ဟွန်ဆန် ၊ မြန်မာ နဲ့ အာဆီယံ

.
. . . ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ အာဆီယံ အစည်းအဝေးတွေတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံက ဖိတ်ထားပါတယ် သူတို့ဘာသာ မလာတာပါဆိုပြီး အာဆီယံဥက္ကဌသစ်အဖြစ် တာဝန်ယူတော့မယ့် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ပြောဖူးတယ်။ နည်းနည်းတော့ လူပါးဝတဲ့ လေသံပေါက်တာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် မကြာခင်မှာပဲ လေသံပြောင်းသွားတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက Thinktank တစ်ခု ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြုသဘောဆောင်ထိတွေ့ဆက်ဆံသင့်တယ်လို့ ဟွန်ဆန်ရဲ့ အကြံပေးဝန်ကြီးက ပြောလိုက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ဟွန်ဆန်ရဲ့ လေသံတွေ သိသိသာသာပြောင်းသွားတာ သတိထားမိတယ်။ အကြံပေးဝန်ကြီး ကောင်ကင်ဟွန်းဆိုတာကလည်း နှယ်နှယ်ရရ ပုဂ္ဂိုလ်မဟုတ်ဘူး၊ လက်ရှိ ဘရူနိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အီရာဝမ်ယူဆွတ် တာဝန်ယူထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်တာဝန်ကို ဆက်ခံမယ့်သူဆိုပြီး သံတမန်အသိုင်းအဝိုင်းက ထင်ကြေးပေးထားတဲ့သူ
.
. . . ဒီဇင်ဘာ လဆန်းပိုင်းမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်က ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ အထူးကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို သွားပြီး ဟွန်ဆန်ရော အခြားအရာရှိကြီးတွေနဲ့ရော တွေ့တယ်။ အဲသည် ခရီးစဉ်ထဲမှာပဲ ဟွန်ဆန် မြန်မာနိုင်ငံ လာမယ်ဆိုတာ တရားဝင်ကြေညာတယ်။ အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာအစိုးရအကြီးအကဲလည်းတက်သင့်တယ်လို့ ဟွန်ဆန်ပြောတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်လာတယ်။
.
. . . အဲသည်အချိန်အတွင်းမှာပဲ မြန်မာတပ်ချုပ်က ကမ္ဘောဒီးယားတပ်ချုပ်နဲ့ အွန်လိုင်းမှာတွေ့ပြီး အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေ လူကိုယ်တိုင်တက်ဖို့ကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးကြတယ်။
.
. . . တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ဆိုသလို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အဆင့်မြင့်အရာရှိ ဒဲရက်ချိုလက် ကမ္ဘောဒီးယားကို ရောက်နေတဲ့ ရက်မှာပဲ အမေရိကန်က ကမ္ဘောဒီးယားကို လက်နက်နဲ့ ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေ ရောင်းချခွင့် ပိတ်ဆို့လိုက်ကြောင်း ကြေညာတယ်။ အမေရိကန်ဆိုသည်မှာလည်း သူတို့လွှတ်ထားတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်ရောက်နေတုန်းတောင် အားမနာပါးမနာ လုပ်ချက်ပဲ။ ထုံးစံအတိုင်း လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်းပြချက်တွေ၊ တရုတ်ကြီးနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား တအားနီးကပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ အမေရိကန်က ဒီလိုကြေညာလိုက်တော့ ဟွန်ဆန်က အမေရိကန်က ဝယ်ထားတဲ့ လက်နက်တွေ မီးပုံရှို့၊ ဂိုဒေါင်ထဲ ထည့်ပိတ်ထားလိုက်ဖို့ အမိန့်ပေးထားတယ်ဆိုပြီး လူမှုကွန်ရက်မှာ တက်ရေးပါလေရော
.
. . . အမေရိကန်က အာ့လို သစ်စိမ်းချိုး ချိုးလိုက်တော့ အကျိုးဆက်က အရင်ကတည်းက တရုတ်ကြီးနဲ့ နီးစပ်နေတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို တရုတ်ကြီးရင်ခွင်ထဲ အတင်းထိုးထည့်လိုက်သလို ပိုဖြစ်သွားတာပါပဲ။ မကြာခင်ကပဲ မြန်မာအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားတာ တစ်ခုကို မှတ်မိကြအုံးမယ်ထင်ပါတယ်။ အာဆီယံထဲမှာ မဲခေါင်ဒေသပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ (GMS) က မြန်မာနဲ့ တစ်စည်းတစ်လုံးတည်းရှိနေပြီး အခြားနိုင်ငံတွေက သဘောထား တစ်မျိုးဖြစ်နေတယ်ဆိုတာလေ။ ဆိုလိုတာက အာဆီယံထဲမှာ တရုတ်ကြီးကတစ်ဘက်၊ အမေရိကန်က တစ်ဘက် ဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့သဘော။ အထက်မှာဆိုခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားကို လက်နက်ရောင်းချမှု ပိတ်ပင်လိုက်တော့ တရုတ်ကြီးရင်ခွင်ထဲပိုရောက်သွားတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားက ရင်ခွင်တူ မြန်မာနဲ့ ပိုပြီး ကျောချင်းကပ် ရင်ချင်းအပ်လာတယ် ထင်ရတယ်။
.
. . . ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ရန်ကုန်က ကမ္ဘောဒီးယားသံရုံးက ကြေညာချက်တစ်ခု ထထုတ်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အေးချမ်းတည်ငြိမ်စေလိုတာ၊ သက်ဆိုင်သူတွေအကြား ညှိနှိုင်းစေချင်တာ၊ အာဆီယံရဲ့ မူဖြစ်တဲ့ ဘက်မလိုက်ရေးနဲ့ ဝင်မစွက်ရေးကို အပြည့်အဝ လိုက်နာကျင့်သုံးသွားမယ်ဆိုတာ၊ မြန်မာတည်ငြိမ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အာဆီယံဥက္ကဌရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးပြီး အစွမ်းကုန်လုပ်သွားမယ်ဆိုတာ၊ လူသားချင်းစာနာပံ့ပိုးမှုတွေ ဆက်လုပ်သွားမယ်ဆိုတာတွေကို ခမာ၊ မြန်မာ၊ ယင်းဂလိပ် သုံးဘာသာနဲ့ ကြေညာချက်ထုတ်တယ်။ ကမ္ဘောဒီးယားက မြန်မာအစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုတာကို မြန်မာပြည်သူတွေလည်း သိ၊ ကမ္ဘာလည်းသိအောင် ကြေညာမောင်းခတ်လိုက်တဲ့သဘောပဲ
.
. . . ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ဇန်နဝါရီ ၇ - ၈ မြန်မာပြည်လာမယ်ဆိုတော့ အစိုးရကို မလိုလားတဲ့သူတွေက ဆွေ့ဆွေ့ခုန်ကြ ကြေညာချက်တွေထုတ်ကြ ကန့်ကွက်ကြ မျိုးစုံတွေ လုပ်နေတာ ဒီရက်ပိုင်း မမြင်ချင်တဆုံးပါပဲ၊ ဟွန်ဆန်ကိုယ်တိုင်ကလည်း မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိပ်မမျှော်လင့်ထားဖို့ ပြောထားတယ်၊ မြန်မာ အစိုးရကို တစ်ချို့တွေ ဖြစ်စေချင်သလို ဖိအားသွားပေးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုလိုပုံရတယ်။ ဟွန်ဆန်ရဲ့ ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ မြန်မာပြည်က ဘယ်သူဘယ်ဝါနဲ့လည်း တွေ့ရမယ်ဘာညာနဲ့ ဘန်ကောက်ပိုစ့်က ရေးထားပေမယ့် ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာအစိုးရပြောခွင့်ရက မသိမသာတော့ ငြင်းထားတာတွေ့တယ်၊ ပြတ်ပြတ်သားသားကြီး ငြင်းပယ်ထားတာ မဟုတ်တော့ ဘယ်လိုလာမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့
.
. . . လက်ရှိ မြန်မာဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် အီရာဝမ်ယူဆွတ် နေရာကို ဆက်ခံဖို့ ဟွန်ဆန်က အဆိုပြုထားတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား ဒုဝန်ကြီးချုပ် ပရတ်ဆိုခွန်း လည်း ဒီခရီးစဉ်မှာ ပါလာမယ်။ သူ့ကို အထူးကိုယ်စားလှယ်အသစ်အဖြစ် ခန့်ဖို့ ဟွန်ဆန်က အဆိုပြုထားပေမယ့် အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ သဘောထားလည်း ယူရအုံးမယ်ထင်တယ်။ လက်ရှိ အီရာဝမ်ကိုပဲ ဆက်ခန့်ထားဖို့ မလေးရှားက သဘောထားပေးထားတာလည်း ရှိသေးတော့ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဟွန်ဆန်ရဲ့လူ ခန့်နိုင်မလားဆိုတာလည်း ဆက်စောင့်ကြည့်ရအုံးမယ်၊ အဲသည် ကိစ္စကလည်း တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်တို့ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလို ဖြစ်နေမလား စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။
.
. . . မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေ တည်ငြိမ်တိုးတက်ဖို့အတွက် ဖိအားပေးပိတ်ဆို့တဲ့နည်းလမ်းက အလုပ်ဖြစ်မလား၊ အပြုသဘောဆောင်ထိတွေ့ဆက်ဆံတဲ့နည်းလမ်းက အလုပ်ဖြစ်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၆ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂
.
Photo Credit: New Light of Myanmar 23 May 2007