲ့တဲ့ တရားသူကြီး တစ်ဦးပါဝင်ပါတယ် (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်စွဲပါ အမိန့် ၂၄/၂၀၂၁) ဦးမျိုးဝင်း၊ ဦးမြဟန်၊ ဦးစိုးနိုင်၊ ဦးခင်မောင်ကြည်။

. . .       အဲသည်နေ့မှာပဲ လစ်လပ်သွားတဲ့ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီး ၄ ဦးကို ထပ်မံခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ် (နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ ရက်စွဲပါ အမိန့် ၂၃/၂၀၂၁) ဦးမျိုးမောင်၊ ဦးကြည်သိန်း၊ ဦးတင်ဟုန်၊ ဒေါ်ခင်မေရီ။

.

. . .       မကြာခင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်နေ့မှာ ဦးခင်မောင်ကြီးကို တရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီးအဖြစ် ထပ်မံခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။

.

. . .       ၂၀၂၂ ခုနှစ် မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ဦးသောင်းနိုင်၊ ဦးသိန်းကိုကို၊ ဒေါ်သင်းသင်းနွဲ့ တို့ သုံးဦးကို ထပ်မံခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။

.

. . .       ဒါကြောင့် လက်ရှိ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်မှာ သမ္မတဦးသိန်းစိန် ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် တရားသူကြီး ၂ ဦး၊ သမ္မတဦးထင်ကျော်ခန့်ခဲ့တဲ့ တရားသူကြီး တစ်ဦး နဲ့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ခန့်ထားတဲ့ တရားသူကြီး ၈ ဦး၊ စုစုပေါင်း တရားသူကြီးချုပ်နဲ့ တရားသူကြီး ၁၁ ဦး တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၉၉(ခ) အရ တရားသူကြီးစုစုပေါင်း ၁၁ အပြည့်ခန့်အပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

•        ဦးထွန်းထွန်းဦး (၃၀ မတ် ၂၀၁၁ တွင် သမ္မတဦးသိန်းစိန် ခန့်အပ်)

•        ဦးအောင်ဇော်သိန်း (၃၀ မတ် ၂၀၁၁ တွင် သမ္မတဦးသိန်းစိန် ခန့်အပ်)

•        ဦးမျိုးတင့် (၁၄ ဇွန် ၂၀၁၇ တွင် သမ္မတ ဦးထင်ကျော် ခန့်အပ်)

•        ဦးမျိုးမောင် (၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဦးကြည်သိန်း (၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဦးတင်ဟုန် (၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဒေါ်ခင်မေရီ (၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဦးခင်မောင်ကြီး (၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဦးသောင်းနိုင် (၁၄ မတ် ၂၀၂၂ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဦးသိန်းကိုကို (၁၄ မတ် ၂၀၂၂ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

•        ဒေါ်သင်းသင်းနွဲ့ (၁၄ မတ် ၂၀၂၂ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ခန့်အပ်)

. . .       သမ္မတဦးသိန်းစိန်ခန့်ခဲ့တဲ့ အထဲက ဦးသာဌေး၊ ဦးစိုးညွန့်၊ ဦးမြင့်အောင်၊ ဦးမြင့်ဟန် တို့ လေးဦး ဘယ်အချိန်က၊ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အနားယူသွားလဲဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိပါဘူး၊ သိသူများရှိရင် ပြောကြပါအုံး။

ဗိုလ်ကောင်း

၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂

(၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ မှတ်စုအား မွမ်းမံပြင်ဆင်ထားသည်)

No Fly Zone

. . . မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ လေကြောင်းစွမ်းအားကို ကန့်သတ်နိုင်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ No Fly Zone သတ်မှတ်ဖို့ တောင်းဆိုနေကြတာတွေရှိတယ်။ တောင်းဆိုနေကြတာတော့ အရင်ကတည်းကပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်း ပိုပြီးအသံကျယ်လာတာပေါ့
.
. . . ဒါပေမယ့် လူတော်တော်များများ သိပ်သတိမပြုမိတဲ့အချက်က ဘာလဲဆိုတော့ No Fly Zone ဆိုတာ သတ်မှတ်ပြီးရင် လိုက်နာအောင်လုပ်ဖို့လိုတယ်ဆိုတာပါပဲ၊ ဆိုပါတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်လေယာဉ်တွေ ဘယ်နေရာ မပျံသန်းရဆိုပြီး ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက သတ်မှတ်လိုက်ပြီ ဆိုပါတော့၊ မြန်မာ့တပ်မတော်က အလွယ်တကူ လိုက်နာပါ့မလား၊ လိုက်နာအောင်ရော ဘယ်သူတွေက ကြပ်မတ်မှာလဲ၊ ကြပ်မတ်တယ်ဆိုတာ ထိုင်ကြည့်နေရုံနဲ့ မရဘူး၊ တိုက်လေယာဉ်တွေ၊ ကင်းထောက်လေယာဉ်တွေ ရေဒါတွေနဲ့ စောင့်ကြည့်တာ ဖိအားပေးတာ စတာတွေလုပ်ဖို့လိုတယ်
.
. . . ပိုင်နက်နယ်မြေ ကျူးကျော်တာကို လက်မခံတဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်က မြန်မာ့အချုပ်အခြာ ပိုက်နက်ထဲဝင်လာတဲ့ ပြည်ပလေယာဉ်တွေကို ပစ်ချလိုက်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ စစ်လေယာဉ် ဒါမှမဟုတ် မြေပြင်က ယန္တရားတွေ ပြည်ပတိုက်လေယာဉ်လက်ချက်နဲ့ ပျက်စီးသွားခဲ့ရင်ဖြစ်ဖြစ် တစ်ခုခုများ ဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော် ပြဿနာက အကြီးကြီးတက်ပြီ၊ အခုလက်ရှိက ပြည်တွင်းကိစ္စလို့ ဆိုရအုံးမှာပေမယ့် အာ့လိုဖြစ်ရင် ပြည်ပစစ်သဘောကို ချက်ချင်းရောက်သွားမှာ
.
နောက်တစ်ခုက မြန်မာ့မြေပေါ်ကို အာ့လိုနည်းနဲ့ လာစောင့်ကြည့်ဖို့ကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက လက်ခံပါ့မလား
.
No Fly Zone နဲ့ပတ်သက်တဲ့ သိသင့်သိထိုက်တာတွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံရေးထားတဲ့ ကိုအောင်သူရိန်ရဲ့ စာ နဲ့ မြန်မာပြည်မှာ No Fly Zone သတ်မှတ်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ သုံးသပ်ထားတဲ့ Andrew Selthရဲ့ စာတစ်ပုဒ် ကို ကွန်းမင့်မှာ လင့်တွေထည့်ပေးထားပါတယ်
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၀ ဖေဖော်ဝါရီလ

https://www.facebook.com/photo/?fbid=473930037652219&set=a.106984897680070

ဒီဂျစ်တယ်ကျပ်ငွေ

.

. . . မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေး ထုတ်ဝေသုံးစွဲဖို့ကိစ္စ စဉ်းစားနေတယ်လို့ အစိုးရပြောခွင့်ရက ပြောတယ်ဆိုပြီး ဘလွန်းဘတ် သတင်းဌာနက တက်လာပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းတစ်ချို့ကို နားလည်သလောက် ဖြေကြည့်ပါမယ်
.
ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေးဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ
- အပြည့်အစုံခေါ်မယ်ဆို ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ဝေသော ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေး Central Bank Digital Currency – CBDC လို့ ခေါ်ကြပါတယ်၊ အပြင်မှာသုံးနေတဲ့ ငွေနဲ့ တန်ဖိုးတူတဲ့ ဒီဂျစ်တယ်ပိုက်ဆံပါ၊ ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ဝေတာဖြစ်ပြီး ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိပါတယ်၊
.
လူသိများကြတဲ့ ဘစ်ကွိုင်လိုမျိုးလား
- မတူပါဘူး။ ဘစ်ကွိုင်လိုဟာမျိုးက ဘယ်သူမှ ထိန်းချုပ်မှုမရှိဘဲ ဘလော့ချိန်းလယ်ဂျာနည်းပညာနဲ့ ရှာဖွေသုံးစွဲကြတဲ့ ခရစ်တိုငွေကြေးမျိုးဖြစ်ပြီး CBDC ကတော့ နိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာအောက်မှာ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ အပြည့်အဝရှိနေတဲ့ ငွေကြေးမျိုးဖြစ်ပါတယ်၊
.
အခုလည်း KBZ Pay လိုမျိုးနဲ့ သုံးနေကြတာပဲ၊ အဲတာလည်း ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေး မဟုတ်ဘူးလား
- သဘောသဘာဝနဲ့ သုံးစွဲပုံစံချင်း ဆင်တူပေမယ့် ခုလက်ရှိသုံးနေတဲ့ KBZ Pay လိုမျိုးတွေမှာ ကြားခံ ဘဏ်တစ်ခုခုကို ဖြတ်သန်းအသုံးပြုရတာဖြစ်ပြီး ဒီဂျစ်တယ်ငွေကတော့ သုံးစွဲသူအချင်းချင်း တိုက်ရိုက်ငွေပေးငွေယူလုပ်ရတဲ့ သဘောရှိပါတယ်
.
ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီဂျစ်တယ်ငွေကြေး တရားဝင်စသုံးနေကြပြီလား
- စပြီး သုံးနေကြတာ ရှိပေမယ့် လောလောဆယ်တော့ နိုင်ငံငယ်လေးတွေပဲ သုံးနေကြပါသေးတယ်၊ အာဆီယံထဲမှာဆို ကမ္ဘောဒီးယားက သုံးနေပါပြီ၊ နိုင်ငံကြီးတွေထဲမှာဆို တရုတ်က စမ်းသပ်သုံးနေတဲ့ အဆင့်ရှိနေပါပြီ၊ ကမ္ဘာ့ ဗဟိုဘဏ် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ ဒီစနစ်ကို လေ့လာသုံးသပ်နေကြပြီးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
.
အခု အဖြေတွေက တရုတ်နိုင်ငံက စမ်းသပ်သုံးနေတဲ့ CBDC စနစ်အပေါ် အခြေခံပြီး ဖြေထားတာတွေဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ် သိချင်တဲ့ မေးခွန်းတွေ ကွန်းမင့်မှာ ရေးခဲ့ပေးပါ၊ ကြိုးစားပြီးဖြေပေးပါမယ်၊ အဖြေတွေကို post edit လုပ်ပြီး ဖြည့်ပေးသွားမယ်
.
ဗိုလ်ကောင်း
၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

မြန်မာဒေါ်လာ

.
. . . မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို ပွဲလန့်တုန်းဖျာခင်းပြီး ဘက်ပေါင်းစုံက ဝင်အမြတ်ထုတ်ကြတဲ့အထဲ တော်တော်ကို ရည်မှန်းချက်ကြီးကြီးနဲ့ ငွေကြေးပိုင်းဆိုင်ရာ အချီကြီးကြံခဲ့ကြသူတစ်ချို့ရှိတယ်။ မြန်မာဒေါ်လာလို့ သူတို့ဘာသာ နာမည်ပေးထားတဲ့ ခရစ်တိုငွေကြေးတစ်မျိုး ထုတ်ခဲ့ကြသူတွေပေါ့။ လက်သုံးချောင်းထောင်ထားတဲ့ပုံနဲ့ တွဲပြီး တင်လိုက်လို့ရှိရင် မစဉ်းမစားအားပေးကြမှာပဲဆိုတဲ့ ပျော့ကွက်ကိုနင်းပြီး Myanmar Dollar – MYD ဆိုပြီး ဗဟိုထိန်းချုပ်မှုရှိတဲ့ စနစ်နဲ့ ခရစ်တိုငွေကြေးဆိုတာကို ထုတ်ခဲ့ကြတယ်။
.
. . . မြန်မာနိုင်ငံသားမဟုတ်သူ မြန်မာစကားမပြောတတ်/နားမလည်သူတစ်ချို့ဦးစီးပြီး လုပ်ခဲ့ကြတဲ့ အဲသည်စီမံကိန်းက လုပ်တုန်းကတော့ တော်တော့်ကို စနစ်တကျနဲ့ လုပ်ခဲ့တာပဲ၊ ခရစ်တိုအိတ်ချိန်းတွေမှာပါ တင်ဖို့ကြိုးစားပြီး အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာကို မြန်မာဒေါ်လာ ၃၂ ယူနစ်နဲ့ ဈေးသင့်တယ် ဘာညာဆိုတဲ့ သတင်းတွေက ဟုတ်သော်ရှိ မဟုတ်သော်ရှိ အတည်မဖြစ်သေးပေမယ့် နွေဦးတော်လှန်ရေးဘာညာ ခေါင်းစဉ်နဲ့ လက်သုံးချောင်းပုံနဲ့ တွဲလိုက်တဲ့အခါ လော်ဘီလုပ်ပေးကြသူတွေ၊ ကြော်ငြာပေးကြသူတွေ၊ ဇမ်းတင်ပေးကြသူတွေရဲ့ စကားကို နားယောင်ပြီး ဝယ်စုကြသူတွေ၊ ရောင်းကြဝယ်ကြလုပ်တာတွေ၊ မြန်မာဒေါ်လာနဲ့ပစ္စည်းရောင်းပေးတာတွေ စသည်ဖြင့် တော်တော်ကို စည်စည်ကားကား ဖြစ်တဲ့နေရာမှာ ဖြစ်ခဲ့ကြသေးတာ
.
. . . မြန်မာဒေါ်လာစီမံကိန်းက သူတို့လုပ်ဆောင်မယ့် မူဝါဒနဲ့ လမ်းစဉ်ဆိုတာတွေကို ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စက္ကူဖြူစာတမ်းအဆိုအရ အဲသည်ခရစ်တိုငွေကြေးက ဘစ်ကွိုင်တို့လို မိုင်းတူးရှာလို့ရတဲ့ ငွေကြေးမျိုးမဟုတ်ဘဲ တည်ထောင်တဲ့အဖွဲ့က ထုတ်ဝေမယ့် ငွေကြေးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ၃၄၀ ဘီလီယံထုတ်ဝေမှာလို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသား ၅၅ သန်းအတွက် တစ်ဦးကို MYD 2000 နှုန်းနဲ့ စုစုပေါင်း ၁၁၀ ဘီလီယံ ချန်ထားပြီး ကျန်တဲ့ ၂၃၀ ဘီလီယံကို ဖျက်ဆီးပစ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲသည် MYD 110 ဘီလီယံရဲ့ ၅၅% ကို မြန်မာပြည်သူများထံ အညီအမျှခွဲဝေပေးသွားမယ်၊ ၅% ကို MYD ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေးသဘောမျိုးသုံးမယ်၊ ၂၅% ကို နုဂျီအဖွဲ့ကို အသုံးစရိတ်ပေးပြီး ကျန်တဲ့ ၂၀ % ကို အရံငွေအဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားမယ်လို့ စက္ကူဖြူစာတမ်းမှာ ရေးထားပါတယ်။
.
. . . ဒါပေမယ့် အဲသည် MYD ဆိုတဲ့ မြန်မာဒေါ်လာဆိုသဟာ လက်တည့်စမ်းကြတဲ့ လူတစ်စုနဲ့ အပျင်းပြေကစားကြတဲ့ လူတစ်စုရယ်၊ မျှော်လင့်ချက်အမှားတွေနဲ့ ငါတို့နိုင်တော့မှာဆိုတဲ့ လူတစ်ချို့က ဝယ်ပြီးလိုက်စုကြတဲ့ လူတစ်စုရယ်လက်ထဲမှာပဲ လမ်းဆုံးသွားပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ကုန် ၂၀၂၁ ဒီဇင်ဘာလထဲမှာပဲ အဲသည်ငွေကြေးထုတ်ဝေမှုစီမံကိန်းကို ရပ်နားလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း သက်ဆိုင်ရာ ဖေ့ဘုတ်စာမျက်နာမှာ ကြေညာချက်ထုတ်ပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ အဲသည်ပေ့ချ်တွေ၊ တရားဝင်တည်ထောင်ထားတဲ့ ဝက်ဆိုက်တွေပါ ဖြုတ်ချပြီး ပျောက်ခြင်းမလှ ပျောက်သွားပြီး ဖုန်းထဲထည့်ထားတဲ့ app တွေ၊ Wallet တွေမှာပါ အခွံကျန်ခဲ့တော့တာပါပဲ။ စီမံကိန်းဖျက်သိမ်းတဲ့ ကြေညာချက်ထဲမှာ ဒီဟာကို လုပ်လိုက်တာ ဆာဗာဖိုးတွေ စက်ဖိုးတွေ အပါအဝင် ဒေါ်လာရှစ်ထောင်လောက် ကုန်သွားတဲ့အကြောင်းလည်း ပါသေးတော့ အော် ငါတို့ နိုင်ငံရေးပွဲလန့်တဲ့အချိန်မှာ ဒေါ်လာ ထောင်ဂဏန်းလောက်သုံးပြီး ငွေကြေးကဏ္ဍကြီးကို ဝင်မွှေဖို့ ကြံကြတာများ ရှိသေးတာပါလားဆိုပြီး
.
ဗိုလ်ကောင်း
၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

တရုတ်-ရုရှား ပူးတွဲကြေညာချက်

.
. . . တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေတဲ့ ဆောင်းရာသီအိုလံပစ်ဖွင့်ပွဲကို သွားတက်တဲ့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် နဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့တွေ့ဆုံအပြီး နှစ်နိုင်ငံ ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်ခု ထုတ်လိုက်တာ အခု လူပြောသူပြောများနေပါရောလား၊ ကမ္ဘာ့သတင်းဌာနနဲ့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက သုံးသပ်ချက်တွေ အမျိုးမျိုးထုတ်ကြတာမှ အများကြီးပါပဲ၊ အကျဉ်းချုပ်ကတော့ ဒီလိုပါ
.
. . . အရင်ဆုံးပြောချင်တဲ့အချက်က ကြေညာချက်ဟာ တော်တော်ရှည်တယ် အင်္ဂလိပ်လို စာလုံးရေ ၅၃၆၄ လုံးပါတာဆိုတော့ ပုံမှန်စာလုံးနဲ့ဆိုရင်တောင် ၁၂ မျက်နာလောက်ရှိတာဆိုတော့ နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲကြေညာချက်တစ်ခုအနေနဲ့ နည်းနည်းတော့ များတယ်ပြောရမလားပဲ၊ ကြေညာချက်မှာ နိဒါန်းပိုင်းပြီးတော့ အဓိက အပိုင်းလေးပိုင်းခွဲပြောထားတယ်။
.
. . . ပထမဆုံးပိုင်းမှာ နှစ်နိုင်ငံ နားလည်လက်ခံထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီရဲ့ သဘောသဘာဝကို ရှင်းပြထားတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာ ကမ္ဘာ့လူသားတွေအားလုံးအတွက် တန်းတူညီမျှတဲ့ တန်ဖိုးဖြစ်တယ်၊ နိုင်ငံတစ်ချို့ကိုပဲ အခွင့်ထူးခံပေးထားတဲ့ စနစ်မဟုတ်ဘူး၊ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ အုပ်ချုပ်ရေးမှာ ပြည်သူတွေပူးပေါင်းပါဝင်တဲ့စနစ်မျိုးဖြစ်တယ်၊ နိုင်ငံအားလုံး တပြေးညီကျင့်သုံးလို့ရတဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ မရှိဘူး၊ နိုင်ငံတွေက သူတို့ဓလေ့ သမိုင်း နောက်ခံအခြေအနေတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်တဲ့ လုပ်နည်းလုပ်ဟန်တွေနဲ့ ကျင့်သုံးရတဲ့ စနစ်ဖြစ်တယ်၊ ဒီမိုကရေစီတာ မစီတာကို အပြင်လူတွေ လာဆုံးဖြတ်ပေးစရာမလိုဘူး သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံသားတွေကပဲ ဆုံးဖြတ်မယ်၊ ရုရှား နဲ့ တရုတ်တို့မှာလည်း နှစ်ပေါင်းထောင်ချီသမိုင်းကြောင်းနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ကျင့်သုံးနေတဲ့စနစ်ရှိတယ်၊ ကိုယ့်နိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီကမှ ကောင်းပါတယ်ဆိုပြီး အတင်းတင်ပို့သွတ်သွင်းတာတွေ ဒီမိုကရေစီရဲ့ သဘောသဘာဝလက္ခဏာတွေကို ကိုယ်စိတ်တိုင်းကျ သတ်မှတ်တာတွေဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အနှစ်သာရတွေကို ဖျက်ဆီးနေရာရောက်တယ်၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဗန်းပြပြီး သူများပြည်တွင်းရေးဝင်စွက်ဖက်တာတွေ ဖိအားပေးတာတွေက အကျိုးမရှိတဲ့အပြင် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ငြိမ်းချမ်းလုံခြုံရေးကို ထိပါးစေတယ်၊ ကမ္ဘာကြီးမှာ အကွဲအပြဲနဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုတွေ ဖြစ်လာအောင် မြှောက်ပင့်ပေးနေတာက ဒီမိုကရေစီရဲ့ အနှစ်သာရကို အလွဲသုံးစားပြုရာရောက်တယ် စသည်ဖြင့် ဖော်ပြထားတယ်၊ ဒီနေရာမှာ စစ်မှန်သောဒီမိုကရေစီ Genuine Democracy ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးထားတာ မှတ်သားစရာပါပဲ
.
. . . ဒုတိယပိုင်းမှာ ရုရှား-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကိစ္စတွေကို ရေးထားတယ်။ Eurasian Economic Union နဲ့ BRI တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်၊ ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရေးကိစ္စ ပေါင်းလုပ်မယ်၊ ကိုဗစ်အစရှာတဲ့ ကိစ္စက သိပ္ပံဆိုင်ရာ စူးစမ်းလေ့လာမှု ကိစ္စသာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးလာနွယ်တာမျိုးကို လက်မခံဘူး၊ ရာသီဥတုပြောင်းရေးမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို လုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ပေမယ့် အာ့တာကို အကြောင်းပြုပြီး ကုန်သွယ်ရေးမှာ အတားအဆီးတွေ ဖန်တီးတာကို လက်မခံဘူး စသည်ဖြင့် ရေးထားတယ်။
.
. . . တတိယပိုင်းက နိုင်ငံတကာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စတွေ၊ ဒီအပိုင်းမှာလည်း ရေးထားတာ အကြောင်းအရာ တော်တော်စုံစုံပါပဲ၊ နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွား၊ အချုပ်အခြာအာဏာနဲ့ နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး အပြန်အလှန်ထောက်ကူသွားမယ်၊ ပြည်တွင်းရေးကို ပြည်ပက စွက်ဖက်တာ လက်မခံဘူး၊ တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းမူဝါဒကို ရုရှားက ထောက်ခံတယ်၊ အကြမ်းဖက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေးကို ကုလဦးဆောင်တဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခုပေါ်ပေါက်လာဖို့ အားပေးတယ်၊ ဒါပေမယ့် အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေးကို စံနှုန်းတွေအမျိုးမျိုးထားပြီး ပထဝီနိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်အတွက် လက်ကိုင်တုတ်အဖြစ်သုံးတာ ပြည်တွင်းရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာတွေ လက်မခံဘူး၊ NATO တိုးချဲ့လာတာကို ဆန့်ကျင်တယ်၊ အမေရိကန်ရဲ့ အင်ဒိုပစိဖိတ် မဟာဗျူဟာကြောင့် ဒေသအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေကို စောင့်ကြည့်နေတယ်၊ ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့ဦးဆောင်ပြီး အားလုံးပါဝင်တဲ့ အာရှပစိဖိတ်လုံခြုံရေးစနစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ဖို့ လုပ်နေတယ်၊ အဲသည်စနစ်မှာ ဘယ်သူ့ကိုမှ ရန်မလိုဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ငြိမ်ရေး ကြွယ်ဝချမ်းသာရေးကိုပဲ ဦးတည်တယ်၊ နျူလက်နက်ကို နိုင်ငံတွေရဲ့ လုံခြုံရေးမူဝါဒထဲ အများကြီး ထည့်အားကိုးတာတွေ လျှော့သင့်ပြီ၊ နျူမပြန့်ပွားရေးစာချုပ် အကောင်အထည်ဖော်တာတွေ တိုးမြှင့်လုပ်သင့်တယ်၊ AUKUS မဟာမိတ်ဖွဲ့တာကို စိုးရိမ်တယ်၊ ဂျပန်က ပျက်စီးသွားတဲ့ ဖူကူရှီးမား နျူဓာတ်ပေါင်းဖိုက ရေတွေ ပင်လယ်ထဲ စွန့်ပစ်မယ့်ကိစ္စ ကို စိုးရိမ်တယ်၊ တာလတ်ပစ်ဒုံးကျည်လျှော့ချရေးစာချုပ်က အမေရိကန် ထွက်သွားတာကို စိုးရိမ်တယ်၊ တာလတ်ဒုံးနည်းပညာတွေ ပြန့်မှာရယ် အာရှပစိဖိတ်နဲ့ ဥရောပမှာ တာလတ်ဒုံးတွေဖြန့်ချထားတွေက ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးကို ထိပါးစေပြီး လက်နက်အပြိုင်တပ်နေတာကို အားပေးနေတယ်လို့မြင်တယ်၊ ဥရောပဒေသမှာ မဖြစ်မနေလိုက်နာဖို့ လိုအပ်တဲ့ ကာလရှည်လုံခြုံရေးအာမခံချက်တစ်ခု ရုရှားက တောင်းဆိုနေတာကို တရုတ်က နားလည်စာနာတယ်၊ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံသေချာဆွေးနွေးမယ်၊ အာကာသဟင်းလင်းပြင်ကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းအသုံးပြုရမယ် လက်နက်ပြိုင်စရာနေရာ မဟုတ်ဘူး၊ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာကို ရာဇဝတ်မှုတွေကျူးလွန်ဖို့ အသုံးချတာကို လက်မခံဘူး၊ နိုင်ငံတွေက သူတို့အချုပ်အခြာအာဏာအောက်မှာ အင်တာနက်ကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်ခွင့်ရှိတယ်
.
. . . စတုတ္ထပိုင်းက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကိစ္စ၊ ကနေ့ကမ္ဘာကြီးမှာ နိုင်ငံစုံ အင်အားစုံဖြန့်ကျက်ထားတဲ့ ဗဟုမဏ္ဍိုင်အခင်းအကျင်းကို အားပေးတယ်၊ ရုရှားနဲ့ တရုတ်ဆက်ဆံရေးဟာ နိုင်ငံရေးစစ်ရေးမဟာမိတ်ဆိုတာထက် အများကြီးကို ပိုသွားပြီး နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးမှာ မလုပ်ရမယ့်နယ်ပယ်ဆိုတာမရှိတော့ဘူး၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ ရန်လိုကွဲပြားရမယ့်အချိန်မဟုတ်တော့ဘူး၊ စည်းလုံးညီညွတ်ရတော့မယ်၊ “အိန္ဒိယ-တရုတ်-ရုရှား” သုံးနိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကို East Asia Summit, ARF, ASEAN dialog partner မူဘောင်တွေထဲက လုပ်မယ်၊ BRICS နဲ့ ရှန်ဟိုင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး လုပ်ငန်းတွေ မြှင့်တင်မယ်
.
ဗိုလ်ကောင်း
၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

http://en.kremlin.ru/supplement/5770?fbclid=IwAR0YXiG_8pakpRbitjfJ1NfS5rkHWXmucR1RPMa9AwLz9N_BpM_Jhm0poZc#sel=1:21:S5F,1:37:3jE

ကမ္ဘာ့ဘဏ်အစီရင်ခံစာက ဘာပြောလဲ

.
. . . ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ထုတ်ပြန်တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးအခြေအနေ အစီရင်ခံစာတစ်စောင် ထွက်လာပါတယ်၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းဌာနပေါင်းစုံက သတင်းတွေရေးကြပါတယ်၊ သုံးသပ်ချက်တွေလည်း ပေါင်းစုံပါပဲ၊ အများစုကတော့ မြန်မာ့စီးပွားရေးက အခြေအနေဆိုးနေပြီဆိုတာမျိုးကို ဇောင်းပေးပြီး ရေးကြတာ များပါတယ်၊
.
. . . ဆိုတော့ကာ သတင်းဌာနတွေက ရေးကြသလို ကမ္ဘာ့ဘဏ် အစီရင်ခံစာမှာ မြန်မာ့စီးပွားရေးအခြေအနေ ဆိုးနေပြီလို့ ဆိုထားသလား၊ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ဝေါဟာရတွေနဲ့ အပြင်လူ နားလည်ဖို့ ခက်နိုင်တဲ့ သဘောတရားတွေ ချန်လှန်ပြီး တစ်ခုတည်းနဲ့ပဲ ရှင်းပြချင်ပါတယ်၊ နိုင်ငံတွေရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းကို တိုင်းတာရာမှာ GDP လို့ခေါ်တဲ့ စုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်ကုန် Gross Domestic Product ဆိုတာ သိသာထင်ရှားပြီး တော်ရုံနဲ့ နားလည်နိုင်တဲ့ အသုံးအများဆုံး တိုင်းတာရေး အညွှန်းကိန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်၊ ကောင်းပါပြီ မြန်မာ့စီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဖော်ပြတဲ့ GDP အခြေအနေကို ကြည့်လိုက်ကြရအောင်
.
. . . ကြည့်မယ်ဆိုရင် တစ်နှစ်တည်းတော့ ကြည့်လို့မရဘူး၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေ အစီရင်ခံစာကို တစ်နှစ် နှစ်ကြိမ်နှုန်းလောက် ထုတ်ပြန်တာဆိုတော့ အတိတ်ကိုပြန်သွားလိုက်ရင် ပြီးခဲ့တဲ့ အစိုးရသက်တမ်းအတွင်း ၂၀၂၀ ဒီဇင်ဘာလက တစ်ကြိမ်၊ အစိုးရအပြောင်းအလဲဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက တစ်ကြိမ်၊ အခု ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလ တစ်ကြိမ် စုစုပေါင်း ၃ ကြိမ်ရဲ့ GDP ပမာဏကို နှိုင်းယှဉ်ပြပါ့မယ်
.
. . . နားလည်လွယ်အောင် ပြောပြတာဖြစ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ အညွှန်းတေွ စာမျက်နှာတွေ ဇယားကားချပ်တွေကို အောက်မှာ သီးခြားပြန်ညွှန်းပေးပါမယ်၊
.
[link to this post
https://www.facebook.com/100051056803517/posts/459186495793240/?d=n]
.
. . . အခု လက်ရှိ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ်သတ်မှတ်ချက်အရ ဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်လဖြစ်တဲ့ စက်တင်ဘာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးက တစ်ရာခိုင်နှုန်း (၁ %) တိုးတက်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ တစ်ရာခိုင်နှုန်းဆိုတာ သူ့တစ်ခုတည်းကြည့်ရင်တော့ နည်းနည်းလေးပါ၊ ဒါပေမယ့် ဒီ တစ်ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ တန်ဖိုးအစစ်အမှန်ကို သိဖို့ဆိုရင် ဒီမတိုင်ခင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ အစီရင်ခံစာမှာ ခန့်မှန်းခဲ့တဲ့ အနုတ် ဆယ့်ရှစ်ရာခိုင်နှုန်း (-18%) ဆိုတာနဲ့ တွဲကြည့်လိုက်ရင်တော့ စုစုပေါင်း အသားတင် ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း (+19%) တက်လာတယ်လို့ နားလည်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကောင်းပြီ အရင်အစိုးရလက်ထက် နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာရော စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်း ဘယ်လောက်ရှိတယ်ပြောခဲ့လဲ ပြန်ကြည့်လိုက်တဲ့အခါ ၂၀၂၀ ဒီဇင်ဘာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းက တစ်ဒသမခုနစ် ရာခိုင်နှုန်း (1.7%) ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆိုလိုတာက အခု ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာလအထိ စီးပွားရေးတိုးတက်နှုန်းက အရင်အစိုးရလက်ထက် နောက်ဆုံး ရှိခဲ့တဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်နှုန်းနဲ့ အများကြီး မကွာတော့ဘူးဆိုတာကို ပြပါတယ်။ ဒါတောင် အနုတ် ၁၈ အထိ ဆင်းသွားပြီးမှ တစ်နှစ်အတွင်း ဆယ့်ကိုးရာခိုင်နှုန်း ပြန်တက်လာတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ပုံကိုကြည့်ပါ
၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီ အစီရင်ခံစာ စာမျက်နာနံပတ် ၁၀ မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းကို ၂၀၁၄ ကနေ ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာလအထိ ဖော်ပြထားတဲ့ ပုံဖြစ်ပါတယ်။ စာရင်းတွေက မြန်မာနိုင်ငံက သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်တို့ ပူးပေါင်းခန့်မှန်းထားချက်များလို့ ညွှန်းထားပါတယ်။ ၂၀၂၀ မတိုင်မီအထိ စီးပွားရေးတိုးတက်နှုန်းက ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထက်ကျော်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ မှာ ၁.၇% ၊ ၂၀၂၁ မှာ အနုတ် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ နဲ့ အခု ၂၀၂၂ မှာ အပေါင်းတစ်ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . ဆိုတော့ အများကြီး မပြောတော့ပါဘူး အသေးစိတ်သိချင်သူတွေအတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေကို အောက်က ကွန်းမင့်မှာ လင့်တွေချပေးထားပါမယ်၊ ကိုယ်တိုင်ဝင်ကြည့်ပြီး ကျနော်ပြောတာ ဟုတ်မဟုတ်၊ သတင်းတွေက ပြောတာနဲ့ တကယ့်အစီရင်ခံစာနဲ့ ဘယ်လောက် ကိုက်မကိုက် ဝေဖန်ဆန်းစစ်နိုင်ပါတယ်
.
. . . မှတ်ချက်တစ်ခုပဲ ပေးစရာရှိတယ်။ အစိုးရအပြောင်းအလဲဖြစ်ပြီးနောက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ တော်တော်ကို အခြေအနေ ဆိုးဆိုးရွားရွား ဖြစ်ခဲ့တယ်၊ ကိုဗစ်ကြောင့်တစ်မျိုးကိုစစ်ကြောင့်တစ်မျိုးလို့ ကျနော်တို့ ပြောပြောနေကြသလို ယင်းဂလိပ်ဘာသာနဲ့ ရေးကြတဲ့ သတင်းတွေမှာတော့ နှစ်ထပ်ကွမ်းရိုက်ချက် (double surge) လို့ သုံးကြတယ်၊ ကိုဗစ်ကြောင့်တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ စီးပွားရေးတွေက ထိုးကျနေတဲ့အချိန် မြန်မာပြည်မှာ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲနဲ့ အစိုးရကို တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့မို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ မလည်ပတ်နိုင်တော့ဘဲ အနုတ် ၁၈ ထိ ထိုးကျသွားရာကနေ အခု ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းပြန်တက်ပြီး အပေါင်း တစ် ဖြစ်သွားတဲ့ အခြေအနေ၊ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတက်တယ်ဆိုတာ နည်းများမဆို လူသာဓုခေါ် နတ်သာဓုခေါ် ဝမ်းသာစရာအခြေအနေပဲ မဟုတ်ဘူးလား
.
ဒါဘေမက်
.
. . . နိုင်ငံမှာစီးပွားတွေ ပျက်နေပါပြီ ကပ်ဘေးတွေဆိုက်နေပါပြီ ဘာမှကို လုပ်ကိုင်စားသောက်လို့ မရတော့ပါဘူးဆိုတဲ့ သတင်းဆိုးမျိုးကိုပဲ သီးသန့်ကြားချင်တဲ့၊ အဲသည်လိုမျိုး ကြားနေရမှ နေသာထိုင်သာရှိတဲ့၊ အဲဒီလိုမျိုး လူတွေကြားထဲ ပြောဆိုယုံကြည်နေမှ အနေချောင်အစားချောင်မယ့် ပြည်တွင်းပြည်ပ လူတန်းစားက သပ်သပ်ကို ရှိနေတယ်၊ ဒီလိုလူတွေအကြိုက် တင်ဆက်နေတဲ့ သတင်းဌာနတွေကလည်း သပ်သပ်ကိုရှိနေတာ ဆိုတော့ ဒီစာက အဲသည်လိုလူတွေအတွက် မရည်ရွယ်ပါဘူး၊
.
ရွှင်လန်းချမ်းမြေ့ကြပါစေဗျာ
ဗိုလ်ကောင်း
၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂
.
အညွှန်းတွေကို ကွန်းမင့်မှာ ထည့်ပေးပါမယ်

https://thedocs.worldbank.org/en/doc/c3299fac4f879379513b05eaf0e2b084-0070012022/world-bank-myanmar-economic-monitor-january-2022?fbclid=IwAR21bC8I7TkAbEc3ffi0bvGgJ_uyyyDi3T18aVd1dCBuLjm_9kC_Jl7pzpE

ဟွန်ဆန် ၊ မြန်မာ နဲ့ အာဆီယံ

.
. . . ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ အာဆီယံ အစည်းအဝေးတွေတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံက ဖိတ်ထားပါတယ် သူတို့ဘာသာ မလာတာပါဆိုပြီး အာဆီယံဥက္ကဌသစ်အဖြစ် တာဝန်ယူတော့မယ့် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ပြောဖူးတယ်။ နည်းနည်းတော့ လူပါးဝတဲ့ လေသံပေါက်တာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် မကြာခင်မှာပဲ လေသံပြောင်းသွားတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက Thinktank တစ်ခု ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြုသဘောဆောင်ထိတွေ့ဆက်ဆံသင့်တယ်လို့ ဟွန်ဆန်ရဲ့ အကြံပေးဝန်ကြီးက ပြောလိုက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ဟွန်ဆန်ရဲ့ လေသံတွေ သိသိသာသာပြောင်းသွားတာ သတိထားမိတယ်။ အကြံပေးဝန်ကြီး ကောင်ကင်ဟွန်းဆိုတာကလည်း နှယ်နှယ်ရရ ပုဂ္ဂိုလ်မဟုတ်ဘူး၊ လက်ရှိ ဘရူနိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အီရာဝမ်ယူဆွတ် တာဝန်ယူထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်တာဝန်ကို ဆက်ခံမယ့်သူဆိုပြီး သံတမန်အသိုင်းအဝိုင်းက ထင်ကြေးပေးထားတဲ့သူ
.
. . . ဒီဇင်ဘာ လဆန်းပိုင်းမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်က ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ အထူးကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို သွားပြီး ဟွန်ဆန်ရော အခြားအရာရှိကြီးတွေနဲ့ရော တွေ့တယ်။ အဲသည် ခရီးစဉ်ထဲမှာပဲ ဟွန်ဆန် မြန်မာနိုင်ငံ လာမယ်ဆိုတာ တရားဝင်ကြေညာတယ်။ အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာအစိုးရအကြီးအကဲလည်းတက်သင့်တယ်လို့ ဟွန်ဆန်ပြောတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်လာတယ်။
.
. . . အဲသည်အချိန်အတွင်းမှာပဲ မြန်မာတပ်ချုပ်က ကမ္ဘောဒီးယားတပ်ချုပ်နဲ့ အွန်လိုင်းမှာတွေ့ပြီး အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေ လူကိုယ်တိုင်တက်ဖို့ကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးကြတယ်။
.
. . . တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ဆိုသလို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အဆင့်မြင့်အရာရှိ ဒဲရက်ချိုလက် ကမ္ဘောဒီးယားကို ရောက်နေတဲ့ ရက်မှာပဲ အမေရိကန်က ကမ္ဘောဒီးယားကို လက်နက်နဲ့ ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေ ရောင်းချခွင့် ပိတ်ဆို့လိုက်ကြောင်း ကြေညာတယ်။ အမေရိကန်ဆိုသည်မှာလည်း သူတို့လွှတ်ထားတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်ရောက်နေတုန်းတောင် အားမနာပါးမနာ လုပ်ချက်ပဲ။ ထုံးစံအတိုင်း လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်းပြချက်တွေ၊ တရုတ်ကြီးနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား တအားနီးကပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ အမေရိကန်က ဒီလိုကြေညာလိုက်တော့ ဟွန်ဆန်က အမေရိကန်က ဝယ်ထားတဲ့ လက်နက်တွေ မီးပုံရှို့၊ ဂိုဒေါင်ထဲ ထည့်ပိတ်ထားလိုက်ဖို့ အမိန့်ပေးထားတယ်ဆိုပြီး လူမှုကွန်ရက်မှာ တက်ရေးပါလေရော
.
. . . အမေရိကန်က အာ့လို သစ်စိမ်းချိုး ချိုးလိုက်တော့ အကျိုးဆက်က အရင်ကတည်းက တရုတ်ကြီးနဲ့ နီးစပ်နေတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို တရုတ်ကြီးရင်ခွင်ထဲ အတင်းထိုးထည့်လိုက်သလို ပိုဖြစ်သွားတာပါပဲ။ မကြာခင်ကပဲ မြန်မာအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားတာ တစ်ခုကို မှတ်မိကြအုံးမယ်ထင်ပါတယ်။ အာဆီယံထဲမှာ မဲခေါင်ဒေသပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ (GMS) က မြန်မာနဲ့ တစ်စည်းတစ်လုံးတည်းရှိနေပြီး အခြားနိုင်ငံတွေက သဘောထား တစ်မျိုးဖြစ်နေတယ်ဆိုတာလေ။ ဆိုလိုတာက အာဆီယံထဲမှာ တရုတ်ကြီးကတစ်ဘက်၊ အမေရိကန်က တစ်ဘက် ဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့သဘော။ အထက်မှာဆိုခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို လက်နက်ရောင်းချမှု ပိတ်ပင်လိုက်တော့ တရုတ်ကြီးရင်ခွင်ထဲပိုရောက်သွားတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားက ရင်ခွင်တူ မြန်မာနဲ့ ပိုပြီး ကျောချင်းကပ် ရင်ချင်းအပ်လာတယ် ထင်ရတယ်။
.
. . . ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ရန်ကုန်က ကမ္ဘောဒီးယားသံရုံးက ကြေညာချက်တစ်ခု ထထုတ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အေးချမ်းတည်ငြိမ်စေလိုတာ၊ သက်ဆိုင်သူတွေအကြား ညှိနှိုင်းစေချင်တာ၊ အာဆီယံရဲ့ မူဖြစ်တဲ့ ဘက်မလိုက်ရေးနဲ့ ဝင်မစွက်ရေးကို အပြည့်အဝ လိုက်နာကျင့်သုံးသွားမယ်ဆိုတာ၊ မြန်မာတည်ငြိမ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အာဆီယံဥက္ကဌရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးပြီး အစွမ်းကုန်လုပ်သွားမယ်ဆိုတာ၊ လူသားချင်းစာနာပံ့ပိုးမှုတွေ ဆက်လုပ်သွားမယ်ဆိုတာတွေကို ခမာ၊ မြန်မာ၊ ယင်းဂလိပ် သုံးဘာသာနဲ့ ကြေညာချက်ထုတ်တယ်။ ကမ္ဘောဒီးယားက မြန်မာအစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုတာကို မြန်မာပြည်သူတွေလည်း သိ၊ ကမ္ဘာလည်းသိအောင် ကြေညာမောင်းခတ်လိုက်တဲ့သဘောပဲ
.
. . . ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ဇန်နဝါရီ ၇ - ၈ မြန်မာပြည်လာမယ်ဆိုတော့ အစိုးရကို မလိုလားတဲ့သူတွေက ဆွေ့ဆွေ့ခုန်ကြ ကြေညာချက်တွေထုတ်ကြ ကန့်ကွက်ကြ မျိုးစုံတွေ လုပ်နေတာ ဒီရက်ပိုင်း မမြင်ချင်တဆုံးပါပဲ၊ ဟွန်ဆန်ကိုယ်တိုင်ကလည်း မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိပ်မမျှော်လင့်ထားဖို့ ပြောထားတယ်၊ မြန်မာ အစိုးရကို တစ်ချို့တွေ ဖြစ်စေချင်သလို ဖိအားသွားပေးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုလိုပုံရတယ်။ ဟွန်ဆန်ရဲ့ ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ မြန်မာပြည်က ဘယ်သူဘယ်ဝါနဲ့လည်း တွေ့ရမယ်ဘာညာနဲ့ ဘန်ကောက်ပိုစ့်က ရေးထားပေမယ့် ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာအစိုးရပြောခွင့်ရက မသိမသာတော့ ငြင်းထားတာတွေ့တယ်၊ ပြတ်ပြတ်သားသားကြီး ငြင်းပယ်ထားတာ မဟုတ်တော့ ဘယ်လိုလာမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့
.
. . . လက်ရှိ မြန်မာဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် အီရာဝမ်ယူဆွတ် နေရာကို ဆက်ခံဖို့ ဟွန်ဆန်က အဆိုပြုထားတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား ဒုဝန်ကြီးချုပ် ပရတ်ဆိုခွန်း လည်း ဒီခရီးစဉ်မှာ ပါလာမယ်။ သူ့ကို အထူးကိုယ်စားလှယ်အသစ်အဖြစ် ခန့်ဖို့ ဟွန်ဆန်က အဆိုပြုထားပေမယ့် အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ သဘောထားလည်း ယူရအုံးမယ်ထင်တယ်။ လက်ရှိ အီရာဝမ်ကိုပဲ ဆက်ခန့်ထားဖို့ မလေးရှားက သဘောထားပေးထားတာလည်း ရှိသေးတော့ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဟွန်ဆန်ရဲ့လူ ခန့်နိုင်မလားဆိုတာလည်း ဆက်စောင့်ကြည့်ရအုံးမယ်၊ အဲသည် ကိစ္စကလည်း တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်တို့ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလို ဖြစ်နေမလား စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။
.
. . . မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေ တည်ငြိမ်တိုးတက်ဖို့အတွက် ဖိအားပေးပိတ်ဆို့တဲ့နည်းလမ်းက အလုပ်ဖြစ်မလား၊ အပြုသဘောဆောင်ထိတွေ့ဆက်ဆံတဲ့နည်းလမ်းက အလုပ်ဖြစ်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၆ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂
.
Photo Credit: New Light of Myanmar 23 May 2007