လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္အက္ဥပေဒ ? ? ?

          ယူနတီဂ်ာနယ္သတင္းေထာက္ေတြ ျပစ္ဒဏ္ခ်တဲ့သတင္းမ်ားကို ဖတ္ရပါတယ္။ ဥပေဒ နားမလည္တဲ့အတြက္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္တာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေ၀ဖန္လိုပါဘူး။ ရိုးရိုးသားသား ၀န္ခံရရင္ ေ၀ဖန္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ဥပေဒ ဗဟုသုတလည္း မရွိပါဘူး။ တစ္ခုပဲ သိခ်င္တာက ဒီလို ဥပေဒမ်ိိဳး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဘဲ ရွိေနတာလား။ တစ္ျခားႏိုင္ငံေတြမွာ မရွိဘူးလား။ အေျခခံဥပေဒမွာ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္နဲ႕ ၀ိေရာဓိမ်ား ျဖစ္မေနဘူးလား စသည္ျဖင့္ သံသယတစ္ခုကို အရင္းတည္ၿပီး ေလ့လာ ဖတ္မွတ္မိသမွ် ျပန္လည္ မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။
ပထမဆံုးကေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ဖတ္ၾကည့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို ေရးသား ျဖန္႕ေ၀ခြင့္ ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၈) ႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏မူလအခြင့္အေရး နွင့္ တာ၀န္မ်ား အခန္း၊ ပုဒ္မ ၃၅၄ မွာ အခုလို ျပဌာန္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္-

၃၅၄။ နိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႕မဟုတ္ ျပည္သူတို႕၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွာ ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လွ်င္ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သံုးစြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရွိသည္-
(က) မိမိ၏ယံုၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႕ေ၀ခြင့္
(ခ) .....

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကို ဖတ္ၿပီးသကာလ ဒီမိုကေရစီ သက္တမ္း ၂၀၀ ေက်ာ္ပါၿပီဆိုတဲ့ အေမရိကန္အေျခခံဥပေဒမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ေရးသား ျဖန္႕ေ၀ခြင့္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုျပဌာန္းထားသလဲ ရွာၾကည့္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒကို ၁၇၈၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႕မွာ အတည္ျပဳခဲ့တုန္းက ျပည္သူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ မပါေသးပါဘူး။ အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳၿပီး ေလးႏွစ္အၾကာ ၁၇၉၁ ခုႏွစ္မွာ Bill of Rights လို႕ နာမည္ႀကီးတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၁၀ ခ်က္အျဖစ္ လြတ္လပ္ခြင့္ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ထပ္ျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ Bill of Rights ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ်က္ ဆယ္ခ်က္ထဲမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ေရးသားျဖန္႕ေ၀ခြင့္ကို ျပင္ဆင္ခ်က္ အမွတ္ ၁ အျဖစ္ အခုလို ျဖည့္စြက္ခဲ့ပါတယ္-

Amendment I (1791)
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the government for a redress of grievances. 

အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒက ခုလို ခြင့္ျပဳထားပံုမ်ိဳးနဲ႕ဆို အက္ဒ၀ပ္စႏိုဒမ္တို႕ ႐ုရွားေတာင္ ထြက္ေျပးစရာမလိုဘူးလို႕ ကိုယ့္ဘာသာ ေစာဒက တက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ တားျမစ္ထားသလဲ၊ စစ္ဘက္ေရးရာ လံုုၿခံဳေရးကို ဘယ္လိုဥပေဒေတြနဲ႕ ကာကြယ္ထားသလဲ လိုက္ရွာၾကည့္မိပါတယ္။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ကာကြယ္တဲ့ ဥပေဒ ႏွစ္ခု ေတြ႕ပါတယ္။ ထပ္ၿပီး ရွိခ်င္လည္း ရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။ အဲသည္ ႏွစ္ခုကေတာ့ အေမရိကန္ သမိုင္းမွာ လ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒအျဖစ္ ပထမဆံုး ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ Defense Secrets Act of 1911 နဲ႕ အဲသည္ဥပေဒထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကိုပဲ ထည့္သြင္း ေရးသားၿပီး ၁၉၁၇ ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႕မွာ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္က အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ Espionage Act of 1917 တို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။( ဥပေဒထဲက အေၾကာင္းအရာ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မတင္ျပေတာ့ပါဘူး။ စိတ္၀င္စားသူမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရွဳႏိုင္ေအာင္ လင့္ခ်ိတ္ေပးထားပါတယ္ ) Defence Secret Act 1911 ျပဌာန္းခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ေအာက္မွာ ၾကည့္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။

စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက အေမရိကန္တို႕ ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ အထက္ပါ ဥပေဒမ်ားဟာ ၿဗိတိသွ်တို႕ရဲ႕ Official Secrets Act ကို အေျခခံ ေရးသားထားတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ဘ၀က အဂၤလိပ္ေတြ ေရးသားျပဌာန္းခဲ့တဲ့ Official Secrets Act ကို ခုထက္တိုင္ လက္ခံက်င့္သံုးလ်က္ရွိေနပါေသးတယ္။ ျမန္မာဘာသာျပန္ ရွိေပမယ့္ တရား၀င္ျပဌာန္းခ်က္က အဂၤလိပ္လိုပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တကယ္ျပဌာန္းတာက အိႏၵိယမွာ ျပဌာန္းတာပါ။ India Act အျဖစ္ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ ျမန္မာျပည္ဥပေဒအျဖစ္ ဆက္လက္ က်င့္သံုးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

          အခု အေရးယူလိုက္တာဟာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃(၁)(က) အရ လို႕ သိရပါတယ္။ အဲသည္ပုဒ္မမွာ ဘာေရးထားသလဲ ဖတ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါအခုလို ျပဌာန္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

၁၉၂၃ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ား အက္ဥပေဒ

====================================

ပုဒ္မ ၃ မွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

=================

၁။ မည္သူမဆို ႏိုင္ငံေတာ္၏ လံုၿခံဳေရးကို ျဖစ္ေစ ၊

ႏိုင္ငံေတာ္၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ျဖစ္ေစ နစ္နာရန္ အလို ့ငွာ -

(ကက) ပိတ္ပင္ထားေသာေနရာကို ခ်ဥ္းကပ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊

ျဖတ္ေက်ာ္လ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊

ထိုအရပ္ အနီးအနားတြင္ ရွိေနလ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊

ထိုအရပ္ကို ၀င္ေရာက္လ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ။

(ခခ) ရန္သူတစ္ဦးအား တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ ၊သြယ္၀ိုက္၍ ျဖစ္ေစ ၊

အသံုးက်ေစလိုသည့္ ၊အသံုးက်ေစမည့္ ၊ အသံုးက်ေစရန္ ႀကံရြယ္၍ ၊

႐ုပ္ပံု ၊ နယ္ပုံ ၊ မွတ္စု တစ္ခုခုကို ျပဳလ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ။

(ဂဂ) ရန္သူတစ္ဦးအား တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ ၊သြယ္၀ိုက္၍ ျဖစ္ေစ ၊

အသံုးက်ေစလိုသည့္ ၊အသံုးက်ေစမည့္ ၊ အသံုးက်ေစရန္ ႀကံရြယ္၍ ၊

လ်ွိဳ ႕၀ွက္ေသာ အမႈထမ္းသံုး ၊ အရာထမ္းသံုး စကားကို ျဖစ္ေစ ၊

စကား၀ွက္ကို ျဖစ္ေစ ၊ရုပ္ပံု ၊ နယ္ပံု ေရးသားခ်က္ ၊

မွတ္စု ၊ အျခားစာတမ္း အမွတ္အသား သတင္းတစ္ခုခုကို ျဖစ္ေစ

ရယူလ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊ စုေဆာင္းလ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊

ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀လ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊

အျခားသူ တစ္ဦးဦးအား သတင္းေပးလ်ွင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊

ထိုသူအား ေထာင္ ၃ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ ။

ထို ့ျပင္ ခုခံတိုက္ခိုက္ရန္ ျပဳလုပ္ထားေသာ လက္နက္တိုက္ ၊

(ၾကည္း)(ေရ)(ေလ) တပ္တစ္ခုခုကို ထားရာေဒသ ၊

၎ တပ္တစ္ခုခု၏ တပ္နယ္ တစ္ခုခု ၊

မိုင္း၊ မိုင္းမ်ားျပဳလုပ္ရာေဒသ ၊ စက္႐ံု ၊ သေဘၤာက်င္း ၊

စစ္စခန္းသေဘၤာ ၊ ေလယာဥ္ပ်ံတစ္စီးစီး ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍

ထိုျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္လ်ွင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊

(ၾကည္း)(ေရ)(ေလ) တပ္ ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍

အျခားနည္းျဖင့္ က်ဴးလြန္လ်ွင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊

လ်ွိဳဳ႕၀ွက္ေသာ အမွဳထမ္းသံုး ၊ အရာထမ္းသံုး စကား တစ္ခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍

က်ဴးလြန္လ်ွင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၊

ထိုသူအား ေထာင္ဒဏ္ ၁၄ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ ။

          အဲသည္လို Official Secrets Act ေတြကို နယူးဇီလန္၊ အိုင္ယာလန္၊ ယူေက၊ ကေနဒါ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ မေလးရွား နဲ႕ ၾသစေတးလ်တို႕မွာလည္း ျပဌာန္းထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ စကားစပ္လို႕ ေျပာရရင္ စတုတၳမ႑ိဳင္လို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခံယူထားသူမ်ား လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို ေရးသား ျဖန္႕ေ၀ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အခြင့္အေရးကို အေျခခံဥပေဒက ေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိတည္ဆဲ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ အက္ဥပေဒ က တရားဥပေဒ မဟုတ္ဘဲ မတရားဥပေဒႀကီးပါလို႕ ယူဆၾကတယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဒီကေန႕ လြႊတ္ေတာ္ႀကီးေတြ ရွိေနပါၿပီ။ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြ ပယ္ဖ်က္ဖို႕၊ တရားတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းဖို႕ လႊတ္ေတာ္ႀကီးက အလုပ္လုပ္ေနၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မႀကိဳက္တဲ့ ဥပေဒေတြမ်ား ရွိရင္ တရား၀င္လမ္းေၾကာင္းကေန ဖ်က္သိမ္းဖို႕ ႀကိဳးစားၾကပါ။ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ျပဴးတူးၿပဲတဲေတြ ေလွ်ာက္ေရး၊ ဘုရားေပၚသြားၿပီး ဘုရားဖူးေတြ မ်က္စိနာက္ေအာင္ ဆုေတာင္းပြဲေတြလုပ္၊ ေၾကညာခ်က္ေလးေတြထုတ္၊ ဗီႏိုင္းေလးေတြ႐ိုက္၊ တီရွပ္ေလးေတြ ေ၀၊ လမ္းေပၚထြက္ၿပီး ဆႏၵျပေန႐ံုနဲ႕ေလာက္နဲ႕ကေတာ့ ဖုန္မထပါဘူးလို႕ အားနာနာနဲ႕ အႀကံေပးပါရေစ။