ရေကာက္ ရထားႀကီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္စီး

    အိႏၵိယႏိုင္ငံ မီးရထားလုပ္ငန္းဟာ အစိုးရပိုင္လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး မီးရထားဝန္ႀကီးဌာနက စီမံခန္႕ခြဲပါတယ္။ ကမာၻေပၚက အႀကီးမားဆံုး မီးရထားကြန္ယက္မ်ားထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ၿပီး ရထားလမ္းေၾကာင္းေပါင္း ၇၁၀၀၀ မိုင္ နဲ႕ ဘူတာ႐ံုေပါင္း ၇၅၀၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္လံုး ခရီးသည္ ကိုးဘီလီယံေက်ာ္ ပို႕ေဆာင္ေပးခဲ့လို႕ တစ္ရက္ကို ခရီးသည္ ေပါင္း ၂၅ သန္း ပို႕ေဆာင္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ မီးရထားလုပ္ငန္းက အခြန္ေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလ်ံ ၂၀ အခြန္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေပါင္း ၂၈ ျပည္နယ္ရွိတဲ့ အနက္ ျပည္နယ္ ၂၄ ျပည္နယ္နဲ႕ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမ သံုးခုမွာ ရထားကြန္ယက္ျဖန္႕က်က္ထားၿပီး နီေပါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နဲ႕ ပါကစၥတန္တို႕ကိုလည္း အကန္႕အသတ္နဲ႕ သြားႏိုင္ပါတယ္။
    အိႏၵိယရထားလုပ္ငန္းဟာ ကမာၻေပၚမွာ နဝမေျမာက္ ဝန္ထမ္းအမ်ားဆံုးလုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး ဝန္ထမ္းေပါင္း ၁.၄ သန္း ခန္႕အပ္ထားပါတယ္။ လက္ရွိေျပးဆြဲေနတဲ့ ကုန္တင္တြဲေပါင္း ၂၃၉၂၈၁ တြဲ၊ ခရီးသည္တင္တြဲေပါင္း ၅၉၇၁၃ တြဲရွိပါတယ္။ ရထားတြဲေတြဆြဲတဲ့ စက္ေခါင္းေပါင္း ၉၅၄၉ ေခါင္း ရွိတဲ့အနက္ ေရေႏြးေငြ႕စက္ေခါင္း ၄၃ ေခါင္း၊ ဒီဇယ္စက္ေခါင္း ၅၁၉၇ ေခါင္း နဲ႕ လွ်ပ္စစ္စက္ေခါင္း ၄၃၀၉ ေခါင္း ရွိပါတယ္။ ၂၀၁၃ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႕မွာ လွ်ပ္စစ္စက္ေခါင္းဆြဲတဲ့ လမ္းအရွည္ မိုင္ေပါင္း ၁၄၆၂၈ မိုင္ရွိပါတယ္။ ေအစီ ၂၅၀၀၀ ဗို႕အားရွိတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို အသံုးျပဳ ေျပးဆြဲခုတ္ေမာင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
    ရထားေတြမွာ ေလေအးစက္တပ္ထားတဲ့တြဲေရာ ေလေအးစက္တပ္မထားတဲ့ တြဲေတြပါ ပါဝင္ပါတယ္။ ရထားတစ္စီးမွာလည္း အထက္တန္း ႐ိုးရိုးတန္း စသည္ျဖင့္ အတန္းေပါင္းစံု ပါႏိုင္ပါတယ္။ အေႏွးရထားေတြမွာေတာ့ ႀကိဳတင္လက္မွတ္ ေရာင္းခ်ျခင္း မရွိဘဲ Rajdhani, Duronto နဲ႕ Shatabdi ရထားေတြမွာေတာ့ ေလေအးစက္တပ္တြဲေတြပဲ ပါပါတယ္။ လက္မွတ္ေစ်းေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး သြားခါနီးမွ ဝယ္တဲ့ ရထားလက္မွတ္ကေတာ့ ေစ်းအခ်ိဳဆံုးပါတဲ့။ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ ရထား သံုးခုရဲ႕ လက္မွတ္ခမွာ အစားအေသာက္ဖိုး ပါၿပီးသားေပမယ့္ တစ္ျခားရထားေတြရဲ႕ လက္မွတ္ခမွာေတာ့ အစားအေသာက္ဖိုး မပါပါဘူး။ ရထားေပၚေရာက္မွ စားခ်င္ရင္ သတ္သတ္ ဝယ္စားရတာပါ။ ခရီးေဝးရထားေတြမွာ ထုိင္ခံုအေရာက္ အစားအေသာက္ ေရာင္းခ်ေပးတဲ့စနစ္ ပါတတ္ပါတယ္။ ဇိမ္ခံ ရထားလိုင္းေတြမွာေတာ့ စားေသာက္တြဲ သီးသန္႕ပါဝင္ၿပီး ရထားလက္မွတ္ခကလည္း ၾကယ္ငါးပြင့္ ၾကယ္ငါးပြင့္ ဟိုတယ္ေတြလို ေစ်းႀကီးပါသတဲ့။
    ရထားတြဲေတြမွာ ႀကိဳတင္လက္မွတ္ မေရာင္းတဲ့ ခရီးသည္တင္တြဲ ေလးတြဲ ပါဝင္ၿပီး ေရွ႕ဆံုးမွာ ေနာက္ဆံုးမွာ ႏွစ္တြဲ ခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ အဲသည္အထဲက တစ္တြဲက အမ်ိဳးသမီး သီးသန္႕တြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး ခရီးသည္တင္တြဲကို ပိုမိုခ်ိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ ကုန္တင္တြဲကလည္း ေရွ႕နဲ႕ေနာက္မွာ ပါပါတယ္။ စာပို႕ရထား တစ္ခ်ိဳ႕မွာေတာ့ စာပို႕တြဲ သီးသန္႕ပါဝင္ၿပီး လူစီးတြဲေတြမွာ အေနာက္တိုင္းပံုစံ အိမ္သာနဲ႕ အိႏၵိယပံုစံ အိမ္သာဆိုၿပီး အိမ္သာႏွစ္မ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။
    အိႏၵိယရထားေတြမွာ အတန္းအစား ၁၀ တန္း ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ 1A, 2A, FC, 3A, 3E, CC, EC, SL, 2S, UR တို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
1A း First class AC: အတန္းကေတာ့ ေစ်းအႀကီးဆံုးအတန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေလေအးစက္ပါတဲ့ ႏွစ္ေယာက္ခန္းေတြ ပါရွိပါတယ္။ လူစီးမ်ားတဲ့ ရထားေတြမွာသာ ဒီလိုတြဲမ်ိဳးေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ အိပ္ယာေတြက က်ယ္က်ယ္ဝန္းဝန္း ရွိၿပီး ထိုင္ခံုေတြကို အဖံုးေတြဘာေတြဖံုးထားၿပီး အိပ္ယာေခါင္းအံုးေတြ ေစာင္ေတြလည္း ေပးပါတယ္။ တစ္ကိုယ္ေရလြတ္လြတ္လပ္လပ္ စီးႏိုင္တဲ့ အတန္းျဖစ္ပါတယ္။

2A း AC-Two tier: အထက္က အတန္းနဲ႕ အတူတူျဖစ္ၿပီး အိပ္ယာႏွစ္ဆင့္ျဖစ္တာသာ ကြာပါတယ္။ အခန္းေတြနဲ႕ ေကာ္ရစ္ဒါတစ္ေလွ်ာက္ကို ခန္းဆီးနဲ႕ ကာထားေပးပါတယ္။

FC း First class: 1AC အတန္းနဲ႕ အတူတူပဲေပမယ့္ ဒီအတန္းမွာ ေလေအးစက္ နဲ႕ အိပ္ယာ မပါပါဘူး။ ဒီလိုအတန္းမ်ိဳးကို ေတြ႕ရခဲၿပီး ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕မ်ားကိုသြားတဲ့ ရထားမ်ားမွာသာ ဒီလိုအတန္းမ်ိဳးကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
3A း AC three tier: 2AC ထက္ တစ္ဆင့္နိမ့္ၿပီး အိပ္ယာ သံုးဆင့္ ပါပါတယ္။ စာဖတ္မီးနဲ႕ ခန္းဆီးေတြလည္း မပါပါဘူး။ ဒီအတန္းကိုေတာ့ လမ္းက်ယ္ရထားလမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

3E း AC three tier (Economy): အထက္က 3AC ထက္ တစ္ဆင့္နိမ့္တဲ့ အတန္းျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္မီးနဲ႕ ခန္းဆီးမ်ား မပါဝင္ဘဲ အိပ္ယာပစၥည္းေတြလည္း ေပးမထားပါဘူး။
CC း AC chair car: အတန္းတစ္တန္းမွာ ငါးေယာက္စာ ထုိင္ရတဲ့ ထိုင္ခံုသက္သက္ ေလေအးစက္ပါ အတန္းျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြၾကား ေန႕ခရီးေတြမွာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။

EC း Executive class chair car: ထိုင္ခံုက်ယ္ႀကီးေတြနဲ႕ အခန္းက်ယ္ေတြပါတဲ့ ရထားတြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္တန္းမွာ ေလးေယာက္စာ ေနရာပါၿပီး ေလေအးစက္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြအၾကား ေန႕ခရီးသြားရာမွာ သံုးဖို႕ သင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။ ဒီအတန္းကေတာ့ Shatabdi Express ရထားေတြမွာပဲ ပါတာပါ။
SL း Sleeper class: ႐ိုး႐ိုးအိပ္စင္အတန္း ျဖစ္ပါတယ္။ တြဲတစ္တြဲကို ခရီးသည္ ၇၂ ႏွစ္ေယာက္ တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

2S း Seater class: ခံုတန္းရွည္ေတြနဲ႕ စီးရတာျဖစ္ၿပီး ေလေအးစက္လည္း မပါပါဘူး။ ႀကိဳတင္လက္မွတ္လည္း ဝယ္လို႕ရတယ္။ ခ်က္ခ်င္းဝယ္လို႕လည္း ရပါတယ္။
UR း Unreserved: ေစ်းအခ်ိဳဆံုးအတန္း ျဖစ္ပါတယ္။ တြဲေဟာင္းေတြမွာ သစ္သားခံုေတြနဲ႕ ျဖစ္ၿပီး တြဲသစ္ေတြမွာေတာ့ ကူရွင္ခံုေတြ တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ လူစီးမ်ားလို႕ ထိုင္ခံုရဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။ လက္မွတ္ကို ၂၄ နာရီႀကိဳဝယ္လို႕ ရပါတယ္။ လက္မွတ္ရၿပီဆိုရင္ ခရီးလမ္းတူ ရထားေတြမွာ ႀကိဳက္တဲ့ရထား တက္စီးလို႕ ရပါတယ္။
    ဆက္လက္ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံက ရထားလက္မွတ္ေရာင္းတဲ့ စနစ္အေၾကာင္း တင္ျပပါ့မယ္။ ႀကိဳတင္ေရာင္းတဲ့ ရထားလက္မွတ္ေတြကို အြန္လိုင္းကေန ဝယ္လို႕ ရပါတယ္။ ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ၿမိဳ႕ ကိုယ္စီးခ်င္တဲ့ရထား ကိုယ္သြားမည့္ ေန႕ရက္အခ်ိန္ စတာေတြျဖည့္ၿပီး လက္မွတ္က်န္မက်န္ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ လက္မွတ္ဝယ္ရာမွာ ႀကိဳတင္လက္မွတ္ဝယ္ထားၿပီး အတည္ျပဳရပါေသးတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ ႀကိဳတင္လက္မွတ္ဝယ္ထားေပမယ့္ ထုိင္ခံုေနရာေပၚမူတည္ၿပီး မရႏိုင္ေတာ့ရင္ ပယ္ဖ်က္ရတာမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ ႀကိဳတင္လက္မွတ္က ထိုင္ခံုနံပါတ္ မေပးပါဘူး။ အတည္ျပဳခ်က္ ရၿပီဆိုမွ ထိုင္ခံုေနရာေမးၿပီး ျဖည့္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စီးခ်င္တဲ့ ခရီးစဥ္အတြက္ ဘယ္ေနရာမဆို ႀကိဳတင္လက္မွတ္ ဝယ္လို႕ရပါတယ္။အြန္လိုင္းကဝယ္ရတာျဖစ္ေတာ့ ေနရာအကန္႕အသတ္ မရွိပါဘူး။ ထိုင္ခံုေနရာ မက်န္ေတာ့လို႕ ဒါမွမဟုတ္ ခရီးမသြားျဖစ္ေတာ့လို႕ လက္မွတ္ကို ဖ်က္သိမ္းမယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္မီ ဖ်က္သိမ္းပါက ေငြျပန္အမ္းေပးပါတယ္။ အျပည့္ေတာ့ ျပန္မရပါဘူး။ ရာခိုင္နွဳန္း နည္းနည္းျဖတ္ေတာက္ထားပါတယ္။ အရင္တုန္းက ႀကိဳတင္လက္မွတ္ကို ရက္ေပါင္း ၁၂၀ ႀကိဳဝယ္လို႕ ရေပမယ့္ အခုေမလ ၁ ရက္ေန႕ကစၿပီး ရက္ ၆၀ ပဲ ႀကိဳေရာင္းပါေတာ့တယ္။
လက္မွတ္အေရအတြက္ကို ခြဲတမ္းခ်ထားေပးတာ ရွိပါတယ္။ တစ္ရက္ႀကိဳတင္လက္မွတ္၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ခြဲတမ္း၊ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာခြဲတမ္း၊ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားအတြက္ ခြဲတမ္း၊ တာဝန္အရသြားလာသူမ်ား ခြဲတမ္း၊ မစြမ္းမသန္သူမ်ားခြဲတမ္း၊ ဇာတ္နိမ့္မ်ားခြဲတမ္း၊ အေထြေထြခြဲတမ္း စသည္ျဖင့္ေပါ့။

    ဗိုလ္ေကာင္းရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳအရ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အိႏၵိယဘူတာေတြက သိပ္ညစ္ပတ္ပါတယ္။ ညစ္ညစ္ပတ္ပတ္ စုတ္စုတ္ျပတ္ျပတ္ ေနတတ္တာက သူတို႕ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး စ႐ိုက္လကၡဏာမ်ားလား ထင္ရေလာက္ေအာင္ ညစ္ပတ္လွပါတယ္။ အထက္တန္းစီးတဲ့ ခရီးသည္ကေတာင္မွ သူ႕ဆီက အမွိဳက္ကို ေျခလွမ္းငါးလွမ္းေလာက္ သြားရင္ ေရာက္မယ့္ အမွိဳက္ပံုကို သြားမပစ္ခ်င္ဘဲ သူမ်ားထိုင္ခံုေအာက္ကို ပစ္တတ္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ ဘူတာတိုင္းမွာ ေရဘံုဘိုင္ရွိပါတယ္။ ေရလည္း ရွိပါတယ္။ သူတို႕က အဲသည္ေရကိုပဲ ေသာက္ဖို႕ေရာ သံုးဖို႕ေရာ ေဆးဖို႕ေရာ သံုးၾကတာပါ။ ဗိုလ္ေကာင္းတို႕ကေတာ့ မသတီလို႕ ယူမသံုးပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ခရီးသြားခါနီး ခဏခဏ သတိေပးခံရတာက အထုပ္အပိုးေတြ ဂ႐ုစိုက္ဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြက အထုပ္အပိုးကို ထိုင္ခံု ဒါမွမဟုတ္ ထုပ္တန္းမွာ ႀကိဳးနဲ႕ ခ်ည္ထားၾကတာပါ။ ဗို္လ္ေကာင္းတို႕ ဆယ့္ငါးနာရီၾကာ ရထားစီးခဲ့ရာမွာေတာ့ အေပ်ာက္အရွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စိတ္ပ်က္မွဳကေတာ့ မိုင္ကုန္ေရာက္သြားပါတယ္။ ( ၂၆-၅-၂၀၁၃)