လမ်းလျှောက်သင်္ကြန်

အင်တာနက်သပ္ပာယနဲ့ ဥတုသပ္ပာယ မမျှတတာကို အကြောင်းပြုပြီး ပျင်းရိခြင်းဝေဒနာနဲ့ အလုပ်အင်ဂျင်မနိုးနိုင်သေးလေတော့ အပီကဲခဲ့တဲ့ သင်္ကြန်အကြောင်းလေးပဲ စမြုံပြန်တာပေါ့
.
. . . အကျနေ့ညနေပိုင်းမှာ လမ်းလျှောက်သင်္ကြန်ကို ရောက်ခဲ့တယ်၊ မနှစ်ကလည်း ရောက်ခဲ့တော့ ဘာပဲပြောပြော သဘောကျလို့ ဒီနှစ်လည်း ရောက်အောင်သွားမယ်ဆိုပြီး ညီလေးတွေကို စည်းရုံးပြီး သွားခဲ့တာ၊ မနှစ်က အတွေ့အကြုံအရရယ်၊ တခြားသူတွေကို သတင်းထောက်လှမ်းချက်အရရယ် ပျဉ်းမနား-တောင်ညိုလမ်းကို ပျဉ်းမနားဘက်ကလည်းမဝင်၊ နေပြည်တော်ဘက်ကလည်း မဝင်ဘဲနဲ့ ဧရာဝတီလမ်းဘက်ကနေ အူဖောက်ဝင်ခဲ့တယ်။ ဒါတောင် ကိုယ့်လို လမ်းသိတဲ့သူတွေ အများကြီးမို့ ကားရပ်စရာ ခက်ခက်ခဲခဲရှာရပ်လိုက်ရတယ်။
.
. . . ဘီယာဗူးလေးတွေ ကိုယ်စီကိုင်ပြီးဝင်သွားတော့ အဝင်ဝက လုံခြုံရေးစစ်ဆေးတဲ့ ပြည်သူ့ရဲ မမတွေက ဒီလိုကိုင်သွားလို့ မရပါဘူးတဲ့၊ အွန်း အာ့တာဆိုလည်း ကုန်အောင်သောက်သွားလိုက်မယ်ဆိုပြီး နောက်ပြန်ဆုတ် ကုန်အောင်သောက်မို့လုပ်တော့ ရေသန့်ဗူးတို့ဘာတို့နဲ့တော့ ထည့်သွားလို့ ရပါတယ်တဲ့၊ နေပါစေတော့ ကုန်အောင်ပဲ သောက်သွားတော့မယ်ဆိုပြီး ဝင်တော့ ညီလေးတစ်ယောက်က ဂက်စ်မီးခြစ်ပါတာ အထဲကို မယူရပါဘူးတဲ့၊ ဒီမှာ ထားခဲ့ပြီး အပြန်မှ ဝင်ယူပါဆိုလို့ ချထားတဲ့ ခြင်းလေးထဲ ထားခဲ့ရတယ်၊ မီးခြစ်တွေ အများကြီးဟ
.
. . . လက်မှတ်ဝယ်တဲ့နေရာရောက်ရော၊ တစ်ယောက်ကို သုံးထောင်တဲ့၊ လေးယောက်ဆိုတော့ တစ်သောင်းနှစ်ထောင်၊ လက်မှတ်ဆိုတာ ရေစိုခံလက်ပတ်အစိမ်းလေးတွေ၊ ကိုယ့်လက်ပတ်နံပတ်က ၀၂၀၁၇၅ ဆိုတော့ တစ်စောင် သုံးထောင်နှုန်းနဲ့တွက်ရင် သိန်းခြောက်ရာကျော် (၆၀,၅၂၅,၀၀၀) ဖိုးရှိနေပြီ၊ ညနေ လေးနာရီ နဲ့ ငါးနာရီကြားမှာ၊ သွားနေရင်းနဲ့ လက်ပတ် အဝါလေးတွေ၊ အပြာလေးတွေလည်း တွေ့တယ် ဘာကွာလဲတော့ မသိဘူး၊ သိရင်ပြောကြပါအုံး
.
. . . လာကြတဲ့သူတွေကတော့ ဝက်ဝက်ကွဲလို့ ပြောရမယ်၊ လူပင်လယ်ကြီးပဲ၊ ရေတွေဖြန်းပေးနေတာလည်း အဆင်ပြေတယ်၊ စတုဒိသာဘာညာလည်း နည်းနည်းပါးပါး စားရတယ်
.
. . . မဏ္ဍပ်တွေ၊ ဇာတ်စင်တွေက တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဆက်ပြီး ဆောက်ထားတာကိုတော့ ပြန်သုံးသပ်သင့်တယ်လို့ထင်တယ်၊ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ တို့ အရင်တုန်းက ပျဉ်းမနား တပေါင်းပွဲလိုပဲ (တို့ငယ်ငယ်က ပျဉ်းမနား ကိုးခန်းကြီးဘုရား တပေါင်းကွင်းက တပေါင်းပွဲကို ပြောတာနော်) မန္တလေးသိန်းဇော်၊ ရွှေမန်းသဘင် စတဲ့ ဇာတ်တွေကလည်း နှစ်ရုံသုံးရုံအပြိုင်၊ မိုးကြိုးငှက်ငယ်တို့ မျက်လှည့်တို့၊ ရုပ်သေးတို့ကလည်း အပြိုင်အဆိုင်အပြင် ပန်းကန်ပြားထဲက မိန်းကလေးတို့၊ နတ်မြွေကြီးတွေတို့၊ သီတာ ဓာတ်ပုံတိုက်တို့၊ ကလေးကစားစရာ စီးစရာ၊ ချားရဟတ် တွေအပြင် တစ်ချို့ဈေးသည်တွေက မိုက်တွေနဲ့ အော်ရောင်းလို့ တကွင်းလုံးကို ဆူညံနေတာမျိုး၊

အရှေ့တောင်ထောင့်မြို့ရိုး

. . . အနီရောင်အောက်ခံမှာ အဖြူရောင်စာလုံးနဲ့ ရေးထားတဲ့ ဒီဆိုင်းဘုတ်လေးနားကဖြတ်တိုင်း မဆုံးနိုင်တဲ့ မေးခွန်းစဉ်တွေ တသီတတန်း ပေါ်လာရမြဲပါပဲ၊ လက်လှမ်းမီသလောက် လိုက်မေးကြည့်တော့လည်း ဒီဆိုင်းဘုတ် အဓိပ္ပာယ်ကို သိဖို့ နေနေသာသာ ကိုယ့်လိုတောင် ဆိုင်းဘုတ်ကို မမြင်ခဲ့ကြ သတိမမူမိခဲ့ကြ၊ ကိုယ်ကသာ မျက်စိမျောက်ရှုံးပြီး ဆိုင်းဘုတ်ကို တွေ့ခဲ့ရသလိုလို
.
. . . လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း (**) ဆိုတော့ ခုခေတ်လို အလွယ်တကူဓာတ်ပုံရိုက်လို့ရတဲ့ ဖုန်းတွေလည်း မရှိသေးတဲ့အချိန်ဆိုတော့ ဒါကို ဘယ်လိုရိုက်ထားရမှန်း မသိခဲ့ဘူး။ ကိုယ်လည်းမသိ၊ ကိုယ်ဖြတ်နေကျလမ်းမှာလည်း တွေ့နေကျဆိုတော့ တော်တော်ကို မျက်စိထဲ ကိုးလိုးကန့်လန့်နိုင်လှတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ပေပဲ။ လက်လှမ်းမီသလောက် လိုက်မေးကြည့်တော့လည်း ဘယ်သူမှ မသိ၊
.
. . . ညနေတုန်းက မသိတဲ့ ဖုန်းတစ်လုံး ဝင်လာလို့ ကိုင်လိုက်တော့ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လိုအပ်တဲ့ အကူအညီရှိရင် ပေးပါမယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း ပြောလာတယ်။ ငါက ဘာလို့ လိုရမှာတုန်း ငါ့အလုပ်လည်း မဟုတ်ဘူး။ အူကြောင်ကြားလာလုပ်မနေနဲ့လို့ ပြန်ကောပေးလိုက်တယ်။ တကယ်သဘောရိုးနဲ့ ကူညီပေးမယ်ဆိုတာကတော့ အတွေ့အကြုံအရ ဘယ်လိုမှ ယုံနိုင်စရာမရှိ၊ ကူညီမယ်ဆိုလည်း ကိုယ်က ဒါတွေလုပ်နေတဲ့သူမဟုတ်တော့ မလိုပါဘူး၊ လိုတဲ့သူတွေ လုပ်ကြပါလိမ့်မယ်
.
. . . စကားပြန်ဆက်ရရင် ကိုယ်သိချင်နေတဲ့ အကြောင်းကို လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ့်သုံးနှစ်လောက်က သဲလွန်စ ရခဲ့တယ်။ မှန်လေမမှန်လေ၊ ခိုင်လုံလေ မခိုင်လုံလေ မသိပေမယ့် အဲသည် ဆိုင်းဘုတ်အကြောင်းက ဒီလိုပါတဲ့
.
. . . အနော်ရထာမင်းလက်ထက်၊ အေဒီ ၁၁ ရာစု၊ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၃၉၅၊ တပေါင်းလဆန်း ၁၂ ရက်၊ သောက်ြာနေ့မှာ အနော်ရထာမင်းကြီးက ကင်းတပ် ၄၃ မြို့ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ထူထောင်ရာမှာ ပါခဲ့တဲ့ မြို့တဲ့၊ အဲသည်မြို့နားက ကိုယ်တို့ရောက်တုန်းက ရွာလေးတစ်ရွာတောင် ရှိခဲ့သေး၊ မြို့ရိုးက တခြားမြို့ရိုးတွေလို မဟုတ်ဘဲ ကျောက်စရစ်တုံးတွေနဲ့ တည်ထားတာတဲ့
.
. . . ရွာအမည် မြို့အမည်တွေက ကာလရွေ့လျောလို့ ပြောင်းသွားနိုင်တယ် ဆိုပေမယ့် မူလ အမည်တွေကို‌ ပြန်ခန့်မှန်းရာမှာ အထောက်အကူတော့ ဖြစ်နိုင်တယ်မို့လား၊ ဥပမာ တို့ငယ်တုန်းက ကျောင်းစာမှာ နန်းမြို့ရိုးတွေအကြောင်း သင်ရတဲ့အခါ သူရဲပြေး၊ သူရဲခို စသည်တို့ ရှိတယ်မို့လား၊ အဲသည်ရွာလေးနာမည်က သူရဲခို တဲ့ ဗျ
.
. . . ဓာတ်ပုံတော့ ရှိတယ်၊ သိချင်ရင် လေးလေးစားစား လာမေးပါ၊ ယီးတီးယားတားနဲ့ ကူညီချင်သလိုလို၊ အကုန်လုံးသိနေသလိုလိုတော့ လာပြီး အာမချောင်နဲ့ ၊ ဒီကိစ္စ ငါက စိတ်လည်း မဝင်စားဘူး၊ ဒီထက်ပိုသိချင်တာလည်း မရှိဘူး၊ ငါ့ကို အချက်အလက် ထောက်ပံ့ပေးမလိုလိုနဲ့ လာတော့ မစားလေနဲ့ ၊ ညနေက ဖုန်းဆက်တဲ့သူကို အားနာလို့ နည်းနည်းပဲ ကောလွှတ်တာ ၊ ဒီတစ်ခါ အူကြောင်ကျားလာလုပ်ရင် ဆဲလွှတ်မှာ ၊ ဒီထက်ပိုသိချင်ရင် ရှေးသုသွားမေး
.
ဗိုလ်ကောင်း

၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

ဖုန်းပြောရာ၌ ယဉ်ကျေးခြင်း

တကယ်တကယ် ပြောလို့ ပြောတာမဟုတ်ဘူး တစ်ခါတလေဆို စိတ်ပျက်စရာတော်တော်ကောင်းတာ၊ ဖုန်းပြောရာ၌ ယဉ်ကျေးခြင်းဆိုတာ မသင်ပေးကြတာလားဘာလားမသိ၊ ကိုယ်တွေက ဦးစီးအရာရှိ ပေါက်စဘဝကတည်းက သင်ပေးခံထားရလို့ ခေါက်ရိုးကျိုးနေလို့လားဘာလား မသိ၊ အချိုးမပြေရင် တော်တော်ကို စိတ်အချဉ်ပေါက်တာရယ်
.
. . . ငယ်တဲ့သူတွေ အသာထားအုံး ဟိုတစ်လောက ကိစ္စတစ်ခု ပြောပြအုံးမယ်၊ အရာရှိကြီးတစ်ယောက်၊ တော်တော်ကိုကြီးတဲ့ အရာရှိကြီးပါ၊ သူက နိုင်ငံတစ်ခုမှာ ဆီမီနာသဘောမျိုး သွားတက်စရာရှိလို့ ကိုယ့် Boss ကနေတစ်ဆင့် သူသိသင့်သိထိုက်တာလေးတွေ ကိုယ့်က ရှာဖွေပြုစုပေးရမယ်ပေါ့၊ အိုကေလေ၊ ကိုယ့် Boss ကကျ ကိုယ်ကလည်းချစ်တယ်၊ ကိုယ့်ပညာနဲ့ အရည်အချင်းကိုလည်း တန်ဖိုးထားကြတယ်ဆိုတော့ Boss က ကူညီပေးလိုက်ပါအုံး ညီလေးရယ်ဆိုတော့ အိုကေပေါ့၊ ကျနော် သူဘာလိုချင်လဲ သေချာသိချင်တယ် ကျွန်တော့်ကို ဖုန်းဆက်ခိုင်းလိုက်ပါလို့ ဆိုတော့
.
. . . မကြာပါဘူး ဖုန်းအစိမ်းတစ်လုံး ဝင်လာတယ်၊ နံပတ်ကို ကြည့်လိုက်ကတည်းက ကိုယ်ကူညီပေးရမယ့် အရာရှိအကြီးကြီးဆိုတာ တန်းသိတာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ကိုင်ထားတဲ့ ဖုန်းက ကိုယ့်ပိုက်ဆံနဲ့ကိုယ် ဝယ်ကိုင်တဲ့ဖုန်းလေ၊ နိုင်ငံတော်က ထုတ်ပေးထားတဲ့ ဖုန်းမဟုတ်ဘူး၊ ဒါကြောင့် ကျနော်ဘယ်သူပါခင်ဗျာလို့ ဖြေစရာ အကြောင်းမရှိဘူး၊ အခုအခြေအနေက ဖြေရမယ့် အခြေအနေလည်းမဟုတ်ဘူးဆိုတော့ ကိုယ်မသိတဲ့သူတွေ ကိုယ့်ဆီဆက်ရင် ဖြေနေကျအတိုင်း “အမိန့်ရှိပါခင်ဗျ” ပေါ့
.
. . . အံမယ် ဆရာသမားက ဟိုးအမြင့်ကြီးကခင်ဗျ၊ သူက ကိုယ့်ဘော့စ်ကို ပြောထားပြီးသားမို့ ကိုယ်က အော်တိုမစ်တစ် သူ့လက်အောက်ငယ်သားဖြစ်သွားတဲ့ အလားပါပဲ၊ ခုနပြောတဲ့ဟာလေးတဲ့၊ ဘာလေးလဲခင်ဗျာ၊ သူ့ကို ပေးဖို့ နှစ်မျက်နာ သုံးမျက်နာလောက်တဲ့၊ ဖုန်းစပြောကတည်းက ဒီလူ အကူအညီလည်းတောင်းသေး အချိုးကလည်းမပြေပါဘူးဆို သူပြောတဲ့ အကြောင်းအရာမျိုး ကိုယ်က လိုက်ဖတ်ထားတာတောင် တစ်လကိုးသီတင်းဖတ်ပြီး စာအရှည်ကြီးတွေ သုံးလေးငါးပုဒ်လောက် မှတ်စုချရေးမှ လိပ်ပတ်လည်အောင် နားလည်တဲ့ အကြောင်းအရာကို သူက သုံးလေးမျက်နာလောက်တဲ့၊ အာ့တာများ ငါ့လာတောင်းနေသေးတယ်ဆိုပြီး အထင်ပါသေးသွားပေမယ့်
.
. . . ကိုယ်ချစ်ခင်လေးစားရတဲ့ ကိုယ့်ဘော့စ်မျက်နာနဲ့ တစ်ရစ်လောက် စိတ်ပြန်လျှော့ပြီး ပြီးရင်ဘယ်လိုပို့ပေးရမလဲခင်ဗျာ၊ အီးမေးဖြစ်ဖြစ် ဗိုင်ဗာဖြစ်ဖြစ်ပေးပါဆိုတော့ ၊ ဟင် ဆော့ကော်ပီပဲ ပေးမှာလားတဲ့၊ ဟုတ်တယ်ခင်ဗျာ လိုင်းပေါ်က ပို့ပေးမှာပါဆိုတော့၊ ကိုယ့်ဗိုင်ဗာလေးရှိတယ် ညီလေး လိုက်မှတ်လိုက်တဲ့ - လခွမ်း - လိတောင် မမှတ်ဘူးလို့ စိတ်ထဲက ပြောလိုက်ပေမယ့် အပြင်ကတော့ အခု မှတ်လို့ အဆင်မပြေပါဘူးခင်ဗျာ အခုဆက်တဲ့ဖုန်းနံပတ်က ဗိုင်ဗာရှိပါတယ် အက်လိုက်ပါခင်ဗျဆိုပြီး ခါတိုင်း ပြောရိုးစဉ်လာ လေးစားသမှုတောင် နုတ်မဆက်တော့ဘဲ ဖုန်းအချ
.
. . . ခဏနေတော့ ကတောင်ဆိုပြီး ဗိုင်ဗာမက်ဆေ့တစ်စောင် ဝင်လာတယ်၊ ဟိုင်း ဘယ်သူပါဆိုပဲ၊ သူ့အချိုးနဲ့ ကိုယ့်အပေါ်ထားတဲ့သဘောထား၊ သူသွားတက်မယ့် စီမီနာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူ့ရဲ့ အလေးအနက်ထားမှု အားလုံးကို အနုတ်မှတ်တွေချည်း နင်းကန်ပေးထားတဲ့ ကိုယ်က စာပြန်လိုက်တယ်၊ “ဗိုလ်ကောင်းပါခင်ဗျာ ဘာအကူအညီပေးရမလဲ” လို့
.
. . . သူနဲ့ အဆင့်ကွာတဲ့ အရာရှိပေါက်စလေးတစ်ယောက်က သူ့ကို ဘာအကူအညီပေးရမလဲ မေးတာကို ကြိုက်ပုံမရဘူး၊ သိတယ်လေ မကြိုက်တာကို တမင်ရွေးပြောတာပါဆို
.
. . . ခုနင်ကမှ အနုတ်မှတ်တွေပေးထားပါတယ်ဆို ဘာပို့လာလဲ သိလား၊ ကွန်ပြူတာဖန်သားပြင်ကို ဖုန်းကင်မရာနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ထားတဲ့ ဝါးတားတား ပုံတစ်ပုံရောက်လာတယ်၊ သိသားပဲ အစောကတည်းက ကိုယ့် Boss က ကိုယ့်ကို အာ့ပုံပို့ထားပြီးသား၊ ဘော့စ်ကိုလည်း ပြောထားပြီးသား အာ့လောက်လေးနဲ့ ကိုယ်ဘာလုပ်ပေးရမလဲ မသိပါဘူးလို့ (အမှန်ကသိတယ်) အခုလည်း ဒါကြီးပဲ ပြန်လာပို့တော့ ကိုယ်လည်း စာပြန်လိုက်တယ်၊ ကျနော် ဒါကို ဖတ်လို့ မရပါဘူးခင်ဗျာ အဲသည် အင်ဗိုက်တေးရှင်းလက်တာ တစ်စောင်လုံးနဲ့ နောက်ဆက်တွဲအားလုံးကို အီးမေးထဲဝင်လာတာဆိုလည်း ကျနော့်ဆီ အီးမေးဖော်ဝပ်လုပ်ပေး( အီးမေးရေးပေးလိုက်တယ်) ၊ ဟတ်ကော်ပီနဲ့ဆိုလည်း သေချာလေး စကင်ဖတ်ပြီးပို့ပေးပါလို့၊ နည်းနည်း အရစ်ရှည်ပေးလိုက်တယ်
.
. . . အဲသည်တော့မှ မောင်မင်းကြီးသားလည်း ဗိုလ်ကောင်းဆိုတဲ့ သကောင့်သားက ငါထင်တဲ့ အရာရှိပေါက်စလေးလို ပြောလို့ဆိုလို့ မရနိုင်ပါလားလို့ လိမ္မာရေးခြားသတိတရားရ ကျွတ်တမ်းဝင်ပြီးတဲ့နောက် “ရပြီ ရပြီ‌ ကျေးဇူးပါ” ဆိုတဲ့ စာလေး ဒရောသောပါးပို့ပြီးသကာလ ဘာဆို ဘာမှကို ထပ်မဘာနိုင်တော့ပဲ အသံတိတ်ဆိတ် ပတ်တောပိတ်သွားလေရဲ့
.
. . . အမေကတော့ အမြဲဆုံးမတယ် ငါ့သားရယ် စိတ်ကောင်းနှလုံးကောင်းနဲ့ ကူညီပါတဲ့၊ နဂိုစိတ်က ကောင်းပြီးသား၊ အာ့လို ယဉ်ကျေးမှုမရှိဘဲ မာန်တက်နေတဲ့သူ၊ ကိုယ့်ထက်ရာထူးငယ်သမျှကို ကိုယ့်လက်အောင်ငယ်သားလို့ မှတ်နေတဲ့သူ၊ တစ်ဘက်သားကို လေးစားရကောင်းမှန်းမသိတဲ့လူဆို အာ့လိုလေး ဆုံးမချေချွတ်ပြီး သူတို့ကျွတ်တမ်းဝင်သွားတာကို တစိမ့်စိမ့်ပီတိဖြစ်နေတတ်တာက ကျနော့် အားနည်းချက် :P
.

ဗိုလ်ကောင်း

၂၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

ဘာသာစကားပြော

. . . ကလေးတွေ အင်္ဂလိပ်စာအုပ်တွေ ဝိုင်းစစ်ပေးတဲ့အခါ ဖြစ်နိုင်သမျှ ကလေးကို အနားမှာ ခေါ်ထားပြီး စစ်ပေးတယ်၊ သူ့အဖြေထဲက အမှားတစ်ခုတွေ့ရင် အဖြေမှန်ကို အရင်မပြောဘဲ ဘာလို့ ဒီအဖြေဖြေထားလဲ အရင်စုံစမ်းရတာကိုး၊ တစ်ချို့ကလေးက အဖြေမှန်ကို သိတယ်၊ နားလည်တယ် ပေါ့ဆပြီးမှားတာ၊ ဒါမျိုးဆိုရင်တော့ မှတ်မိသွားအောင် နည်းနည်း ပညာပေးလိုက်ရတာရှိတယ်
.
. . . တစ်ချို့ကလေးကျတော့ အဖြေမှန်တွေ များနေရင်လည်း အဲသည် မှန်တဲ့အဖြေတွေကို ဘာလို့ရတာလဲ စုံစမ်းတယ်၊ တစ်ချို့က အဖြေတွေ အလွတ်ကျက်ထားပြီး ဖြေကြတော့ စဉ်းစားနည်း မေးလိုက်တဲ့အခါ မဖြေနိုင်ကြဘူး၊
.
. . . ကိုယ်က ကလေးတွေကိုလည်း ဉာဏ်မီသလောက်ရှင်းပြတယ်၊ လေ့ကျင့်ခန်း တစ်အုပ်လုံး လုပ်ပြီးလို့ တစ်အုပ်လုံး မှန်တယ်ဆိုတာ တကယ်သိပြီး မှန်မှ အကျိုးရှိတာဖြစ်ကြောင်း၊ ဒီစာအုပ်ကြီး သူများထက်စောပြီး လုပ်ပြီးသွားလည်း မေးခွန်းတစ်ခုချင်းစီအပေါ်မှာ စဉ်းစားပြီး ဖြေခဲ့တာမျိုး မဟုတ်ရင် အကျိုးမရှိကြောင်း၊ နောက်ပြီးတော့ သာမန်အားဖြင့် ဆရာဆိုတဲ့အမျိုးက ကလေးလုပ်တာ မှားရင်သာ ပြင်ပေးဖို့ ကြိုးစားကြပြီး မှန်နေရင် လျစ်လျှူရှုလိုက်တာကိုး၊ ဒါကြောင့်မို့ ကလေးက တကယ်မသိဘဲ အဖြေမှန်ကို တစ်ခြားနည်းလမ်းနဲ့ ရခဲ့တယ်ဆိုရင် တတ်မြောက်ရေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြရတယ်။ .
.
. . . မိဘတွေရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကလည်း အရေးကြီးတယ်လို့ ဆိုရမယ်၊ အိမ်မှာ စာသင်ဖို့ အခန်းတွေရှိပါလျက်ကယ်နဲ့ ကလေးက တီဗီရှေ့မှာ ဆူညံနေတဲ့နေရာကနေ အွန်လိုင်းသင်တာကို ခွင့်ပြုထားတဲ့ ဒါမှမဟုတ် လုပ်နိုင်စွမ်းရှိလျက် နေရာမစီစဉ်ပေးတဲ့ မိဘမျိုး၊ ကလေးကို အလိုလိုက်လွန်းပြီး ကလေးပြောသမျှ ယုံတဲ့မိဘမျိုး၊ ကလေးနဲ့ ဆရာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး ဟန်ချက်ညီ ဝင်ရောက်ဖြည့်ဆည်းကူညီပေးတဲ့ မိဘမျိုး၊ ကလေးကို ဆရာဆီမှာ ပုံအပ်ထားပြီး အစစ ဆရာ့တာဝန်လို့သဘောထားတဲ့ မိဘမျိုး၊ သင်ကြားရေးနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်း ဟန်ချက်ညီအောင် စီစဉ်ထားတာကို သူတို့သဘောနဲ့သူတို့ အပြင်က စာအုပ်ဝယ်၊ အဖြေတွေ အရင်ကျက်ခိုင်းပြီး ဖြေခိုင်း၊ ကလေးက အဖြေတွေ အကုန်မှန်တာပြပြီး သူတို့ကလေးကို အဆင့်တက်ပေးပါလို့ အတင်းကာရော တောင်းဆိုတဲ့ မိဘမျိုး၊ အမျိုးမျိုးပါပဲ
.
. . . မိဘတစ်ချို့ရဲ့ နောက်ထပ် လောဘတစ်မျိုးက ကလေးကို သဘောတရားတစ်ခု သင်ပေးလိုက်လို့ ကလေးက အဲသည် သဘောတရားကို နားလည်သွားပြီဆို တစ်ဆင့်တက်ချင်ကြတဲ့ မိဘမျိုးပဲ၊ ကိုယ့်သဘောမှာတော့ ဘာသာစကားသင်တယ်ဆိုတာ သဘောတရားသက်သက်မဟုတ် အလေ့အကျင့်နဲ့ အထုံက ပိုပြီး အရေးကြီးတယ်လို့ ထင်တယ်၊ ဆိုလိုတာက ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ဒီသဘောတရားကို သိနေရုံနဲ့ လုံးဝ မလုံလောက်ဘူး၊ တရေးနိုး ထမေးရင်တောင် မှန်မှန်ကန်ကန် ဖြေနိုင်လောက်မယ့် စွဲမြဲမှုမျိုး မရှိမဖြစ် လိုတယ်လို့ ထင်တယ်၊ အဲဒါက ကလေးရဲ့ အသက်အရွယ်နဲ့လည်း ဆိုင်တယ်၊ အခြေခံက စသင်ပေးရတာချင်းအတူတူ ခုနစ်တန်းကျောင်းသားတစ်ယောက်ကို သင်ပေးရတာနဲ့ သုံးတန်းကျောင်းသားတစ်ယောက်ကို သင်ပေးရတာ၊ ကြိုးစားမှု၊ လေ့ကျင့်မှု၊ နားလည်မှုချင်း တူရင်တောင် တိုးတက်မှုမှာ ခုနစ်တန်းကျောင်းသားကို သုံးတန်းကျောင်းသားက လိုက်မမီနိုင်ဘူး၊ လိုက်မီဖို့လည်း အလိုမရှိအပ်ဘူး။ လူကြီးတွေမှာသာ အသက် ၂၅ နဲ့ ၃၀၊ ၄၀ နဲ့ ၄၅ ဉာဏ်ရည်ချင်း သိပ်မကွာတော့တာပေမယ့် ကလေးဘဝမှာက တစ်လဆိုတစ်လ ဉာဏ်ရည်ချင်းကွာတာမို့ ကိုယ့်ကလေးကို မနှိပ်စက်ကြပါနဲ့လို့ မိဘတစ်ချို့ကို ဘယ်လို ပြောရမှန်းတောင် မသိဘူး
.
. . . ကိုယ့်ကလေးကို သူများကလေးတွေနဲ့ သွားသွား မနှိုင်းအပ်တဲ့အထဲမှာ ဘာသာစကားစွမ်းရည်လည်းပါတယ်။ စကားနည်းတဲ့ ကလေးက မြန်မာလို့ပြောပြော တရုတ်လိုပြောပြော စကားနည်းတာက နည်းမှာပဲ၊ အဲဒါကို သူ့သားသမီးလောက် ငါ့သားသမီးက စကားမကြွယ်ရကောင်းလားဆိုပြီး ကလေးကို ဖိအားတွေ နင်းကန်ပေးရင် ကလေးပဲ ပင်ပန်းဆင်းရဲရတာ။ စကားများတာချင်း တူရင်တောင်မှ အကြောင်းအရာနဲ့ အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး ကလေးတွေရဲ့ စကားပြောနိုင်စွမ်းက ကွာသေးတာ၊
.
မိဘတွေ သတိထားကြဖို့
.
. . .

သပြေပန်းနဲ့ရေဖြန်း

ချွေးတွေသံတွေနဲ့မောနေကြသူတွေ
ရေလေးတစ်စက်နှစ်စက်ထိလည်း
အေးမြကြပါစေ ဆိုပြီး

အစ်ကိုကြီး

. . . ဦးစီးအရာရှိ အသစ်ကျပ်ချွတ်လေးအဖြစ်နဲ့ ရန်ကုန် ကုန်းမြင့်သာက စစ်ရုံးကို သတင်းပို့တော့ ပထမဆုံး ဆုံခဲ့ရတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးဌာနက အစ်ကိုကြီးဟာ ဘဝမှာ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေ ပေးသွားခဲ့တယ်။ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ သင်ခန်းစာ ဆိုလို့ ဗိုလ်ကောင်းတစ်ယောက်တော့ ဘယ်လိုတောင် အဘေခံခဲ့ရလဲ တွေးမိကြမှာပဲ၊ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဦးစီးအရာရှိတစ်ယောက်ဟာ ကိုယ့်ဆီရောက်လာတဲ့ စစ်သည်အသစ်တစ်ယောက် အရာရှိအသစ်တစ်ယောက်ကို ဘယ်လို ကြိုဆိုရမလဲ ဆိုတာကို ဘဝမှာ အကောင်းဆုံးကြုံဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံမို့ ပြန်ပြီး ပြောပြချင်ပါတယ်။
.
. . . ကိုယ်က စစ်ရုံးကိုရောက်တော့ သန္ဓေစစ်သည်အဖြစ် ရောက်တာမဟုတ်ဘဲ ကြေးနန်းနဲ့ ခေါ်တွဲတဲ့ တွဲဘက်ယောင်လေးမို့ စစ်ရုံးကို နေ့စဉ် အဝင်အထွက်လုပ်ခွင့်ရှိတဲ့ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်း ကိုယ့်မှာ မရှိပါဘူး၊ ဒါကြောင့် မို့လို့ ကိုယ်စစ သတင်းပို့ပို့ချင်းမှာ ကိုယ့်အတွက် အထောက်အထားပြုနိုင်မယ့် ကိုယ့်ဓာတ်ပုံကပ်ထားတဲ့ အထောက်အထား စာလေးတစ်စောင် ချက်ချင်းရိုက်ပေးပါတယ်။
.
. . . ပြီးတာနဲ့ နေရေးစားရေးအတွက် စီစဉ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာဆိုတော့ တစ်ချို့တွေက မြို့ထဲမှာ မိဘဆွေမျိုးတွေ ရှိကြတဲ့အခါ သူတို့အိမ်တွေကပဲ မနက်သွား ညပြန် ရုံးတက်ကြတာမို့ မြို့ထဲမှာ နေစရာအိမ်ရှိလား မေးပါတယ်။ မရှိပါဘူး ဆိုတာနဲ့ ရိပ်သာမှာ နေခွင့်ရအောင်ရယ် ရိပ်သာမှာ စားခွင့်ရအောင်ရယ် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူဆီကို ချက်ချင်း ဖုန်းဆက်ပေးပါတယ်။
.
. . . ပြီးတော့ လူကြီးကို သတင်းပို့ဖို့လိုအပ်တဲ့ ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းကို ပြင်ဆင်နေတဲ့အချိန်မှာ အစိုးရဝန်ထမ်းဘဝမှာ လိုက်နာဖို့ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ၁၉၂၃ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရလျှို့ဝှက်ချက်အက်ဥပဒေ ကို ဖတ်ခိုင်းပါတယ်။ သေချာဖတ်၊ နားလည်အောင်ဖတ် ပြီးရင် ဖတ်ပြီးကြောင်း လိုက်နာရမယ့်ကိစ္စတွေကို သိရှိကြောင်း လက်မှတ်ထိုးဖို့ လိုတယ်လို့ပါပြောပြီး ချက်ချင်း လက်မှတ်ထိုးခိုင်းပါတယ်။
.
. . . ကိုယ်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်က ဆင်းလာကာစ ဗိုလ်ကြီးဘဝ တစ်ဝါတောင် မဆိုရသေးတဲ့သူမို့ တပ်ခွဲမှူးသင်တန်းတွေဘာတွေလည်း မတက်ရသေးတော့ အခုတက်လိုမတက်လို ကိုယ့်သဘောထားကို အရင်မေးပါတယ်။ လူကြီးကို တင်ပြတဲ့အခါ တစ်ပါတည်း တင်ပြလို့ရအောင် မေးတာပါ။
.
. . . အာ့တာတွေ ပြီးတဲ့အခါ စစ်ရုံးထဲမှာ၊ အဆောင်မှာ နေရေးထိုင်ရေး၊ စားရေးသောက်ရေး၊ ရုံးတက်ရုံးဆင်း နဲ့ ရုံးအကြီးအကဲတွေရဲ့ အလေ့အထကို အကြမ်းဖျင်း ရှင်းပြပြီးတဲ့အခါ လူကြီးထံ ရောက်ရှိကြောင်း သတင်းပို့ပါတယ်။ ပြောရရင် ကိုယ်တွေ ရုံးကို ရောက်ရောက်ချင်းနေ့မှာပဲ ကိုယ့်ရဲ့ နေရေး၊ စားရေး၊ သွားရေး၊ လာရေးတွေကို တစ်ထိုင်တည်းနဲ့ ဖြေရှင်းစီစဉ်ပေးတဲ့ ဦးစီးအရာရှိ စီနီယာတစ်ယောက်နဲ့ တွေ့ခွင့်ရလိုက်တာက ကိုယ့်ဘဝအတွက် တန်ဖိုးရှိမှန်း နောက်ပိုင်းမှာ ပိုပိုပြီး သိသိလာရပါတယ်
.
. . . ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ကိုယ့်နောက်ပိုင်း ရောက်လာတဲ့ အထူးသဖြင့် နေပြည်တော်ကို ပြောင်းပြီးနောက်ပိုင်း ရောက်လာတဲ့ ညီလေးတွေခမျာ ကိုယ်တွေ့ခဲ့တဲ့ စီနီယာလို စေ့စပ်သေချာသူနဲ့ တွေ့ခွင့်မရကြရှာပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် ကျန်စစ်သားရိပ်သာမှာ အနေကြာဖြစ်နေတဲ့ ကိုယ့်မှာတော့ တရားဝင် တာဝန်မရှိသော်ငြား သူတို့ကို မျက်နာမလွှဲနိုင်ဘဲ လိုအပ်တဲ့ နေရေး၊ အထူးသဖြင့် ကျန်စစ်သားရိပ်သာမှာ အခန်းရရေး၊ အခန်းမရသေးရင်လည်း ဘယ်လိုအဆင်ပြေအောင် အရင်နေရမလဲ ဆိုတာမျိုးကို စီစဉ်ပေးတဲ့အလုပ်ကို လုပ်သလို အခန်းမှာ သပ်သပ်ရပ်ရပ်နေသလား၊ ညပိုင်း ဝိုင်းကြလို့လူကွဲရင် မြက်ခင်းပေါ်များ သွားမှောက်နေမလား၊ ပိတ်ရက် အပြင်တွေထွက်ကြပြီးရင် ညနေပြန်ရောက်ကြရဲ့လား၊ စသည်ဖြင့် လိုက်ပြီးပူပင်ကျပ်မတ်နေတဲ့ စီနီယာကြီးဘဝကို ရောက်ရတော့တာပါပဲ
.
. . . အလုပ်နဲ့ ပတ်သက်ရင်လည်း အလုပ်တစ်ခုကို လုပ်ကြုံမှ တတ်သွားတယ် ဆိုတာထက် တတ်ဖို့လိုတာတွေကို ကြိုတင်သင်ကြားလေ့ကျင့်ထားရမယ်လို့ ခံယူထားတဲ့အလျောက် အငယ်တွေကို ရုံးရောက်လာခါက ကိုယ့်လက်ထဲ ထည့်တဲ့အခါ အသားကုန် မောင်းပါတယ်။ ရုံးရောက်တဲ့ တစ်ပတ် နှစ်ပတ်အတွင်းမှာ သူတို့ကို အချိန်တစ်ခုပေးပြီး ကိုယ့်ရုံးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သိသင့်သိထိုက်တာတွေကို လက်တွေ့ကျကျ လိုက်ပြ သင်ပေးတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ အမှုတွဲကိုင်တဲ့ စာရေးတွေနဲ့ စကားပြောခိုင်းပြီး သူတို့ကို ပုစ္ဆာတွေမေးတယ်၊ သူတို့ မဖြေနိုင်ရင် အဲသည် အမှုတွဲကိုင်ဆီမှာပဲ ထပ်ပြီး အမေးခိုင်းတယ်
.
. . . ကိုယ့်ခံယူချက်က ဦးစီးအရာရှိဆိုတာ ရုံးမှာရှိတဲ့ သုံးခွင့်ရှိတဲ့ ကိရိယာတန်ဆာပလာတွေကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် သုံးတတ်နေရမယ်၊ မလိုအပ်လို့ ကိုယ်တိုင် ဝင်မလုပ်ခါမှသာနေ၊ လုပ်နည်းကို သေချာတတ်ကျွမ်းထားရမယ်လို့ ခံယူထားတဲ့အလျောက် ရုံးမှာရှိသမျှ လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းကလွဲပြီး စာအုပ်ချုပ်တာ၊ ဖလက်ထိုးတာ၊ ပိုက်စာအုပ်ချုပ်တာ၊ မိတ္တူကူးတာ၊ စာကူးစက်သုံးတာ၊ ပလတ်စတစ်လောင်းတာ စတဲ့ အလုပ်တွေအားလုံးကို ကိုယ်တိုင်လည်း တတ်အောင်သင်ထားပြီး သူတို့ကိုလည်း ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပြန်သင်ပေးပါတယ်
.
. . . ဒီလိုတွေလုပ်လို့ ဒီမောင်တွေက မပျော်ဘူးခင်ဗျ၊ သူတို့ကို တစ်ခုခု သင်ပေးပြီးရင် အချိုးကျကျ တတ်သလား မတတ်သလားဆိုတာ ပြန်ပြန်စစ်ဆေး လုပ်ပြခိုင်းပြီး ဌာန်ကရိုဏ်းကျကျ မလုပ်ပြလို့ကတော့ ဆယ်ခါ ဆယ့်ငါးခါ လောက် အပိုလုပ်ခိုင်းတတ်တဲ့ သူကြီးကို စီနီယာတော်ထားရတာ ဘယ်ဂျူနီယာက ပျော်ပါ့မလဲခင်ဗျ
.
. . . တစ်ခါတစ်ခါ ရယ်ရယ်မောမော ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ဟေးလေးဝါးလား ပြောဟယ်ဆိုဟယ် လုပ်နေရင်းက စိတ်တိုင်းမကျတာ တစ်ခုလောက်များ တွေ့လိုက်ရရင် ချက်ချင်း ရာသီဥတုပြောင်းပြီး မျက်နာနဲ့အသံက မာမာတင်းတင်းနဲ့ ဆူတတ်ပူတတ်တဲ့ စီနီယာနဲ့ မလွှဲမရှောင်သာ ထွက်ပြေးလို့လည်း မရတဲ့ တစ်ရုံးခန်းထဲ အတူအလုပ်လုပ်ရတာ သူတို့ခမျာ စိတ်ပိန်ကြရှာပေမပေါ့ဗျာ၊ ညီလေးတွေမှာ သူတို့ကို ညီငယ်တွေလို ဂရုစိုက်ပေးလို့ ချစ်ရမှာလား၊ ဘက်ပေါင်းစုံက လိုက်ကျပ်နေလို့ မုန်းရမှာလား ဝေခွဲရခက်ကြမယ် ထင်ပါရဲ့
.
. . . ကိုယ် ဒီလိုတွေ လုပ်ခဲ့တာမှာ မျှော်လင့်ချက်မဲ့တော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုကတော့ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိနေခဲ့ပြီး အခုထိလည်း အဲသည်မျှော်လင့်ချက်က ထင်းထင်းကြီး ရှိနေပါသေးတယ်၊ ကိုယ့်ပုံစံနဲ့ ဂရုစိုက်ပေးခဲ့တဲ့ ညီလေးတွေ နောင်အခါမှာ တပ်မတော်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် အခြားနေရာတွေမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် စီနီယာဖြစ်ကြတဲ့အခါ သူတို့အောက်ငယ်တဲ့ ဂျူနီယာတွေကို ကောင်းကောင်းဂရုစိုက်ကြပါစေ၊ ကောင်းကောင်း သင်ပေးပြုပေးနိုင်ကြပါစေ၊ အများကြီး မဟုတ်တောင် ကိုယ့်အမွေကို တစ်ယောက်လောက်ကပဲ ဆက်ခံခဲ့ရင်တောင် ကျနော် မျှော်လင့်ချက်ထားရကျိုး နပ်ပါတယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးမျိုးနဲ့ပေါ့
.
. . . အခုတော့ ညီလေးတွေလည်း တပ်ရင်းမှူးတွေ ဦးစီးအရာရှိကြီးတွေဖြစ်ကုန်ကြပြီ၊ ကိုယ်လည်း ကိုယ့်ဌာနက ရောက်လာသမျှ အကုန်လုံးကို မသွန်သင်နိုင်ပေမယ့် တတ်နိုင်သမျှတော့ မမောနိုင် မပန်းနိုင် သင်နေဆဲ၊ ညီလေးတွေထဲက ဘယ်နှယောက်တော့ ကိုယ့်နေရာရောက်နေကြပြီမသိ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၇ မတ် ၂၀၂၃

ရာသီတွေအလီလီပြောင်း (၁)

. . . နွေမိုးဆောင်းရာသီတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဝေါဟာရတွေကို နိုင်ငံရေးသိပ္ပံနဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာရပ်တွေမှာ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေကို ဖော်ပြဖို့အတွက် ရူပကအလင်္ကာအနေနဲ့ တင်စားသုံးကြတာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ သတိထားမိသလောက်လေး ပြန်ပြီး ဖောက်သည်ချချင်ပါတယ်။
.
. . . Winter – ဆောင်းရာသီလို့ အလွယ်ပြောလိုက်ကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရာသီသုံးခုအကြောင်းပြောရင် ဆောင်းရာသီလို့ မှားပြီး သုံးလေ့ရှိကြတဲ့ စကားလုံးပဲ၊ တကယ်တော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မြောက်ဘက်ပိုင်းကျတဲ့ တောင်ပေါ်ဒေသတွေကလွဲရင် Winter လို့ ခေါ်ရလောက်တဲ့ ဆောင်းရာသီဆိုတာ မရှိပါဘူး။ Winter ဆိုတာ နှင်းတွေထူတဲ့၊ အအေးသည်းတဲ့၊ အလုပ်အကိုင်မကောင်းလို့ အိမ်တွင်းအောင်းရတဲ့ ဆောင်းရာသီ၊ အထူးသဖြင့် ကမ္ဘာ့မြောက်ဘက်ခြမ်းမှာ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာ၊ ဇန်နဝါရီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ လောက်ကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးမှတော့ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ တုန့်နှေးနေတာ၊ တင်းမာမှုတွေ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်တာကို ဖော်ပြတဲ့အနေနဲ့ သုံးကြတယ်၊ ဥပမာအားဖြင့် “the Cold World was a long winter in international relations” ဆိုတာမျိုး
.
. . . Spring ဆိုတာက ပန်းတွေပွင့်တဲ့ရာသီ၊ အထူးသဖြင့် အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ Winter ရာသီဥတုရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ Spring ရဲ့ သဘောသဘာဝက ပိုပြီး ပေါ်လွင်တယ်၊ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ တစ်ဆောင်းလုံး နှင်းတွေပိတ်နေလို့၊ နှင်းမကျဘူးဆိုရင်လည်း အေးလွန်းလို့ သစ်ပင်အချို့ကလွဲရင် ရှိသမျှသစ်ပင် အကုန် အရွက်တွေစွန့်ထားရတဲ့ ဆောင်းရာသီကနေ ရာသီဥတု ပြန်လည်ပူနွေးလာပြီး သစ်ရွက်တွေပြန်ထွက်လာ၊ ပန်းတွေပွင့်လာ၊ နှင်းဖုန်းထားတဲ့ မြေကြီးထဲကနေ နှင်းတွေ မပျော့်တပျော်မှာ မြေကြီးထဲအောင်းနေတဲ့ အပင်တွေ ပန်းတွေ တိုးထွက်လာ၊ လူတွေကလည်း တစ်ဆောင်းလုံး အိမ်တွင်းအောင်းရာကနေ နွေးထွေးတဲ့ ရာသီဥတုနဲ့ နေရောင်ခြည်ကို ခံစားဖို့ အပြင်ထွက်ဖြစ်ကြတဲ့ အချိန်ကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။ သူတို့ဆီမှာတော့ မတ်လ ဧပြီလတွေဆို အထက်က သဘောသဘာဝရှိတဲ့ Spring ရာသီပါပဲ၊ မြန်မာလိုတော့ နွေဦးလို့ ခေါ်ကြတာ
.
. . . မြန်မာနိုင်ငံမှာကျတော့ ဖေဖော်ဝါရီ လကုန်ပိုင်းကနေ မတ်လကုန်လောက်ထိက နွေဦးလို့ ဆိုနိုင်ပေမယ့် သဘောသဘာဝကျတော့ သူတို့နဲ့ မတူပြန်ဘူး၊ မြန်မာ့ရေမြေတောတောင် အထာမှာ မိုးကုန်တာကြာပြီးတဲ့နောက် သစ်ပင်တွေ မြေအောက်ရေဓာတ်ခမ်းတဲ့အခါ ဇန်နဝါရီ၊ ဖေဖော်ဝါရီလောက်ကစလို့ အရွက်တွေ ကြွေတယ်ဆိုပေမယ့် သူတို့ဆီမှာလို ကြွေနည်းကားနဲ့တော့ မတူဘူး၊ ဒါ့အပြင် မြန်မာ့တောတွေမှာ အရွက်ကြွေတယ်ဆိုရင်တောင် မကြာခင်မှာပဲ မိုးရွာသည်ဖြစ်စေ မရွာသည်ဖြစ်စေ ရွက်ညွန့်ရွက်ညှောက်တွေထွက်ပြီး ပြန်စိမ်းတာပဲ၊ အဲသည် ပုရစ်ဖူးလို့ ကဗျာတွေထဲ ရေးကြတဲ့ ရွက်ညှောက်လေးတွေ မလာခင် ပန်းပွင့်စရာရှိတဲ့အပင်တွေက ပန်းတွေပွင့်ကြတာ၊ အလယ်ပိုင်းအရပ်တွေမှာဆိုရင် လက်ပံတို့၊ ပေါက်တို့၊ ငုဝါတို့တို့က လူမြင်ထင်ရှားပြီး မြင်သာကြတာရှိသလို့ လူမြင်မထင်ရှားလို့ သိပ်မသိသာတဲ့ သစ်ပုဂံတို့၊ ရင်ခတ်တို့ စတဲ့ တောမှာပွင့်တဲ့ ပန်းတွေလည်း အများကြီး ရှိကြသေးတယ်၊ နောက်တစ်ခုက နွေဦးကံ့ကော်ပေါ့
.
. . . နိုင်ငံရေးတွေမှာကျ Spring ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အသစ်တစ်ဖန်ပြန်ဖြစ်ခြင်း၊ တော်လှန်ခြင်းဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ တွဲပြီးသုံးကြတယ်၊ လူသိများကြတာက Arab Spring ဆိုတာရယ်၊ နောက်ပြီး သမ္မတကြီးဦးသိန်းစိန်တက်လာပြီးနောက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေကို “လူသာဓုခေါ် နတ်သာဓုခေါ်” လုပ်ခဲ့ကြတာတွေကြောင့် Myanmar Spring ဆိုပြီး ပြောကြတာလည်း ရှိတယ်၊ အခုလက်ရှိ ဖြစ်နေတဲ့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ နွေဦးတော်လှန်ရေးလုပ်နေကြတယ်ဆိုတာတော့ ကိုယ့်အမြင်ပြောရရင် အသစ်တစ်ဖန်ပြန်လည်ဆန်းသစ်နေကြတာ မဟုတ်ဘဲ ရှိပြီးသား အမျိုးသားရေးနဲ့ လူမှုရေးစံနှုန်းတန်ဖိုးတွေကို ဖြိုချဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေတဲ့ အစီအစဉ်အောက်က မှိုင်းမိနေတဲ့ ဇွန်ဘီတွေရဲ့ သွေးရူးသွေးတမ်းရမ်းကားမှုတွေလို့ပဲ မြင်တယ်
.
ဆက်ပါအုံးမယ်
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၉ မတ် ၂၀၂၃
.
The Photo was taken on 12 Feb 2023, beside the bridge near ဘောဂသီရိကားဝင်း

အဖေတို့ရွာ

. . . ရင်းနှီးနေတဲ့ ရနံ့လေးတစ်ခုရလို့ လမ်းဘေးကိုဆင်းပြီးကြည့်တော့ အခင်းထဲမှာ ပဲကြီးတွေ သီးနေကြပါပကော၊ ပဲကြီးနံ့ . . . ပိုပြီးတိတိကျကျ ပြောရရင် ပဲကြီးစိမ်းနံ့၊ အဖေတို့ရွာရဲ့ ရနံ့လေး
.
. . . ငယ်ငယ်တုန်းက စာမေးပွဲတွေပြီးပြီလားဆိုရင် ရေဆင်းအနောက်ဘက်က ကြို့ပင်ဆိပ်လို့ခေါ်တဲ့ အဖေ့တို့ရွာကို မောင်နှမတွေ သွားလည်ကြတယ်။ ရောက်ရင်လည်း တစ်ပတ် ဆယ်ရက် နေကြတာ၊ အဖေ့အစ်မ နှစ်ယောက် နဲ့အဖေ့ညီတစ်ယောက်က ရွာမှာ ဝိုင်းကြီးတိုက်လို့ခေါ်တဲ့ တစ်ဆက်တည်း ဝင်းအရှည်ကြီးထဲမှာ နေကြတော့ တစ်ဝမ်းကွဲ ညီကိုမောင်နှမတွေအပြင် နှစ်ဝမ်းကွဲ ညီကိုမောင်နှမတွေကလည်း အများသားဆိုတော့ ရွာကိုသွားရင် ပျော်စရာတော်တော်ကောင်းခဲ့တာ
.
. . . မနက်ပိုင်းဆို မောင်နှမတွေ အနောက်ဘက်က ဆင်သေချောင်းထဲက သောင်ခုံမှာတူးထားတဲ့ လက်ယက်တွင်းတွေကနေ သောက်ရေသွားခပ်ရတယ်။ အိမ်မှာ ရေမရှိလို့တော့ မဟုတ်ဘူး၊ အိမ်က ရေတွင်းကထွက်တဲ့ရေက ပေါ့လို့ဆိုလား ချောင်းထဲက လက်ယက်တွင်းက ရေက ပိုပြီးချိုတာဆိုလား၊ မောင်နှမတွေ ကိုယ်နိုင်ရာ ပလတ်စတစ်ပုံးလေးတွေ ကိုယ်စီနဲ့ ချောင်းထဲ ရေခပ်၊ အိမ်မှာ စဉ့်အိုးကြီးတွေတည်ပြီး ကြိုသောက်ကြတာ
.
. . . တစ်ခါတစ်လေဆို အစ်ကိုတွေက ချောင်းထဲမှာ ငါးဖမ်းပြီး အိမ်ကိုယူလာ ချက်စားကြသေးတာ၊ နေ့ခင်းပိုင်းဆိုရင်လည်း နွေနေပူပူမို့ ဘယ်မှ မလည်ဘဲ အိမ်မှာ အစ်မတွေ လုပ်ကျွေးတဲ့ မုန့်တွေစား၊ မောင်နှမတွေ တူရာတူရာစုပြီး စကားတွေဝိုင်းဖွဲ့၊ အိပ်ချင်လည်းအိပ်ကြ
.
. . . ညနေဆိုလည်း မပျင်းရဘူး၊ ညနေစောင်းပြီဆိုတာနဲ့ ချောင်းထဲဆင်း နောက်တစ်ခေါက် ရေခပ်ချင်ခပ်၊ ရေမခပ်ဘူးဆိုရင်လည်း သောင်ပြင်မှာ စိုက်ထားတဲ့ ဗူးပင်တွေ၊ ကြက်သွန်ခင်းတွေ ရေလောင်းကြ၊ အစ်ကိုတွေက ညာတာပါတေး ခေါ်ရင်လိုက်သွားပြီး ရေလောင်းကူကြ၊ ပျော်စရာကြီးပဲ
.
. . . စားခဲ့ရတာတွေထဲ အခုထိ သတိရမိနေတာက ပဲကြီးစိမ်းကို အခွံသင်ပြီး ဆီနဲ့ကြော်ထားတဲ့ ပဲကြီးကြော်၊ အခု နှစ်ပြန်ကြော်လို့ ခေါ်နေကြတဲ့ ပဲကြီးအစိမ်းရောင်အစေ့တွေပါတဲ့ အကြော်မျိုးဆိုတာ အပင်က ဆွတ်ပြီးကာစ အစိမ်းကို ဆီပူထဲနှစ်ကြော်ထားတဲ့ ပဲကြီးစိမ်းကြော်၊ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် ကြွပ်ကြွပ်ရွရွ နဲ့ ဘယ်လောက်တောင် စားကောင်းမလဲ မှန်းသာကြည့်ပေရော့
.
. . . နောက်တစ်ခုက ဘူးသီးကြော်၊ မုန့်နှစ်နဲ့ကြော်တဲ့ ဗူးသီးကြော်ရော၊ ဘူးသီးကို စိပ်ပြီး အစိမ်းကြော်တဲ့ ဗူးသီးကြော်ရော အတော်ကို စားကောင်းတာ ခုထိ မှတ်မိနေတယ်
.
. . . လျှပ်စစ်မီးမရှိတဲ့ ရွာမို့ ညပိုင်းဆို ရေနံဆီမီးခွက်နဲ့၊ ရေနံဆီမီးအိမ်နဲ့၊ မောင်နှမတွေ မီးဖိုချောင်အဆောင်ထဲမှာ ထမင်းစုစားကြ၊ ထမင်းစားပြီးရင် နေ့လည်ကလိုပဲ တူရာတူရာ စုပြီးအိပ်ကြ၊ မိန်းမတွေက အပေါ်ထပ် အိမ်ပေါ်မှာအိပ်ကြပြီး ညီကိုတွေက အောက်က အခန်းထဲ အိမ်ကြတာများတယ်၊ လသာတဲ့ ညများဆို သောင်ပြင်ကို ဆင်းသွားပြီး တောင်စဉ်ရေမရ စကားတွေ ပြောကြသေးတာ
.
. . . အဖေ့မောင်နှမ သုံးယောက်ရှိပေမယ့် ကိုယ်တွေက ကြီးမေလေးလို့ခေါ်တဲ့ အဖေ့အစ်မငယ်အိမ်မှာပဲ နေဖြစ်ကြတာ၊ ကြီးမေကြီးနဲ့ ဦးလေးမြင့်အိမ်ကိုတော့ ထမင်းစားလောက်ပဲ သွားဖြစ်ကြတာ
.
. . . အခုတော့ ကိုယ်နေတဲ့နေရာက အဖေတို့ရွာနဲ့ နီးနီးလေးပေမယ့် မရောက်ဖြစ်တော့ပါဘူးလေ၊ မရောက်ဖြစ်ဆို အခုရှိနေတဲ့ရွာက ကိုယ်တွေငယ်ငယ်က ကျင်လည်ခဲ့တဲ့ အဖေတို့ရွာမှ မဟုတ်တော့တာကိုး၊ ငယ်တုန်းကဆို အဖေတို့ရွာကို ရောက်ဖို့ လမ်းလျှောက်သွားခဲ့ရပေမယ့် အခုတော့ ကားနဲ့သွားလို့ ရနေပြီ၊ အရင်ကလို ရေနံဆီမီးခွက်နဲ့ မဟုတ်တော့ဘဲ လျှပ်စစ်မီးနဲ့ တီဗီနဲ့ စလောင်းနဲ့ ဖြစ်နေပြီ
.
. . . ဒါတွေထက် ပိုပြီးပြောင်းသွားတာက အရင်က ကိုယ်တို့သွားတဲ့အခါ တည်းနေကျ ကြီးမေလေးတို့အိမ်က အရင်နေရာမှာ မရှိတော့ဘူး၊ ကြီးမေလေးတို့အိမ်တင်မဟုတ်ဘူး ကိုယ်တွေ ငယ်ငယ်က သောက်ရေဆင်းခပ်တဲ့၊ ကြက်သွန်ခင်းရေလောင်းတဲ့၊ ငါးဖမ်းကြတဲ့၊ ဗူးသီးခူးကြတဲ့၊ ညီကိုတွေ လသာသာ ဆင်းထိုင်ကြတဲ့ သောင်ပြင်တွေရှိတဲ့ ဆင်သေချောင်းကြီးတောင် သူ့နေရာမှာ သူမရှိတော့ဘဲ အရှေ့ဘက်ကို တိုက်စားလာလို့ အရင်ကဆို ချောင်းထဲရောက်အောင် ရွာအနောက်ဘက် တာရိုးကြီးကိုကျော်၊ ယာခင်းတွေဖြတ်ပြီးသွားခဲ့ရတာကနေ တာရိုးကြီးလည်းပျက်၊ ရွာအနောက်ပိုင်းက ကြီးမေလေးတို့အိမ်နေရာလည်း ရေတိုက်စားတဲ့အထဲ ပါသွားလို့ အိမ်ကိုတောင် ရွာအရှေ့ပိုင်းပြောင်းဆောက်လိုက်ရသတဲ့
.
. . . တကယ်တော့ ကိုယ်တွေလွမ်းတယ်ဆိုတာ ငယ်ငယ်တုန်းက ကျင်လည်ခဲ့တဲ့ မောင်နှမတွေ စုစုရုံးရုံးနဲ့ ဘဝကို လွမ်းတာကိုးဆိုတာ တဖြည်းဖြည်း သဘောပေါက်လာတယ်၊ ခုများတော့ မောင်နှမတွေလည်း တစ်နေရာစီရောက်၊ ဆင်သေချောင်းကြီးလည်း နေရာပြောင်း၊ ရွာကိုရောက်တဲ့အခါ အရှေ့ပိုင်းကဝိုင်းမှာ ပြောင်းဆောက်ထားတဲ့ ကြီးမေလေးအိမ်ကြီးကြည့်ပြီး ငယ်ဘဝကို အောက်မေ့ရုံကလွဲလို့
.
မောင်လွမ်းဝေ
၅ မတ် ၂၀၂၃

Food for Thoughts on the Independence Day

. . . လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ အင်္ဂလိပ်လိုပြောတာဆိုတာလေးတွေ ပြိုင်ပွဲ ထည့်မယ်ဆိုတော့ အကိုကြီး တစ်ဖွဲ့လောက် ဖွဲ့ပေးဆိုလို့ ကိုယ်နဲ့ ပုံမှန်စကားဝိုင်းဖွဲ့နေကျ ညီလေးတွေ ညီမလေးတွေနဲ့ တစ်ဖွဲ့ဖွဲ့လိုက်တယ်။ ကိုယ်တွေက English Language Club ဖွဲ့ထားပြီး အပတ်စဉ် တစ်ပတ်တစ်ရက် ဆုံကြပြီး ပြောနေဆိုနေကျဆိုတော့ အပန်းလည်း မကြီးလှပါဘူး၊ ခေါင်းစဉ်တစ်ခုခု တင်ပေးလိုက်ပြီး ထင်ရာမြင်ရာ ဝိုင်းဆွေးနွေးနေကြတာအပြင် အင်္ဂလိပ်စာစကေးလည်း ကောင်းကြတဲ့သူတွေဆိုတော့ ကိုယ်တွေအတွက်က အေးဆေးပါ
.
. . . ဒီဝင်းထဲမှာ ပထမဆုံးလုပ်တဲ့ ပွဲမို့ စကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲဆိုတာ ဒီလိုလုပ်ရတယ်လို့ ဥပမာကောင်းပြဖို့က အဓိက ဖြစ်ပြီး ဆုရတာတွေ မရတာတွေလည်း စိတ်မဝင်စားဘဲ ကိုယ့်အပိုင်းကိုယ် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ကြဖို့ တစ်ဖွဲ့လုံး သဘောတူကြတယ်။ ကိုယ်က စကားဝိုင်းထိန်းကျောင်းသူ moderator လုပ်မယ် ညီလေးနှစ်ယောက် ညီမလေးနှစ်ယောက်နဲ့ စုစုပေါင်း ငါးယောက်၊ ဘာတွေ ဆွေးနွေးကြမယ်ဆိုတာကတော့ အချင်းချင်း တိုင်ပင်ကြပြီး ခေါင်းစဉ်သဘောမျိုးလေးတွေ ထုတ်တယ်၊ ယောက်ျားလေးတစ်လှည့် မိန်းကလေးတစ်လှည့် အကြောင်းအရာ လေးပင်တာတစ်လှည့် ပေါ့ပါးတာတစ်လှည့် ပျင်းစရာမကောင်းအောင် ပြောကြမယ်လို့ လည်း သဘောတူကြတယ်၊ အားလုံးက သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားစကေး ကောင်းပြီးသားတွေမို့ ကိုယ့်အပိုင်းကိုယ် တာဝန်ယူပြီး ပြင်ဆင်ကြတာမို့ ကိုယ့်အတွက်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါးပါပဲ၊ တစ်ယောက်ပြင်ဆင်တာကို အခြားသူတွေက ဝိုင်းပြီး အကြံပေးကြတာမျိုးကလွဲရင် ဘာမှ သိပ်လုပ်ပေးစရာမလိုခဲ့ဘူး
.
. . . ဒီကြားထဲ အင်မတန်ကြောက်တတ်တဲ့ ဌာနက လူတွေကိစ္စက ရှိသေးတယ်၊ ကိုယ်တို့အလုပ်လုပ်နေတဲ့ Team မှာက ဌာနတော်တော်များများက လာစုပြီးလုပ်နေကြတာမို့ ကိုယ့်အဖွဲ့မှာကလည်း ဌာနက နည်းနည်းစုံတယ်ပြောရမယ်၊ အဲသည်မှာ အရင်ဆုံးစုဖွဲ့တုန်းက စိတ်အားထက်ထက်သန်သန်နဲ့ စိတ်ဝင်တစား ပါထားတဲ့ ညီလေးတစ်ယောက်က ကိုယ့်ကို အကျိုးအကြောင်း လာပြောတယ်၊ သူပြောပုံအရဆို ကိုယ်တွေက ပြောမယ့် စာသားကိုတောင် သူတို့ဌာနဆီ အရင်တင်ပြီး ဆင်ဆာအစစ်ခံရအုံးမယ့်ပုံ၊ ဆောရီးပဲလေ၊ ညီလေးရဲ့ စိတ်အားထက်သန်မှုနဲ့ ပြောချင်ဆိုချင်စိတ်ကို သူတို့က ကြိုးချည်လိုက်သလို ဖြစ်တာမို့ စင်ပေါ်တက်ပြောတဲ့အထဲ မပါစေတော့ဘဲ ပြင်ဆင်တဲ့အခါ ဝိုင်းကူပေးဖို့ပဲ စီမံလိုက်ရတယ်။
.
. . . အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှုကတော့ ငါးယောက်လုံးဆုံကြဖို့ ခက်တဲ့ ကိစ္စပဲ၊ အစောပိုင်း ပြင်ဆင်ချိန်တွေမှာ ဆုံနိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် တကယ်တမ်း လေ့ကျင့်ကြမယ်ဆိုတော့ မဆုံနိုင်ကြတော့ဘူး၊ ပွဲနေ့ နီးလာလေလေ အလုပ်တွေက များကြလေလေ ဆုံကြဖို့ ခက်လေလေပဲ၊ ပြောရမယ်ဆိုရင် စင်ပေါ်ရောက်တော့မှသာ တကယ်ဆုံပြီး ပြောဖြစ်ကြတဲ့သဘောပဲ၊ ဒါတောင်မှ အဲသည်နေ့ မနက်ပိုင်းမှာ ခဏလောက်တောင် မဆုံနိုင်ကြလို့ မနည်းလူစုပြီး ခေါ်ခဲ့ရတာ
.
. . . မူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်း၊ အခြားအဆင့် အမျိုးသားအမျိုးသမီး၊ မိသားစုဝင်တွေ အိမ်ထောင်ဘက်တွေ၊ အရာရှိ အမျိုးသားအမျိုးသမီး၊ တစ်ဦးချင်း စကားပြောပြိုင်တာ၊ နှစ်ယောက်တွဲ၊ ငါးယောက်တွဲ ဆွေးနွေးကြတာတွေပြီးတော့ ကိုယ်တို့ ငါးယောက်ဆွေးနွေးတဲ့အလှည့်က နောက်ဆုံးမို့ ညနေတော်တော် နောက်ကျနေပြီး ပရိသတ်လည်း မရှိတော့ပေမယ့် ဒိုင်အဖွဲ့ကတော့ စိတ်ဝင်တစားရှိတာမို့ ပြင်ဆင်ထားရကျိုးနပ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်တယ်
.
. . . ကိုယ်ကတော့ ပြိုင်ပွဲသုံးရက်မှာ အချိန်နည်းနည်းပဲ အကဲခတ်ခွင့်ရတဲ့ အခြေအနေအရဆို စင်ပေါ်တက်လာကြတဲ့ ကလေးတွေအပါအဝင် တော်တော်များများက ထိုက်သင့်တဲ့ အရည်အသွေးရှိကြတာကို မြင်ရတယ်၊ ဒိုင်အဖွဲ့က ညီကိုတွေ အပြောအရလည်း အလယ်တန်း အထက်တန်းကလေးတွေကအစ တော်တော်လေး ပြင်ဆင်ထားကြပြီး ကောင်းကြတယ်လို့ သိရတာ ဝမ်းသာစရာပါပဲ
.
. . . ပြိုင်ပွဲဆိုတော့ ပထမတို့ ဒုတိယတို့ ရှိတာပေါ့လေ၊ အဖွဲ့လိုက်ပြိုင်ပွဲမှာ ကိုယ်တို့ ရုံးကချည်းပဲ ငါးယောက်နှစ်ဖွဲ့လုံးက ပ နဲ့ ဒု ရတာကတော့ သိပ်စိတ်လှုပ်ရှားစရာ မရှိလှပါဘူး။ စကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲဆိုတာ ဒီလိုလုပ်ရတယ်ဆိုတာ ဥပမာကောင်းပြနိုင်ခဲ့တာက ပထမရတာထက် ပိုပြီး ကျေနပ်စရာကောင်းပါတယ်။ နောင်အခါ ဒီလိုပြိုင်ပွဲမျိုးတွေရှိရင် ကိုယ်တို့ပြောခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းဗီဒီယို ပြန်ကြည့်ကြတာပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ နှစ်ဖွဲ့ပေါင်းဆုရတဲ့ ပိုက်ဆံ နဲ့ တစ်နေရာရာ သွားကဲကြဖို့ ဆိုင်ရွေးနေတာ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၃
.
မှတ်ချက်။ ပုံလေးတင်ချင်တာ နောက်ခံစာသားကို သဘောမကျလို့ မတင်တော့ပါဘူး၊ နောင်အခါတွေမှာတော့ နောက်ခံစာသားရေးတဲ့အခါ ပြင်ဆင်ချိန်အမီ သိတဲ့တတ်တဲ့သူတွေနဲ့ သေချာ တိုင်ပင်ပြီးရေးကြဖို့တော့ ပြောလိုက်တာပဲ၊ တာဝန်ခံတစ်ယောက်ပြောင်းလို့ အခုလိုမျိုး ထပ်ပြီးလွဲကောင်းတော့ လွဲအုံးမှာပေါ့လေ

ဖရဲသီး လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် မစားရတာကြာပြီ

. . . ဖရဲသီးတွေ တောင်ပုံယာပုံရောင်းတဲ့အထဲက ရွေးဝယ်လို့ရတဲ့ ကင်မွန်းတန်းဈေးမှာတောင်မှ ဖရဲသီး လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် မရှိဘူး၊ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဘယ်အမျိုးအစားပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်ကပဲလာလာ ဘယ်ဈေးနဲ့ရောင်းရောင်း ဖရဲသီးမှာနှစ်မျိုးပဲ ရတယ်၊ တစ်မျိုးက အပင်ကခူးလာကာစ အထဲမှာ သိပ်မမှည့်သေးဘူး ဆိုတာရယ်၊ နောက်တစ်မျိုးက အညှာတွေခြောက်သွားပြီး အထဲမှာ မှည့်နေပြီဆိုတာရယ်
.
. . . တကယ်တမ်းကျတော့ ဖရဲသီးဆိုတာ ဝမ်းပျဉ်းသီးကို ခူးလာပြီး ရက်ထားအမှည့်ခံရတဲ့ အမျိုးမှ မဟုတ်တာ ဆိုတဲ့ သဘောတရားတောင် မရှိတော့ဘဲ ဖရဲသီးရောင်းတဲ့ သူတွေ ကိုယ်နှိုက်ကိုက အပင်က မမှည့်ခင်ခူး အညှာခြောက်လောက်မှ မှည့်မှာဆိုတာမျိုးကိုပဲ ပြောပြောရောင်းနေကြတော့ ဖရဲသီးကို ကြိုက်လို့သာ ဝယ်စားနေရပေမယ့် ဘယ်တော့မှ စိတ်တိုင်းကျတယ်ရယ်လို့ မရှိ
.
. . . တကယ်တော့ ဖရဲသီးဆိုတာ အပင်မှာမှည့်ပြီး ခူးပြီးပြီးချင်းစားရင် အကောင်းဆုံးအရသာကို ရတယ်ဆိုတာ ဒီဖရဲသီးကုန်သည်တွေ သဘောတရားလေးတောင် မသိတော့ဘဲ သူတို့နားလည်ထားတဲ့အတိုင်း အညှာစိမ်းရင် မမှည့်ဘူး၊ မှည့်တာစားရင် အညှာခြောက်တာရွေးဆိုတဲ့ ပုံသေနည်းကို ကိုယ့်မှာ စိတ်ပျက်ခဲ့ရတာ မြန်မာပြည်ပြန်ရောက်တဲ့ ပထမဆုံး ဖရဲသီးရာသီကတည်းကပဲ ဆိုပါတော့
.
. . . ဖရဲသီးအကြောင်း ဘယ်လောက်သိလို့လဲ မေးရင် ကိုယ်တိုင် ဝင်မစိုက်ဖူးရုံတမယ်ပါပဲလို့ ပြောရမှာပဲ၊ ကိုယ်နေခဲ့တဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းကမ်းခြေနဲ့နီးတဲ့ မီနာမီအွန်နူမာ မြို့လေးမှာ ကိုယ်တက်ခဲ့တဲ့ တက္ကသိုလ်က ဖရဲစိုက်ခင်းတွေကြားထဲမှာ ရှိတာကိုး၊ တစ်နှစ်မှာ ပန်းအရောင်ရှစ်မျိုးပွင့်တာကို အစွဲပြုပြီး မှည့်ခေါ်ထားတဲ့ ယာအီရို လွင်ပြင်ကြီးထဲမှာ စိုက်တဲ့ ဖရဲသီးမို့ ရှစ်ရောင်ခြယ်ဖရဲသီး 八色スイカလို့ နာမည်ကြီးတဲ့ ဖရဲသီးတွေထွက်တဲ့ အခင်းတွေကြားမှာ ကိုယ်တွေက ဖရဲသီးပျိုးပင်ပေါက်လေးကနေ နောက်ဆုံး ဖရဲခင်းကို ဖျက်လို့ ကျန်ခဲ့တဲ့ အသီးတွေ ပုပ်တဲ့အထိ နေနေခဲ့ရတဲ့သူမို့ ဖရဲသီးဆိုတာ ဘယ်အချိန်မှာစားရင် အချိုဆုံးလဲဆိုတာ သိနေခဲ့တာပေါ့
.
. . . ကိုယ့်မြေကိုယ့်ရေ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာတော့ အစစအရာရာ ခေတ်နောက်ကျပြီး ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးလည်းမကောင်း၊ စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်နဲ့ ရိတ်သိမ်းချိန်နည်းပညာကလည်း ခေတ်နောက်ကျတဲ့အပြင် ဖရဲသီးရောင်းစားသူ ကိုယ်တိုင်ကိုက ဖရဲသီးဆိုတာ စိမ်းရင်မမှည့်ဘူး မှည့်ရင်မလတ်ဘူးဆိုတာကို စံနှုန်းကြီးတစ်ခုလို ယုံကြည်လက်ခံထားတဲ့ နိုင်ငံမှာတော့ စံချိန်စံညွှန်းမီ လတ်ဆတ်ရင့်မှည့်ချိုမြတဲ့ ဖရဲသီးဆိုတာ ဈေးကွက်ထဲမှာ ဘယ်တော့မှ တွေ့ရမှာ မဟုတ်ဘူး
.
. . . အလျဉ်းသင့်တဲ့အခါတော့ ဖရဲခင်းတစ်ခုခုသွားပြီး မှည့်နေတဲ့ ဖရဲသီးကို အညှာကမဖြုတ်ဘဲ ထိုင်စားခဲ့အုံးမယ်

နေရသရွေ့.

. . . အပင်တွေကို စိတ်ဝင်စားတတ်တဲ့ ကိုယ့်အတွက် အခုလိုခေတ်မှာ အပင်အကြောင်းသိချင်ရင် ဓာတ်ပုံလေးနဲ့ Google photo search လုပ်ရင် သိနိုင်ကောင်းပေမယ့် မြန်မာနာမည် သိဖို့ကြတော့ အာ့လောက် မလွယ်သေးပြန်ဘူး၊ မြန်မာ့မြေမှာရှိနေတဲ့ အထူးသဖြင့် ကိုယ့်ရဲ့မွေးရပ်မြေမှာ ရှိနေတဲ့ အပင်တွေ ပန်းတွေကို ဘာပင်မှန်း ဘာပန်းမှန်း ကိုယ်လည်းမသိ မေးရမယ့်သူလည်းမရှိ ဖြစ်နေတာကို တော်တော်လေး အားမလိုအားမရ ဖြစ်နေခဲ့ရတာ ကြာပါပေါ့၊ ကိုယ့် ဒေသနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ချင်နေတဲ့အထဲမှာ ဒေသပေါက်အပင်တွေကို မှတ်တမ်းတင်တာလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ပေမယ့် လုပ်ချင်နေတာတွေ များတော့ ကျကျနန မလုပ်ဖြစ်သေးဘူးရယ်
.
. . . အခုလည်း တွေ့တဲ့ပန်းကို ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီး ကိုယ့် database မှာ မှတ်တမ်းတင်တဲ့အခါ အပင်တွေ့ခဲ့တဲ့နေရာ အတိအကျကိုပါ မှတ်တမ်းတင်ချင်တာကိုး၊ ဒီခေတ် နည်းပညာအရ ဖုန်းနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်လိုက်တဲ့အခါ နေရာကိုပါ မှတ်ထားပေးတာမျိုးပါလို့ အဆင်ပြေပေမယ့် တကယ်တမ်း အပင်တစ်ပင်ချင်းစီကို မှတ်တမ်းတင်ဖို့ကျတော့ လုပ်ရမှာက လက်ဝင်ပြီး အလုပ်မတွင်ဖူးဆိုသော်လည်း တစ်နေ့တစ်လံ ပုဂံဘယ်ပြေးမလဲ ဆိုတဲ့ထုံး နှလုံးမူပြီး လုပ်နေရတာပါပဲ
.
. . . မွေးရပ်မြေက ဒေသပေါက်ပင်တွေကို သိနေတော့ရော ဘာလုပ်လို့ ရမှာလဲ လို့ မေးချင်ကြမှာပဲ၊ တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာတွေ မှတ်တမ်းမှတ်ရာ အားနည်းကြလို့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တွေ ထိန်းသိမ်းမှုမှာပါ တနွယ်ငင်တစင်ပါ အားနည်းနေခဲ့ကြတာဆိုတဲ့သဘောကို နားလည်ရင် ဒေသပေါက်ပင်တွေကို မှတ်တမ်းတင်ထိန်းသိမ်းဖို့လိုတယ်ဆိုတာကိုလည်း သိမှတ်နားလည်နိုင်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်
.
. . . ကိုယ်နေဖူးတဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားက မြို့သေးသေးလေးမှာ ဒေသပေါက်တဲ့အပင်တွေကို တခုပ်တရ မှတ်တမ်းပြုစုပြီး ဂုဏ်ယူစွာနဲ့ အမှတ်တံဆိပ်တွေလုပ်တာ၊ မြို့သင်္ကေတဖြစ် ဖော်ကျူးထားတာ၊ မြို့အမှတ်တရ ရောင်းကုန်ပစ္စည်းတွေအနေနဲ့ လုပ်တာတွေကို မြင်ခဲ့ရတော့ ငါတို့မွေးရပ်မြေမှာ ဒီလိုသာ မှတ်တမ်းတင်ကြေးဆို မှတ်တမ်းတင်စရာ ဂုဏ်ယူစရာတွေ အများသားပါလား ငါတို့ ဘာလို့များ ဘာသိဘာသာ နေခဲ့မိပါလိမ့်လို့ ထပ်ပြီး အားမလိုအားမရ ဖြစ်ခဲ့ရပြန်ပါတယ်
.
. . . ခုရက်ပိုင်း ကိုယ်တွေ့တဲ့ အပင်လေးတွေကို နာမည်နဲ့တကွ ရုက္ခဗေဒအမည်နဲ့တကွ မှတ်တမ်းတင်ထားနိုင်တာ ဖေ့ဘုတ်ပေါ်က မြန်မာပြည်ကပန်းများဆိုတဲ့ မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ စာမျက်နာတစ်ခု ကျေးဇူးကြောင့်ပဲဖြစ်ပါတယ်၊ ဒီထက်ပိုပြီး အွန်လိုင်းမှာ အလွယ်တကူ ရှာလို့ဖွေလို့ လေ့လာလို့ စူးစမ်းလို့ ရနိုင်မယ့် ဝက်ဆိုက်လိုမျိုးရှိနေရင်ကောင်းမှာပဲ၊ ဖုန်းထဲမှာ ထည့်ထားပြီး ကိုယ်တွေ့တဲ့အပင်ကို ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီး ဒီအပင်အကြောင်း မြန်မာအမည်နဲ့တကွ ဖော်ပြပေးနိုင်တဲ့ mobile app မျိုးရှိရင် ကောင်းမှာပဲလို့ တောင့်တမိပါတယ်
.
. . . ကိုယ့်မွေးရပ်မြေမှာပဲ အကြောင်းအားလျော်စွာ နေခွင့်ရနေတုန်း ဒေသအပင်တွေ ပန်းတွေကို အခွင့်ရသလောက် ရှာရှာဖွေဖွေ မှတ်တမ်းတင်ခွင့်ရနေတယ်ဆိုပေမယ့် မင်းခယောကျ်ားဆိုတာ အချိန်မရွေး ဘယ်အရပ်ကိုမဆို စေလွှတ်ခံရနိုင်တာမို့ သွားခါမှသွားရရော ရနိုင်သလောက်တော့ လုပ်ထားအုံးမယ်လေဆိုပြီး
.
ဗိုလ်ကောင်း
၃၁ မတ် ၂၀၂၂
.
အပင်များကို မှတ်တမ်းတင် မျှဝေပေးပါသော ဆရာ Kothet Naing Oo ရဲ့ Flowers From Myanmar page ကနေ အများကြီးသင်ယူခွင့်ရတဲ့အတွက် ကျေးဇူးအထူးတင်ပါတယ်ဗျ
See less

စူပါမွန်းနဲ့ဆေးပေါင်းခ

. . . ခုရက်ပိုင်း လူမှုကွန်ရက်မှာ လူပြောများနေတဲ့ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်မှာ စူပါမွန်းဖြစ်မှာတို့၊ ဆေးပေါင်းခတဲ့အချိန်က ဘယ်နနာရီမိနစ်စက္ကန့်တို့နဲ့ ပြောနေကြတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တကယ်စိတ်ဝင်စားသူတွေအတွက် နည်းနည်းပြောပြမယ်
.
တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တဲ့အချိန်
.
. . . တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်က ပြက္ခဒိန်မှာ နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်လို့ ပြပေမယ့် တကယ်လပြည့်တဲ့အချိန်က နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက် နေ့လည်ပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ လပြည့်ချိန်မှာ ဆေးပေါင်းခတယ်လို့ ယုံကြည်ပြီး မယ်ဇလီဖူးသုပ် စားကြမယ့်သူများ အချိန်သိအောင်လို့ ပြောတာပါ။ မယ်ဇလီဖူးသုပ်ကလည်း မဟားတရား မစားရဘူးတဲ့ဗျ၊ တန်ဆေး လွန်ဘေးပေါ့၊ ကိုယ်ကတော့ မယ်ဇလီဖူးသုပ်ကြိုက်ပေမယ့် အခုထိတော့ စားရကိန်းမမြင်ပါ။ နီးတဲ့သူများ လာပို့မှ စားရမယ့် ဘဝပါ
.
စူပါမွန်း တကယ်ဖြစ်မှာလား
.
. . . စူပါမွန်းဆိုတာကတော့ လနဲ့ ကမ္ဘာနဲ့နီးတဲ့အချိန် လပြည့်ရင် ဖြစ်တာပါပဲ၊ ဒါပေမယ့် အခု တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ရက်ပိုင်းမှာ လဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အဝေးပိုင်းကို ရောက်နေပါတယ်။ လနဲ့ကမ္ဘာက ဝေးလိုက်နီးလိုက် ဖြစ်နေတာဖြစ်ပြီး ပျမ်းမျှ အကွာအဝေးက ၂၃၈,၀၀၀ မိုင်ပါ။ နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့မှာ လဟာ ကမ္ဘာရဲ့ ၂၅၁,၆၀၀ အကွာအဝေးကို ရောက်နေမှာမို့ ပျမ်းမျှအကွာအဝေးထက် ၁၃,၆၀၀ မိုင်လောက် ပိုဝေးနေမှာမို့ စူပါမွန်းဖြစ်စရာ မရှိပါ။
.
. . . လက်လှမ်းမီသမျှ လေ့လာပြီး ပြောတာဖြစ်လို့ အမှားပါသွားရင် ထောက်ပြပေးပါ၊ လိုတာရှိ ဖြည့်ပြောပေးခဲ့ကြပါခင်ဗျ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁

ကံရာဇာငယ်နိုင်ငံတော်က မြန်မာယူနီကုတ်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ

. . . တကောင်းအဘိရာဇာ တို့ဗမာ သာကီမျိုးဟာမို့ မညှိုးဂုဏ်တေဇာ ဆိုတဲ့ သီချင်းက သူ့ခေတ်သူ့အခါမှာ ပေါက်လွန်းအားကြီးလို့ နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရလာတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံတော်သီချင်းဘဝတောင် ကူးပြောင်းခဲ့ရတဲ့သီချင်း၊ ဆိုတော့ကာ မြန်မာနိုင်ငံက တကောင်းအဘိရာဇာရဲ့ သန္ဓေမကင်းဘူးလို့ ယူရမယ်ထင်တယ်၊ သာကီဝင်မင်းမျိုးတွေ ဆွေချင်းမျိုးချင်း မသင့်မမြတ် ခိုက်ရန်ဖြစ်ကြလို့ နေရပ်ကိုစွန့်ပြီး မြန်မာပြည်ထဲဝင်လာ တကောင်းအရပ်မှာ မြို့ရွာတည်ထောင်ပြီး နေခဲ့ကြတာ ဆိုသကိုး

.
. . . ကံရာဇာကြီး ကံရာဇာငယ်ဆိုတဲ့ အဘိရာဇာမင်းကြီးရဲ့ သားတော်နှစ်ပါးဟာလည်း ဆွေဂုဏ်မျိုးဂုဏ် ဆက်ခံတယ်ခေါ်ရမလား၊ နန်းမွေလုကြပြန်တော့ ခမည်းတော်အဘိရာဇာက မင်းတို့ စစ်တော့ မတိုက်ကြနဲ့ ကုသိုလ်ချင်းပြိုင်ကြဆိုပြီး ညတွင်းချင်း ဘုရားတည်ပြိုင်ကြသတဲ့၊ သေသေချာချာ ခိုင်ခိုင်မာမာလုပ်တဲ့ ကံရာဇာကြီးက ဘုရားအချိန်မီ မပြီးဘဲ သားတော်ငယ် ကံရာဇာငယ်က ပြီးလွယ်ဘုရားတည်လိုက်တော့ ထီးနန်းဆက်ခံခွင့်ရသတဲ့ဗျာ။ ပိုကောင်းအောင် ပိုခိုင်ခံ့အောင် ပိုခန့်ညားအောင် ပိုပြီးကြည်ညိုဖွယ်ဖြစ်အောင် ဘယ်သူလုပ်နိုင်သလဲ ဆိုတာထက် ဘယ်လိုလုပ်လုပ် အရင်ပြီးသူ အနိုင်ရစတမ်းဆိုတဲ့ ပြိုင်ပွဲစည်းမျဉ်းက မြန်မာအစ တကောင်းကဆိုတဲ့ သမိုင်းအထိပ်အဖျားမှာတင် ရှိနှင့်နေပြီးသားလို့ ဆိုရမယ်ထင်ပါ့
.
. . . ကိုယ်တွေ စာတမ်းတွေဘာတွေ အင်္ဂလိပ်လို ရေးတင်ခဲ့ရတုန်းက စာအုပ်မာတိကာကနေ နောက်ဆုံး ရည်ညွှန်းကိုးကား စာမျက်နာ ဆုံးတဲ့အထိ အားလုံးကို မိုက်ကရိုဆော့ဝပ်ဖိုင်မှာ အဆင်ပြေပြေ လုပ်လို့ရခဲ့ပါသဗျာ။ စာတွေကို ခေါင်းစဉ်ကြီး၊ ခေါင်းစဉ်၊ အစုခေါင်းစဉ်၊ စာပိုဒ်ခေါင်းစဉ် စသဖြင့် သတ်မှတ်ပေးခဲ့ရင် မာတိကာမှာ စာမျက်နာနဲ့တကွ အလိုလိုပေါ်လာပြီး စာတွေဖြည့်ရင် လျှော့ရင်လည်း မာတိကာက စာမျက်နာမှာ အလိုလို ပြင်ပေးတဲ့စနစ်မျိုး၊ အောက်ခြေမှတ်စုထည့်မလား၊ ကျမ်းဆုံးမှတ်စုထည့်မလား သူ့စနစ်နဲ့သူ အကုန်လုံး အဆင်ပြေအောင် ထည့်ပေးထားတော့ စာစစာဆုံး အားလုံးကို သိပ်ပြီး အထွေအထူး ခေါင်းမစားဘဲ အဆင်ပြေခဲ့ပါသဗျာ
.
. . . ဟော အခု မြန်မာယူနီကုတ်ထဲက နောက်ဆုံး ပြည်ထောင်စုဖောင့်ဆိုသဟာမျိုးတွေနဲ့ တွေ့မှပဲ တိုင်ပတ်ရုံတင်မက မြို့တွေရော ရွာတွေရော ပတ်ပါလေရောလား၊ ပတ်ပုံပတ်နည်းက ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ မိုက်ကရိုဆော့ဝပ်ထဲမှာ မြန်မာလိုရေးထားတဲ့စာတွေကို အဆင်ပြေပြေ မြင်ရချင်ရင် စာအုပ်အစ စာအုပ်အဆုံး တစ်ခုတည်းသော စည်းမျဉ်းနဲ့ မရဘူးဗျာ၊ စာလုံးအရွယ်အစား ကို သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုထား၊ စာလုံး စာကြောင်းအစိပ်အကျဲကို သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုတည်းနဲ့များ ထားလိုက်ပြီးဆိုရင် စာတွေက ကျဲတာက ကျဲ စုတာကစု နဲ့ ဘယ်လိုမှကို အဆင်မပြေတာပါဗျာ၊ အာ့တာကို အဆင်ပြေပြေ မြင်ရချင်ရင်တော့ မပြေတဲ့ စာကြောင်းလေးတွေ စာလုံးလေးတွေကို အရွယ်အစား အစိပ်အကျဲ မသိမသာလေး ပြောင်းလိုက် နည်းလိုက်များလိုက်လုပ်မှ အဆင်ပြေပြေမြင်ရမှာပါ၊ (အမှန်ကတော့ မြင်နေရတာ အဆင်ပြေတယ်လို့ ထင်ရတာပါ၊ အထဲမှာ ရှေ့နောက်မညီ ကြုံသလိုအဆင်ပြေသလိုလုပ်ထားတာကိုတော့ သေချာကြည့်ရင် မြင်ရပါတယ်)
.
. . . ပြောရရင် အင်္ဂလိပ်လိုရေးတုန်းက တစ်သတ်မတ်တည်း သတ်မှတ်ပြီး အာ့သတ်မှတ်ချက်အတိုင်းပဲ အစအဆုံးကျင့်သုံးလို့ အဆင်ပြေအောင် လုပ်ပေးထားတဲ့ စနစ်ထဲမှာ မြန်မာလိုဝင်လုပ်တဲ့အခါကျတော့ ဟိုကွေ့ရောက်ရင် ဟိုတက်နဲ့လှော်၊ ဒီကွေ့ရောက်ရင် ဒီတက်နဲ့ လှော်ဆိုတဲ့ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်အတိုင်းလုပ်မှ အဆင်ပြေပြေ မြင်ရတာမို့
.
. . . ဗိုလ်ကောင်းတစ်ယောက် သောက်ကြီးသောက်ကျယ်အတွေးတွေ မျက်စိလည်လမ်းမှားပြီး ခေါင်းထဲ ရောက်ရောက်လာတိုင်း ပြီးစလွယ်ဘုရားတည်လို့ ဘုရင်ဖြစ်လာရတဲ့ ကံရာဇာငယ်က စလိုက်တဲ့နိုင်ငံတော်ကြီးမှာ စည်းမျဉ်းတစ်သတ်မတ်တည်း ထားလို့မရတဲ့ ယူနီကုတ်ဖောင့်က နိုင်ငံတော်စံသတ်မှတ်ချက်ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံထဲ ခေါင်းကြီးရာ မင်းဘာတွေများ မျှော်လင့်နေသေးသလဲလို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မမေ့မလျော့ ဆုံးမနေရတဲ့အကြောင်း ဘယ်သူမှမသိအောင် တိတ်တိတ်လေး ရင်ဖွင့်တာပါဗျာ
.
အပမာဒနေ သမာဒထေ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁

ညောင်းရွက်

. . . စက်တင်ဘာ လကုန်ပိုင်းလောက်ဆိုရင် နေ့တာတွေ စပြီး တိုလာပြီမို့ ဆောင်းသွင်ပြင် ပီပြင်တတ်တဲ့ ကမ္ဘာ့မြောက်ခြမ်းပိုင်း နိုင်ငံတွေမှာ ဆောင်းဦးရွက်ကြွေဆိုတဲ့ ရာသီထဲဝင်ချိန်ပေါ့၊ သိုးဆောင်းဘာသာစကားနဲ့ AUTUMN လို့ခေါ်ပြီး နိဟွန်းဘာသာစကားနဲ့ဆို 秋 လို့ခေါ်ကြတဲ့ ဒီရာသီဟာ ကိုယ့်အတွက်တော့ အထူးအဆန်း ရာသီတစ်ခုပါပဲ
.
. . . မြေကြီးထဲက ရေဓာတ်တွေ ခမ်းခြောက်တဲ့အခါ သစ်ပင်တွေက ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ဟန့်တားနိုင်ဖို့အတွက် သစ်ရွက်တွေ ကြွေရသတဲ့ ဆိုတဲ့ ငယ်ငယ်က သင်ခဲ့တဲ့ သင်ခန်းစာထဲလိုမျိုး ကိုယ့်တိုင်းကိုယ့်ပြည်မှာတော့ မိုးကုန်ဆောင်းနှောင်းလို့ နွေရာသီကို ဝင်တဲ့အခါ မြေကြီးထဲခိုအောင်းနေတဲ့ ရေတွေဆုတ်ချိန်မို့ သစ်ပင်ပေါ်က အရွက်တွေက ညှိုးရော်နွမ်းဖတ်ပြီး မြေပေါ်ကြွေကျ ခြောက်သယောင်းကြရပေမယ့် သူတို့တိုင်းပြည်မယ်များကြတော့ စာထဲသင်ထားတဲ့ သဘောတရားအရ မြေကြီးထဲ ရေဓာတ်ခမ်းလို့ အရွက်တွေ စွန့်ချရတာခြင်း တူတာတောင် သူတို့ချွေချတဲ့ သစ်ရွက်က အစိမ်းရောင်ကနေ အဝါရောင် အနီရောင်ကို ပြောင်းခဲ့ပြီဆိုတာတောင် လှပတင့်တင်ရှုချင်ဖွယ်အဆင်းနဲ့ မြေပေါ်ကြွေကျပြီးတဲ့တိုင် နင်းရက်စရာမရှိအောင် မြေအပြင်ကို ဖြန့်ခင်းအလှဆင်ထားနိုင်ကြတုန်း၊ ဟောသည်ဘဒ္ဒကမ္ဘာက သစ်ပင်ချင်းအတူတူတောင် အပင်ရဲ့ရေဓာတ်တွေ မဆုံးတော့အောင် သစ်ရွက်တွေ ခြွေချပေးရတာချင်းအတူတူကို ကိုယ်တွေဆီက နွေဆိုတာ အပင်တွေခြောက်သယောင်းနဲ့ အရွက်တွေအမှိုက်ဖြစ်လို့မို့ ရှုချင်ဖွယ်မရှိပေမယ့် သူတို့ဆီများမှာကျ ဆောင်းဦးရွက်ကြွေဆိုပြီး တကူးတက တစ်ရာသီစာအလှနဲ့ ကွဲပြားရတဲ့အဖြစ်ကို ကိုယ့်မှာ မြန်မာပီပီ မကျေနပ်နိုင်ခဲ့ဘူး
.
. . . ဒါပေတဲ့လည်း ကိုယ့်မှာမရှိတဲ့အလှတွေ မြင်တွေ့နေရတဲ့အရပ်မှာ အချိန်အခါအတန်အသင့် နေပြီးတဲ့အခါ ဒီလို သစ်ရွက်တွေအရောင်ပြောင်းကြွေကြတဲ့ ဆောင်းဦးရွက်ကြွေအလှကို ကိုယ့်မှာ ချစ်ခဲ့ရတာပါပဲ၊ ချစ်ရင်းနဲ့အတူ ဒီလိုမျိုး ကြွေချိန်ကျလို့ မိခင်အပင်ကြီးကို စွန့်ခွာရတာတောင် လှလှပပနဲ့ အပင်ခြေရင်း ရောင်စုံခင်းပေးနိုင်အားကြတဲ့ သူတို့ဘဝကိုလည်း အားကျမိခဲ့တာ
.
. . . ခုလို ချိန်ခါမျိုး ဆောင်းဦးရွက်ကြွေရာသီ ဝင်ချိန်ရောက်လာပြန်ပြီဆိုတော့ ကိုယ်ချစ်ခဲ့ သံယောဇဉ်တွယ်ခဲ့တဲ့ အရောင်ပြောင်းသစ်ရွက်တွေကို လွမ်းမိအောက်မေ့မိတာနဲ့အတူ ပြန်ပြန်ပြီး ဆင်ခြင်မိတာက ကိုယ်တိုင်ကရော အရွက်ညောင်းလို့ ကြွေချိန်ရောက်ရင် အမှိုက်အဖြစ်နဲ့ ကြွေရမှာလား၊ အပင်ခြေရင်းအလှခင်းတဲ့ နိဟွန်းတို့တိုင်းပြည်က ကိုယ်ချစ်ခဲ့တဲ့ သစ်ရွက်လေးတွေလို လှလှလေး ကြွေရမှာလားဆိုတာပါပဲ၊ ကြွေရမှာချင်းတူရင်တောင် ကိုယ့်တိုင်းကိုယ့်ပြည်က သစ်ပင်တွေ အရွက်ခြွေချသလို ခြောက်သယောင်းအမှိုက်ဖြစ်မှ ချွေချခံရတာထက်စာရင် နိဟွန်းတို့တိုင်းပြည်က သစ်ပင်တွေလို အရွက်မှာ ရေဓာတ်တွေပြည့်ဝတုန်း အရောင်တွေ တောက်ပတုန်း လောကကြီးကို အလှဆင်နိုင်တုန်းလေးမှာ ကြွေချင်မိသား
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁
.
the photo was taken in the autumn of 2017

ဘိစတိတ်

. . . ဘာဘီကျူးဆိုတာကို စပြီးကြားဖူးခါစတုန်းက လိုင်းမကြူးလို သောက်စရာတစ်မျိုးလို့ ထင်ခဲ့မိတာ၊ နောက်မှ ဘာဘီကျူးဆိုတာ မီးဖိုထဲ အသားကင်စားကြတာကိုးလို့ သိရတာ၊ တကယ်တော့ ဘာဘီကျူးဓလေ့က ကိုယ်တွေလို ပူတဲ့ရာသီဥတုရှိတဲ့နေရာနဲ့ အံဝင်ခွင်ကျမဖြစ်တာလည်း ပါမယ်ထင်ပါရဲ့ ကိုယ်တွေမွေးရပ်မှာတော့ မထွန်းကားပါဘူး
.
. . . ခုနောက်ပိုင်းတော့ အကင်စက်လေးတွေ အလွယ်ဝယ်လို့ရလာတာရယ်၊ တခြားနေရာတွေက အစားအသောက်ဓလေ့တွေ ကူးစက်လာတာမို့ ကိုယ်တွေဆီလည်း ဘာဘီကျူးကြတာတွေ တွေ့လာရတယ်၊ ဘာဘီကျူးနဲ့ တွဲပါလာတာက အမဲသားကင်စားကြတာပါပဲ၊ ဘာတဲ့ ဘိစတိတ်ဆိုလား
.
. . . အဲသဟာဗျာ ဟိုတစ်နေ့က သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က သူ့အိမ်မှာ ဘိစတိတ်လုပ်တဲ့စက်လေး ဝယ်ထားတာ စမ်းပြီး လုပ်စားကြည့်မို့ အသားတွေလည်း အများကြီးဝယ်ထားတယ် လာခဲ့ဆိုလို့သွားလိုက်ပါတယ်။ ရောက်လည်းရောက်ရော ထင်ထားတာထက်တောင် တော်တော်ကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ လုပ်ထားတာမို့ ပျော်သွားတာပေါ့၊ ဘိစတိတ်လုပ်မယ့် အမဲသားကိုလည်း တကယ့်ကို ကျကျနန နှပ်ပြုထားပြီး ဘယ်လိုလုပ်တယ်ဆိုတာလည်း ယူကျုက သေချာကြည့်ထားတယ်ဆိုပဲ၊ အသားတုံးတာတောင်မှ တကယ့်ယူကျုထဲကအတိုင်း သေချာတုံးထားတာတဲ့၊ ကိုယ်က မီးဖိုချောင်ထဲ ဟိုဟိုသည်သည် လက်ဆော့ချင်ပေမယ့် အိမ်ရှေ့မှာပဲ အေးအေးဆေးဆေး တီဗီရှေ့မှာ စောင့်ပါဆိုလို့ ဘီယာလေးစုပ်ရင်း စောင့်နေတာ၊
.
. . . ဘီယာတစ်ဗူးသောက်ခန့် ကြာတဲ့အခါ ဘိစတိတ်နံ့ မွှေးမွှေးလေးရပြီး မရှေးမနှောင်းမှာပဲ အင်မတန် လှပပြီး စားချင့်စဖွယ် လှလှပပ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ဘိစတိတ်တစ်ပွဲ ကိုယ့်ရှေ့ရောက်လာပါလေရောလား၊ တကယ့်ကို ပုံတွေထဲကအတိုင်းပါပဲဗျာ၊ အလယ်သားရဲရဲလေး အတိုင်းသားနဲ့ အနားသားလေးတွေ ကျက်နေတဲ့ ဘိစတိတ်၊ အမယ် ဂျပန်စတိုင်ဆိုပြီး ပြင်ထားတာလေးကလည်း ကြက်သွန်ဖြူအလုံးလိုက်ထိပ်ဖွင့် ကင်ထားတဲ့ ဟာမျိုးနဲ့ဗျ၊ မစားရသေးခင်ကို သွားရေကျစရာလေး ရောက်လာပါလေရော
.
. . . အိမ်ရှင်မ လုပ်လာတဲ့ ဘိစတိတ်လေးက စားချင်စရာလေးပေမယ့် ကြည့်ရတဲ့ပုံအရ သိပ်ပြီး သင်္ကာမကင်းတာနဲ့ သူငယ်ချင်းကို တိုးတိုးလေး ကပ်မေးရသေးတယ် ဟျောင့် မင့်ဟာကြီးက ကျက်ရောကျက်ရဲ့လား မသိဘူးဆိုတော့ မင်းကလည်း ဂျပန်ပြန်ဖြစ်ပြီး ဒီလောက်တောင် ခေတ်မမီဘူးလား နိုင်နိုင်ဂျားမှာ ဒီလိုပဲ စားကြတာလေကွာတဲ့ ပုံတွေထဲမှာလည်း ဒီအတိုင်းပဲ ပြထားတာကို၊ ဟိုတစ်နေ့က ယူကျုမှာ ကြည့်တာ အာ့လို ရဲရဲလေးပဲ ခပ်စိမ်းစိမ်းစားကြတာ တဲ့
.
. . . အော် သူ့ဟာ မကျက်ဘူးပြောရင်ပဲ ကိုယ်က ခေတ်မမီဘူးဖြစ်အုံးမယ်ဆိုပေတဲ့ သိပ်တော့ မယုံတာနဲ့ ညာတာပါတေးလုပ်ပြီး တခြားအမြည်းတွေပဲ လျှောက်ဝါးပြီး ဘီယာပဲ သောက်နေလိုက်တယ်၊ အဲဒါ မောင်မင်းကြီးသားကဗျာ တစ်တုံးကောက်ဝါးလိုက်တာ မျက်နာကြီးကို ရှုံ့မဲ့တက်လာတာပဲ၊ ငင့် ကျက်လည်းကျက်ဘူးတဲ့
.
. . . သူ အင်မတန်မွှန်းထားတဲ့ ဘိစတိတ်က ကျက်လည်းမကျက် ဝါးလို့လည်း မရဆိုတော့ ဒင်းက မိန်းမကို ခေါ်ဆူပါလေရော၊ အဲ ဆူတယ်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့လေ၊ နင်သေချာမလုပ်ဘူးလားပေါ့ ဘာညာပေါ့၊ ကိုယ်ကတော့ အခြေအနေကို ရိပ်မိလို့ စကားနည်းရန်စဲ ဒီအတိုင်းပဲ ရိုးရိုးကြော်လိုက်တာလေး စားရရင်ကောင်းမယ်ဘာညာ ဝင်ပြီး ဝါရတာပေါ့လေ၊ တကယ်လည်း ကြော်စားတာတောင် တော်တော် ဝါးရတာကလား
.
. . . သူတို့တွေ အမဲသားကို လုပ်စရာရှိတာ ထည့်စရာရှိတာ အကုန်လုပ် အကုန်ထည့်ပါရဲ့ အဆင့်တွေလည်း မှန်ပါရဲ့၊ မီးအပူချိန်ဘာညာကအစ အတိအကျလုပ်တာ ထွက်လာတော့လည်း ပုံတွေထဲကအတိုင်း အတိအကျနီးပါးဖြစ်ပါရဲ့ ၊ ဘာလို့များ စားတဲ့အခါကျမှ အသားစိမ်းကြီးပဲ ဝါးနေရသလို မနူးမနပ်ဖြစ်ရသလဲပေါ့၊ သူတို့ နောက်တစ်ခါ ထပ်လုပ်စားကြည့်ကြသေးသတဲ့၊ ပထမတစ်ခါလိုပဲ မရဘူးတဲ့ ဝါးမရပြုမရ အမဲသားစိမ်းကြီး စားရသလိုဖြစ်လို့ အရင်တစ်ခါလိုပဲ အမဲကြော်လုပ်လိုက်ရသတဲ့
.
. . . တကယ်တမ်းက သူတို့လုပ်စားတယ်ဆိုတဲ့ ဘိစတိတ်လုပ်နည်းထဲမှာပါတဲ့ အမဲသားဆိုတာ ဘီယာတွေတိုက်၊ လူတွေက နှိပ်နယ်ပေးပြီး သတ်မှတ်တဲ့ အသားနုနုချိုချို အင်မတန်နူးညံ့တဲ့အရွယ်မှာ အသားပေါ်ပြီး တစ်ရာဂရမ် (ခြောက်ကျပ်သားကျော်ကျော်လောက်) ကိုတောင် ဒေါ်လာ လေးငါးဆယ် ပေးဝယ်မှရတဲ့ ဂျပန်မှာ အင်မတန်နာမည်ကြီး ဈေးကြီးတဲ့ ကိုဘေးအမဲသား။ သူတို့တကယ်လုပ်တဲ့ အမဲသားက ချက်ရင်တောင် နှစ်ရေသုံးရေခမ်းမှ နူးတဲ့ ဈေးထဲက အချိန်နဲ့ခုတ်ထစ်ရောင်းတဲ့ အမဲသား
.
. . . လုပ်နည်းဘယ်လောက်မှန်မှန်၊ အဆာပလာတွေ ဘယ်လောက်သုံးသုံး၊ အခြေခံအကျဆုံး ကုန်ကြမ်းက အရည်အသွေးအင်မတန် ညံ့ဖျင်းနေရင် အပြင်အဆင်ကောင်းလို့ ဘယ်လောက်ပဲ စားကောင်းမယ့်ပုံပေါက်ပေါက် တကယ်စားကြည့်ရင် အမဲသားအစိမ်းကြီး ကိုက်နေရသလိုပဲနေနေမှာ ဆိုတာ ရုံးတွေပြန်ဖွင့်လို့ တွေ့ရင် ကျနော့်သယ်ရင်းကြီးကို ပြောပြအုံးမှပါ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
.
လိုင်းမကြူး = Lime Juice

စလယ်ဝင်ဖင်မမည်းခင်

. . . ဒန့်ကျွဲပင် ပုခက်ဆင်တဲ့ခေတ်ရောက်ရင် စလယ်ဝင် ဖင်မမည်းခင်က ကွဲကြတဲ့ဖြစ်အင် ဘာညာ ဆိုတာ ကြားဖူးကြမှာပေါ့။ အဲသည်စကားက ချက်ချင်းကြီးဆို နားလည်ဖို့ နည်းနည်းခက်မယ်ထင်တယ်။ ဒန့်ကျွဲပင်ကို သိတယ်ထားအုံးတော့ စလယ်ဝင်ဖင်မမည်းခင် ဆိုတာကတော့ နည်းနည်းလေး သိဖို့ အလှမ်းဝေးတန်ကောင်းရဲ့
.
. . . ဒန့်ကျွဲပင်ဆိုတာ ကိုယ်တွေအရပ်မှာတော့ ပေါပါတယ်။ အပင်မြင့်လှ ခါးလယ်ပေါင်လယ်လောက်ပေါ့။ အဲသည်အပင်မှာတဲ့ ပုခက်ဆင်ကြတဲ့ ခေတ်ကိုရောက်ရင်တဲ့။ အင်း အဲသည်အပင်မှာ တကယ်တော့ ပုခက်ဆင်ဖို့ မပြောနဲ့ ခြေထောက်နဲ့ နင်းရင်တောင် မြေပေါ်လဲသွားလောက်တဲ့အပင်၊ ဆိုလိုတာကတော့ဗျာ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နဲ့ အိမ်ထောင်သားမွေးပြုတဲ့ခေတ်ရောက်ရင်ပေါ့၊ ဒါကတစ်ပိုင်း
.
. . . နောက်တစ်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ စလယ်ဝင်ဖင်မမည်း ဆိုတဲ့စကားမှာ စလယ်ဝင် ဆိုတာ ဘာလဲ သိဖို့လိုလာတယ်။ စလယ်ကိုသိဖို့ဆို မြန်မာ့ရိုးရာ အခြင်အတွယ်တွေကို သိဖို့ပါပဲ။ ကိုယ်တွေဆီမှာ တွယ်ကျယ်တာက နို့ဆီဗူး ရှစ်လုံး တစ်ပြည် လေးပြည်တစ်စိတ်ဆိုတာပဲ သိတာ၊ ဒါနဲ့ နို့ဆီဗူးမပေါ်ခင်က မြန်မာတွေ အခြင်အတွယ်က ဘယ်လိုရှိခဲ့တုန်း၊ နို့ဆီတစ်ဗူးက မြန်မာ့အခြင်အတွယ်နဲ့ဆို ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာရှိသတုံး
.
. . . မြန်မာ့အတိုင်းအတာမှာ လမြူ၊ လမျက်၊ လမယ်၊ စလယ်၊ ခွက်၊ ပြည်၊ စိတ်၊ ခွဲ၊ တောင်း ဆိုပြီး ရှိတယ်။ အသေးငယ်ဆုံး အခြင်အတွယ်ဖြစ်တဲ့ တစ်လမြူဟာ ခုခေတ်အကြမ်းပန်းကန်တစ်လုံးစာလောက်လို့ အကြမ်းဖျင်း ခန့်မှန်းလို့ရတယ်။ အတိအကျဆိုရင်တော့ ၇၉.၉၁၁၈ မီလီလီတာ ရှိသတဲ့။ အဆင့်ဆင့် အခြင်အတွယ်တွေကို ပြောရရင် နှစ်လမြူ = တစ်လမျက်၊ နှစ်လမျက် = တစ်လမယ်၊ နှစ်လမယ် = တစ်စလယ်၊ နှစ်စလယ် = တစ်ခွက်၊ နှစ်ခွက် = တစ်ပြည်၊ လေးပြည် = တစ်စိတ်၊ နှစ်စိတ် = တစ်ခွဲ၊ နှစ်ခွဲ = တစ်တင်း ဆိုပြီး မှတ်လို့ရတယ်။
.
. . . ဆိုတော့ကာ ခုခေတ်အသုံး နို့ဆီဗူးတစ်လုံးဟာ ရိုးရာအခေါ် တစ်လမယ် နဲ့ ညီပြီး၊ အထက်က စကားထဲမှာပါတဲ့ စလယ်ဝင်ဆိုတာ ဆန်နို့ဆီဗူး နှစ်လုံးချက်ဝင်တဲ့ ထမင်းအိုးကို ဆိုလိုတာပါတဲ့။ ဖင်မည်းတယ်ဆိုတာက ရှေးတုန်းကတော့ ထမင်းကို မြေအိုးနဲ့ချက်၊ ကိုယ်တွေငယ်တုန်းက ဒန်အိုးနဲ့ ချက်ကြတဲ့ခေတ်၊ အောက်က ထင်းမီးနဲ့ ချက်ကြတဲ့ခေတ် ဆိုတော့ ထမင်းအိုးဟင်းအိုးတွေက တစ်ခါလောက် မီးဖိုပေါ်ရောက်တာနဲ့ ဖင်မည်းတာပါပဲ။
.
. . . အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နဲ့ အိမ်ထောင်သားမွေးခေတ်ကို ရောက်ကြရင် ဆန်နို့ဆီဗူးနှစ်လုံးချက်အိုး ဖင်တောင်မမည်းသေးခင် ကွဲကြပြုကြဖြစ်ကြလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ ရှေးလူကြီးတွေက ခေတ်လူငယ်တွေကို အထင်သေးအမြင်သေး ဆိုလေ့ရှိခဲ့တဲ့ စကားလို့ပဲ ကိုယ်ကတော့ မြင်မိတယ်
.
. . . ဒီစကားက ဘယ်ခေတ်လောက်ကို မှန်းပြီး ပြောခဲ့တဲ့ စကားလဲ မသိပေမယ့် ကိုယ်မြင်နေရတာတော့ ခေတ်ကြီးက တိုးတက်လေလေ လူငယ်တွေက အိမ်ထောင်သားမွေး နောက်ကျလေလေ၊ ပညာတွေတတ် ပိုက်ဆံတွေ ရာထူးရာခံတွေရှိလေလေ အိမ်ထောင်ပြုတာ နောက်ကျလေလေပဲ၊ ကျနော်ပြောတာ မယုံရင် ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဆန်းစစ်ကြည့်၊ တကယ်လို့ ဒန့်ကျွဲပင်တွေမှာ တကယ်ပုခက်ဆင်ကြတဲ့ ခေတ်ကို ရောက်တယ်ဆိုရင်တောင် စလယ်ဝင်အိုး ဖင်မည်းဖို့ နေနေသာသာ ထမင်းကို ပေါင်းအိုးနဲ့ ချက်ကြလို့ ပြည်ဝင်အိုးတောင် နှစ်ပေါက်အောင်ချက် ဖင်မမည်းဘူးရယ်
.
. . . ပန်းပွင့်လေးကို မြန်မာ့ရိုးရာ အခြင်အတွယ်တွေ သင်ပေးရင်း တွေးမိတွေးရာ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၄ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
.
မှတ်ချက်။ ဒန့်ကျွဲပင် အရွက်ကို ရေနွေးဖျောသုပ်စားလို့ရလို့ မိုးကျလက်ဖက်လို့လည်း ခေါ်ကြသတဲ့။ အင်္ဂလိပ်လိုက Senna tora လို့ခေါ်တယ်။
Photo Credit: https://5.imimg.com/.../MY.../cassia-tora-seed-500x500.jpg

ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံ

. . . လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီးရေးတဲ့ ခုနစ်နေ့ဘုရားရှိခိုးဆိုတာ ကိုယ်တွေ ငယ်တုန်းက ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ တစ်နေ့တစ်ခါ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ မနက်ခင်း ဆွမ်းခံချိန်မကျခင် ကျောင်းအဆင်းမှာ သံပြိုင်ဆို ဘုရားရှိခိုးခဲ့ရတာပေမယ့် သူ့မှာပါတဲ့ အနက်တွေကို သာမန်လောက်ပဲ နားလည်ထားဖြစ်ခဲ့တာ
.
. . . အခု ပန်းပွင့်လေးကို ပြန်သင်ပေးချိန်ကျတော့မှ ညအိပ်ယာဝင်ချိန်မှာ သေချာရှင်းပြရင်း ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာသွားရဲ့ အရသာကို သေသေချာချာ ခံစားမိတယ်။ ချမ်းမြေ့စုံစီ လုမ္ဗနီ၊ ချမ်းမြေ့ရဂုံ တောရပ်လှုံ၊ ချမ်းမြေ့နိဗ္ဗူ စံတော်မူ ဆိုတဲ့ အသုံးလေးတွေက အသံကလည်း သာသာနဲ့မို့ တော်တော် ချစ်စရာကောင်းလှတယ်။ ဒါ့အပြင် နေ့တွေကို ဖွဲ့ရာမှာလည်း ဝါဆိုလပြည့် ကြွက်မင်းနေ့၊ ဝါဆိုလပြည့် ကျားမင်းနေ့၊ ကဆုန်လပြည့် ဆင်မင်းနေ့၊ ထိုရော်ကဆုန် လဆုတ်ကြုံ၍ ဂဠုန်နေ့ဝယ် ဆိုတာလေးတွေကို ဘယ်လို သဘောကျမိမှန်း မသိဘူးရယ်။ ပြီးတော့ တစ်ပိုဒ်တစ်ပိုဒ် အချမှာလည်း အသံရှည်လေးဆွဲပြီး ချထားတော့ ဆိုကြည့်နေရတာ နားထောင်ရတာကိုက အရသာ
.
. . . လင်္ကာထဲမှာပါတဲ့ ဘုရားပွင့်တော်မူရာ နဲ့ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရာ နှစ်နေရာလုံးမှာ ရှိနေခဲ့တဲ့ အင်ကြင်းပင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်အပင်လဲဆိုတာလည်း အငြင်းပွားစရာ တော်တော်ရှိတယ်၊ မြန်မာလူမျိုးတော်တော်များများ သိထားကြတဲ့ အင်ကြင်းပင်ဆိုတာ ပင်စည်ကနေ သန္တာရောင်ပန်းပွင့်အာအာလေးတွေ ထွက်တဲ့ Couroupita guianensis ကိုပဲ ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်အဖြစ် သိမှတ်နေကြတာ များတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ အဲသည် အင်ကြင်းပင်အမျိုးအစားရဲ့ မူရင်းဒေသက အမေရိကတိုက် အလယ်ပိုင်းနဲ့ တောင်ပိုင်းဒေသတွေဖြစ်ပြီး အာရှတိုက်ကို ၁၉ ရာစုလောက်ကျမှ ဗြိတိသျှတွေ သယ်လာပြီးစိုက်ကြလို့ ရောက်လာတာလို့ ဆိုတယ်။ ဆိုလိုတာက ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူရာ မဇ္ဈိမဒေသကို ဒီအပင်ရောက်လာတာ နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော်လောက်ပဲ ရှိသေးတာဖြစ်ပြီး ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူတဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း နှစ်ထောင့်ငါးရာကျော်လောက်တုန်းက အဲသည်အပင် လုမ္ဗနီဥယျာဉ်ထဲ ရှိမနေခဲ့ဘူး ဆိုတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ မြန်မာလူမျိုးတွေတင် မကပါဘူး၊ အာရှသား တော်တော်များများက ဒီအပင်ကို ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်အဖြစ် အမှတ်မှားကြတဲ့အပြင် ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းကန်တွေမှာလည်း အဲသည်အမှတ်မှားနေတဲ့ အပင်ကို စိုက်လေ့ရှိကြသတဲ့
.
. . . ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်ဆိုတာက Shorea robusta ဆိုတာ ပိုပြီး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ထင်တယ်၊ အပင်ရဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရလည်း သူ့ရဲ့ မူရင်းဒေသက ကျနော်တို့ မဇ္ဈိမဒေသလို့ သိထားတဲ့ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းကြီးရဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နီပေါ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နဲ့ မြန်မာတို့ ဖြစ်ကြတာကြောင့် ဘုရားရှင်ဖွားတော်မူချိန်တုန်းက ဒီဒေသမှာ ရှိနေခဲ့တာ အဲသည် အင်ကြင်းပင်သာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက ပိုပြီး ယုတ္တိတန်ပါတယ်
.
. . . ထားပါတော့လေ ဒီစာစုက အင်ကြင်းပင်ရှာပုံတော်ဖွင့်တဲ့ အကြောင်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒီလင်္ကာထဲက ကျနော် တကယ်ရှာနေတာက ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူတဲ့ စာပိုဒ်ထဲက “ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံက” ဆိုတဲ့ နှစ်ပါဒကိုပါ။ ခါတော်တစ်ပုံဆိုတာ ကျနော်တို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ ခါတော်မီ ပန်းတွေ ပွင့်ဝေနေတဲ့အချိန်ကို ထည့်ဖွဲ့ထားတာများလားပေါ့၊ ခါတော်မီပန်းဆိုတာက ကိုယ်တွေ ဗိုလ်လောင်းတုန်းက စစ်တက္ကသိုလ်ထဲ မြင်မြင်နေကျ အပင်ကြီးတွေမို့ ရင်းနှီးနေပြီးသားပါ။ ဘုရားပွင့်ချိန်ရယ်၊ ခါတော်မီပင်ရဲ့ မူရင်းဒေသရယ် နဲ့ ဘုရားပွင့်တော်မူချိန်မှာ ခါတော်မီပန်းက မဇ္ဈိမဒေသကို ရောက်ပြီလားဆိုတာရယ်ကို လိုက်တူးဆွကြည့်တော့ ခါတော်မီပန်းရဲ့ မူရင်းဒေသက ဩစတေးလျ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတဲ့၊ နောက်ပြီး ဘုရားပွင့်ချိန်မှာ ခါတော်မီပန်းက မဇ္ဈိမဒေသကို ရောက်နေပြီလားဆိုတာလည်း သိပ်မသေချာဘူး၊ ပိုဆိုးတာက ခါတော်မီပန်း ပွင့်တဲ့အချိန်က စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာဆိုတော့ ဘုရားပွင့်ချိန် ကဆုန်လ (ဧပြီ ၊ မေ) နဲ့က ဝေးကွာလွန်းပြန်တယ်
.
. . . ဆိုတော့ကာ
ခုနစ်နေ့ ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာသွားထဲက ဘုရားပွင့်တော်မူရာနေ့ကို ဖွဲ့နွဲ့ထားတဲ့ ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံ ဆိုတာ ခါတော်မီပန်းတွေ ပွင့်တဲ့အချိန်ကို ပြောတာတော့ တော်တော်တော့ မဟုတ်လောက်တော့ဘူး၊ အဲဒါဆို ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံဆိုတာ ဘာကိုပြောတာလဲ၊ ဘုရားပွင့်ဖို့ အချိန်အခါတော် သင့်တင့်ကျရောက်လေပြီလို့ ဆိုတာလား၊ ဒါမှမဟုတ် ကျနော်မသိသေးတဲ့ ပန်းတစ်မျိုးပွင့်တာကို ပြောတာလား၊
.
သိရင်ပြောကြပါအုံးဗျာ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
.
ဓာတ်ပုံက ခါတော်မီပန်းလို့ ကျနော်တို့သိထားတဲ့ Grevillea robusta ပုံထဲမှာအဝါရောင်ပေမယ့် အနီဘက်သန်းတဲ့ အရောင်တွေလည်း ရှိပါသတဲ့
Photo Credit to https://upload.wikimedia.org/.../Grevillea_robusta_leaves...

Orchid Cho

ကိုကောင်းရေ။ ခါတော်မီပန်းတော့မသိဘူး။ပုဂံခေတ်ကဖွဲခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သိုး‌က လေ ချီကဗျာထဲမှာနံ့ရှားကြိုင်လွင့်ခါတန်ပွင့်သည် လို့ပါတယ်။ ခါတန်ဆိုတာအချိန်သင့်အခါသင့်ပွင့်တာပါ။ခုနစ်နေ့ဘုရားရှိခိုးမှာဆရာတော်ကြီးကရှေ့က ပေါ် နဲ့ ပျော် ကိုကာရန်ငဲ့ပြီးခါတော်တစ်ပုံလို့ ဖွဲ့ဟန်တူပါတယ်။ကိုယ့်ယူဆချက်သာပါ။ကဗျာဆရာရဲ့လွတ်လပ်ခွင့် poetic licenceကိုသုံးသွားဟန်တူပါတယ်။တပုံကတော့တစ်ခါပန်းပွင့်ချိန်ကြုံတယ်လို့ဆိုလိုမယ်ထင်ပါတယ်။တွေးကြည့်တာပါလေ။

ဘေဘီလာမှ ကွေးသောကြောင့်

. . . တစ်ခါတစ်ခါတော့ အမှန်အကန်လူ့လောကြီးနဲ့ရော ပုံရိပ်ယောင်လူ့လောကကြီးနဲ့ရော ဝေးတဲ့နေရာကို တစ်ပတ်တန်သည် တစ်လတန်သည် ခဏလောက်သွားနေချင်မိတယ်။ ဝေးတဲ့နေရာ ဆိုပေတဲ့ အုပ်ချုပ်မှုကိစ္စလေးတွေကလည်း အဆင်ပြေချင်သေးတာကိုး၊ လူ့လောကြီးနဲ့သာ ဝေးနေချင်တာ လူ့စည်းစိမ်တွေနဲ့ကျပြန်တော့လည်း ဝေးမနေချင်ပြန်ဘူး။ အဲသည်နေရာလေးမှာ လူအစစ်တွေနဲ့ အင်တာနက်ပေါ်က ပုံရိပ်ယောင်လူတွေနဲ့ကလွဲရင် ကျန်တာကျ အကုန်လုံး ပြည့်စုံနေချင်မိပြန်တယ်
.
. . . စားစရာရှိမယ်၊ တစ်ပတ်စာလောက်ဆို ရေခဲသေတ္တာထဲ အသီးအရွက် အသားငါး သိမ်းလို့ရမှာပဲ။ နောက်ပြီးတော့ သောက်စရာလေးတွေ။ များများစားစား မတောင်းဆိုပါဘူး တစ်ပတ်ကနေ တစ်လလောက်အထိ ဖူလုံရင် ရပါပြီ။ အစားအစာမှာလည်း ကိုယ်က သိပ်ပြီး ချေးမများတတ်ဘူးဆိုတော့ ဆော်လမွန်ငါးတွေ၊ ကိုဘေး အမဲသားတွေ၊ ချိစ်တွေ၊ ကမ္ဘာကျော်အရက်တွေ၊ အာ့လို သိပ်ပြီး ကိန်းခမ်းကြီးတာတွေကိုလည်း မတောင်းဆိုပါဘူး။ သာမန် အိမ်မှာ စားသောက်နေကျလေးတွေရယ် အာမီရမ်ရယ် ဝက်အူချောင်းတို့ ဆိတ်သားခြောက်ဖုတ်တို့လောက်ဆို ပြည့်စုံပါပြီ
.
. . . အရေးကြီးဆုံး
အဲ . . . အရေးကြီးဆုံးက ကိုယ့်ကို ဘယ်သူမှ ဆက်သွယ်လို့ မရစေဖို့ပဲ၊ ဒီလောက်တိုတောင်းတဲ့ ရက်ကလေးထဲမှာ ကိုယ်ကလည်း ဘယ်သူ့ကိုမှ ဆက်သွယ်မှာ မဟုတ်သလို ကိုယ့်ကိုလည်း ဘယ်သူမှ မဆက်သွယ်နိုင်စေချင်ဘူး။ ယုတ်စွအဆုံး အင်တာနက်ပါ မရစေချင်ဘူး။
.
. . . အင်တာနက် မရဘူးဆိုပေတဲ့ ဖုန်းတော့လိုတယ်၊ ဖုန်းဆိုတာက ကိုယ့်ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရေမှတ်တမ်းစက်လေးလဲ ဖြစ်တာမို့ အဲသည်ရက်တွေမှာ နေတဲ့အိမ်ဝန်းကျင် လျှောက်သွားမယ် တွေ့ခဲ့တာတွေအကုန် ဓာတ်ပုံရိုက်မယ် မှတ်တမ်းတင်မယ်၊ စိတ်ကူးပေါ်တာလေးတွေရှိရင်လည်း ဖုန်းကိုပြောပြပြီး အသံသွင်းထားမယ်
.
. . . အိမ်ပြန်ရောက်ရင် စိတ်ကူးတည့်ရာတွေ ချက်ပြုတ်စားသောက်မယ်။ ပြီးရင် ယူလာတဲ့ ဟာ့ဒစ်ထဲက စိတ်ကြိုက်ရုပ်ရှင်တွေကြည့်မယ်၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း တိတ်ဆိတ်နေမှာဆိုတော့ ညသိပ်နက်တဲ့အထဲ နေဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူး။ သန်းခေါင်မတိုင်ခင် အိပ်ဖြစ်မှာပဲ
.
. . . မနက်ကျ စောစောထပြီး ငှက်တွေအသံကိုနားထောင်မယ် နေပူဆာလှုံမယ်၊ ခြင်မကိုက်ဘူးဆိုရင်တော့ မနက်နေပူဆာလှုံတဲ့အခါ အဝတ်ကပ်ချင်မှ ကပ်မှာပေါ့လေ။ ပြီးရင် အနီးဝန်းကျင် လျှောက်သွားမယ်။ တွေ့တဲ့စမ်းချောင်းမှာ ရေချိုးမယ်၊ ဘယ်သူမှလည်း မရှိဘူးဆိုတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရေချိုးလို့ရတာပေါ့။ ပြန်လာရင် နေ့လည်စာစားမယ်။ တစ်ရေးတစ်မော အိပ်မယ်၊ နိုးလာရင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်မယ် တစ်ခြားဟာလည်း လုပ်ချင်လုပ်မယ်
.
. . . အခု စိတ်ကူးထဲကဟာတွေ လုပ်လို့ရအောင် ဘယ်နားသွားရမလဲ စဉ်းစားကြည့်တော့ ဆင်ဖြူရှင်မင်းလက်ထက်က စာဆိုတော် လက်ဝဲသုန္ဒရအမတ်ကြီး မင်းဒဏ်သင့်လို့ သွားရတဲ့ ကသာ၊ ထီးချိုင့်နယ်ထဲက မဲဇာအရပ်ဆိုရင် အဆင်ပြေမယ်လို့ ထင်မိတယ်
.
. . . လက်ဝဲသုန္ဒရအမတ်ကြီး ဦးမြတ်စံကတော့ သူမင်းဒဏ်သင့်နေတုန်းမှာ အဲသည်မဲဇာတောကြီးထဲ တော်တော်ကို ဒုက္ခကြီးစွာနဲ့ နေခဲ့ရပုံပဲ။ မဲဇာတောင်ခြေ၊ သဲသာသောင်မြေ၊ ပွဲခါညောင်ရေ အစချီတဲ့ ရတုသုံးပိုဒ်နဲ့ ရွှေပြည်ဌာနဝေးသောကြောင့်၊ လေပြည်လာကအေးသောကြောင့်၊ နေခြည်ဖြာမှနွေးသောကြောင့် အဆုံးသတ်တဲ့ ဂန္တဝင်ရတုတစ်ပုဒ် ရေးနိုင်ခဲ့တာပဲ
.
. . . ကိုယ်ကတော့ ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် ပျော်လို့ကို သွားနေခဲ့တာမို့ သူ့လိုတော့ အလွမ်းရတုတွေ ရေးဖြစ်စရာအကြောင်းမရှိဘူး၊ မသကာ ဘေဘီလာမှ ကွေးသောကြောင့်ဆိုပြီး ခုခေတ်အခေါ် အိပ်ချ်ဒီဇာတ်လမ်းကောင်းလေးတွေတော့ ရေးဖြစ်ခဲ့မယ်ထင်တယ်၊ ဒါမျိုးကလည်း ဂန္တဝင်တွင်ဖို့ အခက်သားကလား၊ ဖတ်ချင်တဲ့သူများ ခုတည်းက စာရင်းပေးထားကြ
.
၄ ဩဂုတ် ၂၀၂၁

သေနိုင်ပါရိုးလား

. . . ငှက်ဖျားမိလို့ လက်ခံထားတဲ့ အငြိမ့်ပွဲတွေဖျက်လိုက်ရပြီး လူတွေမြင်ကွင်းက ပျောက်သွားတော့ မမြရင်တစ်ယောက် သေရှာပါလေပြီဆိုပြီး သတင်းကြီးရပြန်သတဲ့။
.
. . . မမြရင်ဆိုတာကလည်း တစ်ခေတ်တစ်ခါမှာ တစ်ယောက်ဆိုသလောက် ထွန်းထွန်းပေါက်ပေါက် ပရိသတ်များတဲ့သူဆိုတော့ သူနေမကောင်းဘူးကြားတော့ စာတွေဘာတွေရေးကြ သတင်းမေးကြ မေတ္တာပို့ကြတာတွေကလည်း အများသားကလား
.
. . . ဒီလောက်တောင် မေတ္တာပန်းပွင့်ထားသူဆိုတော့ မမြရင် ဒီတိုင်းနေလို့ မရတော့ဘူး၊ ထူထူထောင်ထောင်ဖြစ်တာနဲ့ သူ့အငြိမ့်သီချင်းတွေ ပင်တိုင်ရေးပေးနေကျ နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ဆီကို ပြေးရတော့တာပဲ၊ ကိုကြီးတင်ရေ လုပ်ပါအုံး လူတွေက ကျမသေပြီထင်နေကြတယ်၊ ကျမ မသေဘူး ပြန်လာပြီဆိုတာ သီချင်းလေးတစ်ပုဒ်လောက် ရေးစမ်းပါအုံးရှင် ဆိုတော့
.
. . . ကိုယ့်ဘဝမှာ သေလောက်အောင်ဖြစ်ရတဲ့ အခက်အခဲကြီးတော့ မကြုံဖူးပေမယ့် လူတစ်ခု ပူမှုရယ်တဲ့ ဆယ်ကုဋေဆိုသလို တစ်ခါတစ်လေ သေသွားတာကမှ အကောင်းသားလို့ တ,ရလောက်အောင် စိတ်ပျက်ရတဲ့ အခိုက်အတန့်တွေကို အားတင်းကျော်ဖြတ်ပြီးတိုင်း
.
. . . အမေက ကိုယ်တွေငယ်ငယ်တုန်းက သီချင်းဆိုဆိုပြလေ့ ရှိတဲ့အခါ သီချင်းနောက်ခံအကြောင်းကိုပါ ပြောပြောလေ့ရှိတာကိုး၊ လေဘာတီမမြင်ရင်ရဲ့ တုံးကျော်မ သီချင်းဟာ အသက်ဘေးက ကျော်လွှားလွန်မြောက်လာနိုင်တဲ့ အတိတ်ကောင်းနိမိတ်ကောင်း သီချင်းအဖြစ် ကိုယ့်ရဲ့ အကြိုက်ဆုံးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်လာတဲ့အခါ တစ်ခုခုကို ခက်ခက်ခဲခဲ ကျော်ဖြတ်နိုင်ပြီးတိုင်း အဆိုတော်ကြီးမာမာအေးရဲ့ တုံးကျော်မသီချင်းကို အကျယ်ကြီးဖွင့်ပြီး အောင်ပွဲခံလေ့ရှိတာ ကိုယ့်အခန်းနားနီးတဲ့သူတွေ တစ်ခါတစ်လေတော့ သတိထားမိခဲ့ကြတယ်ထင်ပါရဲ့
.
. . . အခုကပ်ဘေးကြီးထဲ ပိုးဒဏ်သင့်ကြတဲ့ မိတ်ရင်းဆွေချာများလည်း အမြန်ပြန်ပြီး ကျန်းမာကြပါစေကြောင်း အကိုဗိုလ်ကောင်းကမေတ္တာရေလောင်းရင်း ရောဂါဒဏ်ကို ကျော်လွှားလွန်မြောက်ပြီးတဲ့အခါ ကျနော်နဲ့အတူ တုံးကျော်မ သီချင်းကို အကျယ်ကြီးသံပြိုင်ဆိုရင်း အောင်ပွဲခံကြဖို့ စောင့်မျှော်နေမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁

ဤမှန်သောသစ္စာစကားကြောင့်

. . . ဘဝမှာ မနှစ်မြို့စရာ အနှောင်အဖွဲ့ အကျပ်အတည်း အခက်အခဲမျိုးနဲ့ ကြုံရတဲ့အခါ အဲသည်အနှောင်အဖွဲ့က လွတ်မြောက်ပါစေကြောင်း သစ္စာပြု ဆုတောင်းလို့ရတယ် ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်မျိုးက အခုခေတ်အခုအခါတော့ လူပြောသူပြော အတော်နည်းနေပြီပေတဲ့ ရှေးခေတ်ရှေးအခါ စာပေတွေ ဇာတ်တော်တွေမှာတော့ အထင်အရှားကို မြင်ခဲ့ရတဲ့ သစ္စာတန်ခိုးတစ်ခုပါပဲ။
.
. . . စကားသစ္စာ မှန်သောခါကား ဩဇာလေးနက် ပေါ်ဆီတက်၍ နွယ်မြက်သစ်ပင် ဆေးဘက်ဝင် ဆိုပြီးတော့ ရှင်မဟာသီလဝံသ ရေးဖွဲ့ခဲ့တဲ့ ပါရမီတော်ခန်းပျို့ထဲက သစ္စာပါရမီကို ပြဆိုတဲ့ အခန်း စာပိုဒ် ၁၂၃ မှာ ထည့်ရေးခဲ့တာကို ထောက်ရင် ရှေးအခါက သစ္စာအကြောင်း အတော့်ကို အလေးအနက် ထားခဲ့ကြတယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်ပါတယ်။ အဲသည်တော့ မေးစရာရှိတာက ဒီခေတ် ဒီအခါမှာရော သစ္စာတရားက အလေးအနက် ပြုစရာ အားကိုးအားထားဖြစ်စရာ ဟုတ်သေးရဲ့လား ဆိုတာပါပဲ
.
. . . ဆိုပါတော့ဗျာ အခု ကျွန်တော်တို့ ခေတ်ကြီးမှာမှ တည့်တည့်လာကြုံနေတဲ့ ရောဂန္တရ ကပ်ဆိုးကြီးက အမြန်လွတ်မြောက်ပါစေ သက်သာပါစေ ကပ်ဆိုးဘေးက ချမ်းသာရာရကြပါစေ ဆိုတဲ့ ဆုတောင်းကို အထက်က ပြောခဲ့တဲ့ သစ္စာစကားနဲ့ တောင်းရင်ရော ရနိုင်သလားပေါ့
.
. . . ရနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်ဆိုပါတော့၊ ကျနော်တို့မှာ လောက်လောက်လားလား သစ္စာဆိုရလောက်တဲ့ လေးနက်တဲ့ သစ္စာတရားကို ဘယ်လိုရှာကြရပါ့။ မိမိရဲ့ ဒါနကုသိုလ်၊ သီလကုသိုလ်၊ ဘာဝနာကုသိုလ်တွေအပြင် တစ်ခြားသော ဘဝမှာ သစ္စာတရားအဖြစ် တန်ဖိုးထား စောင့်စည်းခဲ့တဲ့ အရာတွေကို သစ္စာပြုတိုင်တည်ပြီး ဆုတောင်းရင်လည်း ရနိုင်ကောင်းရဲ့ပေါ့ဗျာ
.
. . . ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်လည်းဖြစ် ဘုရား တရား သံဃာဆိုတဲ့ ရတနာမြတ်သုံးပါးကိုလည်း နှစ်နှစ်ကာကာ ယုံကြည်တယ်ဆိုရင်ဖြင့် ကျနော်တို့မှာ အဲသည်ယုံကြည်ချက်ကို တိုင်တည်ပြီး သတ္တဝါအများ ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေလို့ ဆိုလောက်စရာ သစ္စာတိုင် သုတ္တန်တစ်ခုအကြောင်းကို ပြောပြချင်ပါတယ်။
.
. . . ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်က ဝေသာလီပြည်မှာ ရောဂါတွေဖြစ် လူတွေသေ ဘီလူးသရဲတွေ သောင်းကျန်းကြတဲ့အခါ အဲသည်ကပ်ဆိုးက လွတ်မြောက်အောင် ကယ်တင်တော်မူပါဆိုပြီး မြတ်စွာဘုရားကို ပင့်လျှောက်တော့ မြတ်စွာဘုရားက အခုပြောမယ့် ရတနသုတ္တန်ကို သင်ပေးတော်မူပြီး ရွတ်ဆိုစေတဲ့အခါ ဘီလူးသရဲတွေ ထွက်ပြေးရပြီး တိုင်းသူပြည်သားများ ချမ်းသာရာ ရကြသတဲ့။ ဒီသုတ္တန်ရွတ်တာနဲ့ပဲ ဘီလူးသရဲ ထွက်ပြေးရတာ ဘာများဆိုင်လို့လဲလို့ သိချင်ကြမယ့် သူများအတွက် သုတ္တန်အကြောင်း နည်းနည်းပြောပြချင်ပါတယ်။
.
. . . ရတနသုတ် ပါဠိတော်မှာ အပိုဒ် ၂၁ ပိုဒ် ပါဝင်ပြီး အပိုဒ် ၄ ကနေ အပိုဒ် ၁၈ အထိ စုစုပေါင်း ၁၅ ဂါထာဟာ မြတ်စွာဘုရားကိုယ်တော်တိုင် ရွတ်ဆို အရှင်အာနန္ဒာကို သင်ကြားပေးပြီး မြို့ထဲရွာထဲ လိုက်လံရွတ်ဆိုစေခဲ့တဲ့ သုတ္တန်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲသည် ၁၅ ပိုဒ်မှာ ဘာတွေများ ရေးထားလို့ ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးတာပါလိမ့်
.
. . . တကယ်တမ်းကတော့ အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ ဘုရားရှင်ကိုယ်တိုင် နုတ်တိုက်ချပေးခဲ့တဲ့ ၁၅ ဂါထာမှာ ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးဖို့ ခြိမ်းခြောက်မောင်းထုတ်တဲ့ စာသားသဘော မပါပါဘူး။ မြတ်စွာဘုရား စပြီးရွတ်ဆိုပေးတဲ့ အပိုဒ် ၄ မှာဆို ဒီသုတ္တန်ကို ရွတ်ဆိုတော့မှာမို့လို့ မြေ၌တည်သောနတ်၊ ကောင်းကင်၌တည်သော နတ်အပေါင်းတို့ တရားနာလာရောက်ကြကုန်လော့ ဆိုပြီး ဖိတ်ကြားတဲ့ စကားရယ်၊ လူတွေကို စောင့်ရှောက်ပေးကြပါဆိုတဲ့ မေတ္တာစကားရယ် ပါတာကြောင့် မြတ်စွာဘုရားရှင် ကိုယ်တော်တိုင် ဒါမှမဟုတ် အကျင့်သီလနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များက ရွတ်ဖတ်ပွားများတဲ့အခါ အဆိုပါနတ်တွေ ကြွရောက်လာပေးလို့ နတ်ဆိုးဘီလူးဆိုးတွေ အဝေးကို အလိုအလျောက်ပြေးရှောင်ကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျာ့
.
. . . ကျန်တဲ့ အပိုဒ်တွေကတော့ သစ္စာပြု ဆုတောင်းပေးတဲ့ မေတ္တာစာ အပိုဒ်တွေချည်းပါပဲ။ ဘာတွေကို သစ္စာပြုသလဲဆို ဘုရားတရားသံဃာ ရတနာသုံးပါးသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ဟာ မကောင်းမှုကို မေ့လျော့လို့ ပြုမိရင်တောင် မိမိပြုမိခဲ့တာကို မလိမ်မညာမကွယ်မဝှက်တော့ကြောင်း၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာ ဘဝသစ်တစ်ဖန်ပြန်ဖြစ်စရာ အကြောင်းကုန်ခမ်းသွားပြီးတဲ့အကြောင်း စတဲ့ အမှန်စကားတွေကို သစ္စာအဖြစ်တိုင်တည်ပြီး သတ္တဝါတွေ ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေလို့ မေတ္တာပြုတဲ့ ဂါထာတော်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . အခုနေခါ ကျနော်တို့ မိတ်ဆွေရောင်းရင်းများ မကျန်းမမာဖြစ်တယ်လို့ ကြားသိကြတဲ့အခါ အချင်းချင်း အားပေးကြ မေတ္တာပို့ ဆုတောင်းကြ လုပ်ကြရင်တောင် မိတ်ဆွေများရဲ့ အားပေးစကားဟာ ကာယကံ့ရှင်အတွက် အားဆေးတစ်ခွက်လို ဖြစ်စေတယ်မဟုတ်လား ခင်ဗျာ၊ ဒါ့အပြင် ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင် မကျန်းမမာဖြစ်ကြတဲ့ အခါများမှာ စိတ်ကြောင့်မကျေဘဲ စိတ်ဓာတ်ခိုင်ခိုင်မာမာနဲ့ တောင့်ခံနိုင်တဲ့အခါ ရောဂါဘယဒဏ်ကို ပိုမိုအောင်အောင်မြင်မြင် ကျော်ဖြတ်နိုင်ကြတယ်မဟုတ်လား ခင်ဗျာ့
.
. . . မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်း အပေါင်းအသင်းများပေးတဲ့ မေတ္တာဓာတ်ကတောင် အဲသလောက် အားဖြစ်စေရိုးမှန်ရင် ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်တိုင် ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ အားတက်ရွှင်လန်းစရာ ရတနာသုံးပါးကိုအကြောင်းပြုတဲ့ သစ္စာအရင်းခံတိုင်လို့ မေတ္တာဓာတ်များ ပေးဝေတာကို နာယူနှလုံးသွင်းကြမယ်ဆိုရင် ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးတာမပြေးတာ အပထားလို့ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်နှလုံးမှာ ခွန်အားများရလာပြီး ကိုယ်ခန္ဓာကို ဖိစီးနှိပ်စက်နေတဲ့ ရောဂါဒဏ်ကို ခုခံပေးတဲ့ အတွင်းအားစနစ်တွေ တက်လာတယ်ဆိုတာ ဒီခေတ်ကြီးထဲ အထွေအထူး ရှင်းပြနေစရာ မလိုလောက်ပါဘူးခင်ဗျာ
.
. . . ဒါကြောင့် ကျနော့်မိတ်ဆွေရောင်းရင်းများ ရတနာသုံးပါးကို ကြည်ညိုမြတ်နိုး တန်ဖိုးထားကြသူများကို ကို အထူးတိုက်တွန်းလိုတာက မိမိရဲ့ စိတ်ခွန်အားအတွက်ဖြစ်ဖြစ်၊ မိမိအိမ်သားများ စိတ်ခွန်အားအတွက်ဖြစ်ဖြစ်၊ နာမကျန်းဝေဒနာကို တွန်းလှန်တိုက်ထုတ်နေတဲ့အခါ လိုအပ်တဲ့ စိတ်ခွန်အားအတွက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အနည်းဆုံးတော့ သတ္တဝါအများအပေါ် ကျန်းမာချမ်းသာပါစေကြောင်း အေးမြတဲ့ မေတ္တာဓာတ်သွန်းလောင်းရင်း ဘဝနာပွားဖို့ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ရတနသုတ္တန် မြန်မာပြန်တရားတော်ကို နာယူကြဖို့ အထူးတိုက်တွန်းလိုက်ရကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁
.
the photo was taken some days ago at . . .