စလယ်ဝင်ဖင်မမည်းခင်

. . . ဒန့်ကျွဲပင် ပုခက်ဆင်တဲ့ခေတ်ရောက်ရင် စလယ်ဝင် ဖင်မမည်းခင်က ကွဲကြတဲ့ဖြစ်အင် ဘာညာ ဆိုတာ ကြားဖူးကြမှာပေါ့။ အဲသည်စကားက ချက်ချင်းကြီးဆို နားလည်ဖို့ နည်းနည်းခက်မယ်ထင်တယ်။ ဒန့်ကျွဲပင်ကို သိတယ်ထားအုံးတော့ စလယ်ဝင်ဖင်မမည်းခင် ဆိုတာကတော့ နည်းနည်းလေး သိဖို့ အလှမ်းဝေးတန်ကောင်းရဲ့
.
. . . ဒန့်ကျွဲပင်ဆိုတာ ကိုယ်တွေအရပ်မှာတော့ ပေါပါတယ်။ အပင်မြင့်လှ ခါးလယ်ပေါင်လယ်လောက်ပေါ့။ အဲသည်အပင်မှာတဲ့ ပုခက်ဆင်ကြတဲ့ ခေတ်ကိုရောက်ရင်တဲ့။ အင်း အဲသည်အပင်မှာ တကယ်တော့ ပုခက်ဆင်ဖို့ မပြောနဲ့ ခြေထောက်နဲ့ နင်းရင်တောင် မြေပေါ်လဲသွားလောက်တဲ့အပင်၊ ဆိုလိုတာကတော့ဗျာ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နဲ့ အိမ်ထောင်သားမွေးပြုတဲ့ခေတ်ရောက်ရင်ပေါ့၊ ဒါကတစ်ပိုင်း
.
. . . နောက်တစ်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ စလယ်ဝင်ဖင်မမည်း ဆိုတဲ့စကားမှာ စလယ်ဝင် ဆိုတာ ဘာလဲ သိဖို့လိုလာတယ်။ စလယ်ကိုသိဖို့ဆို မြန်မာ့ရိုးရာ အခြင်အတွယ်တွေကို သိဖို့ပါပဲ။ ကိုယ်တွေဆီမှာ တွယ်ကျယ်တာက နို့ဆီဗူး ရှစ်လုံး တစ်ပြည် လေးပြည်တစ်စိတ်ဆိုတာပဲ သိတာ၊ ဒါနဲ့ နို့ဆီဗူးမပေါ်ခင်က မြန်မာတွေ အခြင်အတွယ်က ဘယ်လိုရှိခဲ့တုန်း၊ နို့ဆီတစ်ဗူးက မြန်မာ့အခြင်အတွယ်နဲ့ဆို ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာရှိသတုံး
.
. . . မြန်မာ့အတိုင်းအတာမှာ လမြူ၊ လမျက်၊ လမယ်၊ စလယ်၊ ခွက်၊ ပြည်၊ စိတ်၊ ခွဲ၊ တောင်း ဆိုပြီး ရှိတယ်။ အသေးငယ်ဆုံး အခြင်အတွယ်ဖြစ်တဲ့ တစ်လမြူဟာ ခုခေတ်အကြမ်းပန်းကန်တစ်လုံးစာလောက်လို့ အကြမ်းဖျင်း ခန့်မှန်းလို့ရတယ်။ အတိအကျဆိုရင်တော့ ၇၉.၉၁၁၈ မီလီလီတာ ရှိသတဲ့။ အဆင့်ဆင့် အခြင်အတွယ်တွေကို ပြောရရင် နှစ်လမြူ = တစ်လမျက်၊ နှစ်လမျက် = တစ်လမယ်၊ နှစ်လမယ် = တစ်စလယ်၊ နှစ်စလယ် = တစ်ခွက်၊ နှစ်ခွက် = တစ်ပြည်၊ လေးပြည် = တစ်စိတ်၊ နှစ်စိတ် = တစ်ခွဲ၊ နှစ်ခွဲ = တစ်တင်း ဆိုပြီး မှတ်လို့ရတယ်။
.
. . . ဆိုတော့ကာ ခုခေတ်အသုံး နို့ဆီဗူးတစ်လုံးဟာ ရိုးရာအခေါ် တစ်လမယ် နဲ့ ညီပြီး၊ အထက်က စကားထဲမှာပါတဲ့ စလယ်ဝင်ဆိုတာ ဆန်နို့ဆီဗူး နှစ်လုံးချက်ဝင်တဲ့ ထမင်းအိုးကို ဆိုလိုတာပါတဲ့။ ဖင်မည်းတယ်ဆိုတာက ရှေးတုန်းကတော့ ထမင်းကို မြေအိုးနဲ့ချက်၊ ကိုယ်တွေငယ်တုန်းက ဒန်အိုးနဲ့ ချက်ကြတဲ့ခေတ်၊ အောက်က ထင်းမီးနဲ့ ချက်ကြတဲ့ခေတ် ဆိုတော့ ထမင်းအိုးဟင်းအိုးတွေက တစ်ခါလောက် မီးဖိုပေါ်ရောက်တာနဲ့ ဖင်မည်းတာပါပဲ။
.
. . . အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နဲ့ အိမ်ထောင်သားမွေးခေတ်ကို ရောက်ကြရင် ဆန်နို့ဆီဗူးနှစ်လုံးချက်အိုး ဖင်တောင်မမည်းသေးခင် ကွဲကြပြုကြဖြစ်ကြလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ ရှေးလူကြီးတွေက ခေတ်လူငယ်တွေကို အထင်သေးအမြင်သေး ဆိုလေ့ရှိခဲ့တဲ့ စကားလို့ပဲ ကိုယ်ကတော့ မြင်မိတယ်
.
. . . ဒီစကားက ဘယ်ခေတ်လောက်ကို မှန်းပြီး ပြောခဲ့တဲ့ စကားလဲ မသိပေမယ့် ကိုယ်မြင်နေရတာတော့ ခေတ်ကြီးက တိုးတက်လေလေ လူငယ်တွေက အိမ်ထောင်သားမွေး နောက်ကျလေလေ၊ ပညာတွေတတ် ပိုက်ဆံတွေ ရာထူးရာခံတွေရှိလေလေ အိမ်ထောင်ပြုတာ နောက်ကျလေလေပဲ၊ ကျနော်ပြောတာ မယုံရင် ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဆန်းစစ်ကြည့်၊ တကယ်လို့ ဒန့်ကျွဲပင်တွေမှာ တကယ်ပုခက်ဆင်ကြတဲ့ ခေတ်ကို ရောက်တယ်ဆိုရင်တောင် စလယ်ဝင်အိုး ဖင်မည်းဖို့ နေနေသာသာ ထမင်းကို ပေါင်းအိုးနဲ့ ချက်ကြလို့ ပြည်ဝင်အိုးတောင် နှစ်ပေါက်အောင်ချက် ဖင်မမည်းဘူးရယ်
.
. . . ပန်းပွင့်လေးကို မြန်မာ့ရိုးရာ အခြင်အတွယ်တွေ သင်ပေးရင်း တွေးမိတွေးရာ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၄ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
.
မှတ်ချက်။ ဒန့်ကျွဲပင် အရွက်ကို ရေနွေးဖျောသုပ်စားလို့ရလို့ မိုးကျလက်ဖက်လို့လည်း ခေါ်ကြသတဲ့။ အင်္ဂလိပ်လိုက Senna tora လို့ခေါ်တယ်။
Photo Credit: https://5.imimg.com/.../MY.../cassia-tora-seed-500x500.jpg

ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံ

. . . လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီးရေးတဲ့ ခုနစ်နေ့ဘုရားရှိခိုးဆိုတာ ကိုယ်တွေ ငယ်တုန်းက ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ တစ်နေ့တစ်ခါ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ မနက်ခင်း ဆွမ်းခံချိန်မကျခင် ကျောင်းအဆင်းမှာ သံပြိုင်ဆို ဘုရားရှိခိုးခဲ့ရတာပေမယ့် သူ့မှာပါတဲ့ အနက်တွေကို သာမန်လောက်ပဲ နားလည်ထားဖြစ်ခဲ့တာ
.
. . . အခု ပန်းပွင့်လေးကို ပြန်သင်ပေးချိန်ကျတော့မှ ညအိပ်ယာဝင်ချိန်မှာ သေချာရှင်းပြရင်း ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာသွားရဲ့ အရသာကို သေသေချာချာ ခံစားမိတယ်။ ချမ်းမြေ့စုံစီ လုမ္ဗနီ၊ ချမ်းမြေ့ရဂုံ တောရပ်လှုံ၊ ချမ်းမြေ့နိဗ္ဗူ စံတော်မူ ဆိုတဲ့ အသုံးလေးတွေက အသံကလည်း သာသာနဲ့မို့ တော်တော် ချစ်စရာကောင်းလှတယ်။ ဒါ့အပြင် နေ့တွေကို ဖွဲ့ရာမှာလည်း ဝါဆိုလပြည့် ကြွက်မင်းနေ့၊ ဝါဆိုလပြည့် ကျားမင်းနေ့၊ ကဆုန်လပြည့် ဆင်မင်းနေ့၊ ထိုရော်ကဆုန် လဆုတ်ကြုံ၍ ဂဠုန်နေ့ဝယ် ဆိုတာလေးတွေကို ဘယ်လို သဘောကျမိမှန်း မသိဘူးရယ်။ ပြီးတော့ တစ်ပိုဒ်တစ်ပိုဒ် အချမှာလည်း အသံရှည်လေးဆွဲပြီး ချထားတော့ ဆိုကြည့်နေရတာ နားထောင်ရတာကိုက အရသာ
.
. . . လင်္ကာထဲမှာပါတဲ့ ဘုရားပွင့်တော်မူရာ နဲ့ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရာ နှစ်နေရာလုံးမှာ ရှိနေခဲ့တဲ့ အင်ကြင်းပင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်အပင်လဲဆိုတာလည်း အငြင်းပွားစရာ တော်တော်ရှိတယ်၊ မြန်မာလူမျိုးတော်တော်များများ သိထားကြတဲ့ အင်ကြင်းပင်ဆိုတာ ပင်စည်ကနေ သန္တာရောင်ပန်းပွင့်အာအာလေးတွေ ထွက်တဲ့ Couroupita guianensis ကိုပဲ ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်အဖြစ် သိမှတ်နေကြတာ များတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ အဲသည် အင်ကြင်းပင်အမျိုးအစားရဲ့ မူရင်းဒေသက အမေရိကတိုက် အလယ်ပိုင်းနဲ့ တောင်ပိုင်းဒေသတွေဖြစ်ပြီး အာရှတိုက်ကို ၁၉ ရာစုလောက်ကျမှ ဗြိတိသျှတွေ သယ်လာပြီးစိုက်ကြလို့ ရောက်လာတာလို့ ဆိုတယ်။ ဆိုလိုတာက ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူရာ မဇ္ဈိမဒေသကို ဒီအပင်ရောက်လာတာ နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော်လောက်ပဲ ရှိသေးတာဖြစ်ပြီး ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူတဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း နှစ်ထောင့်ငါးရာကျော်လောက်တုန်းက အဲသည်အပင် လုမ္ဗနီဥယျာဉ်ထဲ ရှိမနေခဲ့ဘူး ဆိုတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ မြန်မာလူမျိုးတွေတင် မကပါဘူး၊ အာရှသား တော်တော်များများက ဒီအပင်ကို ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်အဖြစ် အမှတ်မှားကြတဲ့အပြင် ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်းကန်တွေမှာလည်း အဲသည်အမှတ်မှားနေတဲ့ အပင်ကို စိုက်လေ့ရှိကြသတဲ့
.
. . . ဗုဒ္ဓဝင်ထဲက အင်ကြင်းပင်ဆိုတာက Shorea robusta ဆိုတာ ပိုပြီး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ထင်တယ်၊ အပင်ရဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရလည်း သူ့ရဲ့ မူရင်းဒေသက ကျနော်တို့ မဇ္ဈိမဒေသလို့ သိထားတဲ့ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းကြီးရဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နီပေါ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နဲ့ မြန်မာတို့ ဖြစ်ကြတာကြောင့် ဘုရားရှင်ဖွားတော်မူချိန်တုန်းက ဒီဒေသမှာ ရှိနေခဲ့တာ အဲသည် အင်ကြင်းပင်သာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက ပိုပြီး ယုတ္တိတန်ပါတယ်
.
. . . ထားပါတော့လေ ဒီစာစုက အင်ကြင်းပင်ရှာပုံတော်ဖွင့်တဲ့ အကြောင်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒီလင်္ကာထဲက ကျနော် တကယ်ရှာနေတာက ဘုရားရှင်ပွင့်တော်မူတဲ့ စာပိုဒ်ထဲက “ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံက” ဆိုတဲ့ နှစ်ပါဒကိုပါ။ ခါတော်တစ်ပုံဆိုတာ ကျနော်တို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ ခါတော်မီ ပန်းတွေ ပွင့်ဝေနေတဲ့အချိန်ကို ထည့်ဖွဲ့ထားတာများလားပေါ့၊ ခါတော်မီပန်းဆိုတာက ကိုယ်တွေ ဗိုလ်လောင်းတုန်းက စစ်တက္ကသိုလ်ထဲ မြင်မြင်နေကျ အပင်ကြီးတွေမို့ ရင်းနှီးနေပြီးသားပါ။ ဘုရားပွင့်ချိန်ရယ်၊ ခါတော်မီပင်ရဲ့ မူရင်းဒေသရယ် နဲ့ ဘုရားပွင့်တော်မူချိန်မှာ ခါတော်မီပန်းက မဇ္ဈိမဒေသကို ရောက်ပြီလားဆိုတာရယ်ကို လိုက်တူးဆွကြည့်တော့ ခါတော်မီပန်းရဲ့ မူရင်းဒေသက ဩစတေးလျ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတဲ့၊ နောက်ပြီး ဘုရားပွင့်ချိန်မှာ ခါတော်မီပန်းက မဇ္ဈိမဒေသကို ရောက်နေပြီလားဆိုတာလည်း သိပ်မသေချာဘူး၊ ပိုဆိုးတာက ခါတော်မီပန်း ပွင့်တဲ့အချိန်က စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာဆိုတော့ ဘုရားပွင့်ချိန် ကဆုန်လ (ဧပြီ ၊ မေ) နဲ့က ဝေးကွာလွန်းပြန်တယ်
.
. . . ဆိုတော့ကာ
ခုနစ်နေ့ ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာသွားထဲက ဘုရားပွင့်တော်မူရာနေ့ကို ဖွဲ့နွဲ့ထားတဲ့ ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံ ဆိုတာ ခါတော်မီပန်းတွေ ပွင့်တဲ့အချိန်ကို ပြောတာတော့ တော်တော်တော့ မဟုတ်လောက်တော့ဘူး၊ အဲဒါဆို ခါတော်တစ်ပုံ ပွင့်ချိန်ကြုံဆိုတာ ဘာကိုပြောတာလဲ၊ ဘုရားပွင့်ဖို့ အချိန်အခါတော် သင့်တင့်ကျရောက်လေပြီလို့ ဆိုတာလား၊ ဒါမှမဟုတ် ကျနော်မသိသေးတဲ့ ပန်းတစ်မျိုးပွင့်တာကို ပြောတာလား၊
.
သိရင်ပြောကြပါအုံးဗျာ
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
.
ဓာတ်ပုံက ခါတော်မီပန်းလို့ ကျနော်တို့သိထားတဲ့ Grevillea robusta ပုံထဲမှာအဝါရောင်ပေမယ့် အနီဘက်သန်းတဲ့ အရောင်တွေလည်း ရှိပါသတဲ့
Photo Credit to https://upload.wikimedia.org/.../Grevillea_robusta_leaves...

Orchid Cho

ကိုကောင်းရေ။ ခါတော်မီပန်းတော့မသိဘူး။ပုဂံခေတ်ကဖွဲခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သိုး‌က လေ ချီကဗျာထဲမှာနံ့ရှားကြိုင်လွင့်ခါတန်ပွင့်သည် လို့ပါတယ်။ ခါတန်ဆိုတာအချိန်သင့်အခါသင့်ပွင့်တာပါ။ခုနစ်နေ့ဘုရားရှိခိုးမှာဆရာတော်ကြီးကရှေ့က ပေါ် နဲ့ ပျော် ကိုကာရန်ငဲ့ပြီးခါတော်တစ်ပုံလို့ ဖွဲ့ဟန်တူပါတယ်။ကိုယ့်ယူဆချက်သာပါ။ကဗျာဆရာရဲ့လွတ်လပ်ခွင့် poetic licenceကိုသုံးသွားဟန်တူပါတယ်။တပုံကတော့တစ်ခါပန်းပွင့်ချိန်ကြုံတယ်လို့ဆိုလိုမယ်ထင်ပါတယ်။တွေးကြည့်တာပါလေ။

ဖရဲသီး

. . . ဆောင်းရာသီဆို နှင်းတွေ လူတစ်ရပ်လောက်ဖုံးပြီး အပူချိန်က သုညအောက် တစ်ဆယ်ဝန်းကျင်လောက်အထိ ကျတတ်တဲ့ နှင်းပွင့်တိုင်းပြည်မှာ ဩဂုတ်လရဲ့ နွေရာသီအပူဓာတ်က တို့နေပြည်တော်ထက်တောင် တစ်ခါတစ်လေ ပိုများတတ်တယ်ဆိုတော့ကာ ကြားဖူးတုန်းကဖြင့် မယုံချင်စရာပါပဲ
.
. . . ပြီးခဲ့တဲ့ မတ် ဧပြီလောက်က အညွန့်အဖူးထွက်ခဲ့တဲ့ သစ်ရွက်တွေလည်း စိမ်းရောင်ရင့်ကြပြီမို့ ဘယ်ဆီကြည့်ကြည့် စိမ်းစိမ်းညို့ညို့နဲ့ ဒီလိုအချိန်မှာ ကိုယ်တို့နေတဲ့အရပ်က ထွက်တဲ့ နာမည်ကျော် ဖရဲသီးကိုလည်း တစ်ဝကြီး စားရခွင့်ကြုံပါတယ်
.
. . . နွေဦးပေါက်နှင်းတွေအရည်ပျော်ချိန်မှာ စစိုက်တဲ့ ယာအီရိုဆူအီကာ ဖရဲသီးဟာ ဒီအချိန်မှာ လှိုင်လှိုင်ထွက်ပါပြီ။ ကျောင်းပတ်ပတ်လည်က ရှိသမျှ ဖရဲခင်းတွေမှာ ကိုယ်တွေအတွက် စားစရာ ဖရဲသီးဆိုတာ တောင်ပုံယာပုံလို့တောင် ဆိုရမလားမသိ
.
. . . ဖရဲစိုက်တောင်သူတွေက ဖရဲသီးထွက်တဲ့အခါ အသီးအမျိုးအစား သုံးမျိုးလောက်ပဲ ခူးပါတယ်။ အကြီး အလတ် နဲ့ အသေး ဆိုပြီး သုံးမျိုးလောက်ပဲ ခွဲပြီး အဲသည် အရွယ်သုံးမျိုးထဲ မဝင်တဲ့ စကောစက အရွယ်အသီးတွေကို အခင်းထဲမှာ ဒီအတိုင်းပဲ ထားခဲ့ပြီး ဖရဲသီးတုံးချိန်ကျမှ လိုက်ကောက်ပြီးပစ်ပါတယ်။ ရောင်းတမ်းဝင်တဲ့ ဖရဲသီးတွေကိုတော့ ဖရဲသီးစားပွဲတော်လိုနေရာတွေ၊ ဆူပါမတ်ကက်တွေ မှာ သာမက ရပ်ဝေးမှာရှိတဲ့ အပေါင်းအသင်းရောင်းရင်းများကိုပါ ပို့ပေးလို့ရအောင် ဝန်ဆောင်မှုပေးပါတယ်။ ကိုယ်တွေလည်း အလျည်းသင့်တဲ့အခါ မိတ်ဆွေတွေဆီ ဒေသထွက်ဖရဲသီးပို့ဖြစ်ခဲ့တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ အခင်းထဲကနေတောင် တိုက်ရိုက်ပို့ပေးတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုမျိုးရှိပြီး အခင်းနားမှာ သွားဝယ်မယ်ဆိုရင်တော့ ဖရဲသီး တစ်ဝကြီးကျွေးတဲ့အပြင် အပြန်မှာလည်း ဖရဲသီးအပိုတွေ တော်တော်များများ လက်ဆောင်ပေးတတ်ပါသေးတယ်။
.
. . . ဒါပေမယ့် ဖရဲသီးကတော့ ဝယ်မစားရတာ များပါတယ်၊ အဓိကအားဖြင့်တော့ ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင် အခင်းတွေက တောင်သူတွေ မခူးဘဲ ချန်ခဲ့တဲ့ ပယ်သီးတွေက စကောစကအရွယ်မို့သာ ကျန်နေခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့် ရောင်းတမ်းဝင်အသီးတွေလိုပဲ အရသာအရည်အသွေးအပြည့်နဲ့မို့ ကျနော်တို့အတွက်တော့ ဒီလိုအချိန်ဟာ ဖရဲသီး လှိုင်လှိုင်စားရတဲ့အချိန်ပါပဲ
.
. . . အမှန်ကတော့ ဖရဲသီး စသီးပြီဆိုကတည်းက သီးကင်းလေးတွေအရွယ်မှာ အပင်က အကောင်းဆုံးအလုံးကိုချန်ပြီး ခူးပစ်ကြလေ့ ရှိတာမို့ မြန်မာပြည်က ဗူးသီးနုနုလေးလိုသဘောထားပြီး အလုံးလိုက်ပြုတ်ပြီး ငါးပိရည်နဲ့ တို့စားတာမျိုး၊ ဗူးသီးကြော်လို ကြော်စားတာမျိုးတွေလည်း လုပ်စားဖြစ်ပါတယ်
.
. . . ပုံထဲက စာလေးကတော့ ဖရဲခင်းကြီးကိုကြည့်ပြီး တွေးမိတာလေးကို ရေးထားတာပါ။

https://bokaungpage.blogspot.com/2018/08/yario-suika.html

ဘေဘီလာမှ ကွေးသောကြောင့်

. . . တစ်ခါတစ်ခါတော့ အမှန်အကန်လူ့လောကြီးနဲ့ရော ပုံရိပ်ယောင်လူ့လောကကြီးနဲ့ရော ဝေးတဲ့နေရာကို တစ်ပတ်တန်သည် တစ်လတန်သည် ခဏလောက်သွားနေချင်မိတယ်။ ဝေးတဲ့နေရာ ဆိုပေတဲ့ အုပ်ချုပ်မှုကိစ္စလေးတွေကလည်း အဆင်ပြေချင်သေးတာကိုး၊ လူ့လောကြီးနဲ့သာ ဝေးနေချင်တာ လူ့စည်းစိမ်တွေနဲ့ကျပြန်တော့လည်း ဝေးမနေချင်ပြန်ဘူး။ အဲသည်နေရာလေးမှာ လူအစစ်တွေနဲ့ အင်တာနက်ပေါ်က ပုံရိပ်ယောင်လူတွေနဲ့ကလွဲရင် ကျန်တာကျ အကုန်လုံး ပြည့်စုံနေချင်မိပြန်တယ်
.
. . . စားစရာရှိမယ်၊ တစ်ပတ်စာလောက်ဆို ရေခဲသေတ္တာထဲ အသီးအရွက် အသားငါး သိမ်းလို့ရမှာပဲ။ နောက်ပြီးတော့ သောက်စရာလေးတွေ။ များများစားစား မတောင်းဆိုပါဘူး တစ်ပတ်ကနေ တစ်လလောက်အထိ ဖူလုံရင် ရပါပြီ။ အစားအစာမှာလည်း ကိုယ်က သိပ်ပြီး ချေးမများတတ်ဘူးဆိုတော့ ဆော်လမွန်ငါးတွေ၊ ကိုဘေး အမဲသားတွေ၊ ချိစ်တွေ၊ ကမ္ဘာကျော်အရက်တွေ၊ အာ့လို သိပ်ပြီး ကိန်းခမ်းကြီးတာတွေကိုလည်း မတောင်းဆိုပါဘူး။ သာမန် အိမ်မှာ စားသောက်နေကျလေးတွေရယ် အာမီရမ်ရယ် ဝက်အူချောင်းတို့ ဆိတ်သားခြောက်ဖုတ်တို့လောက်ဆို ပြည့်စုံပါပြီ
.
. . . အရေးကြီးဆုံး
အဲ . . . အရေးကြီးဆုံးက ကိုယ့်ကို ဘယ်သူမှ ဆက်သွယ်လို့ မရစေဖို့ပဲ၊ ဒီလောက်တိုတောင်းတဲ့ ရက်ကလေးထဲမှာ ကိုယ်ကလည်း ဘယ်သူ့ကိုမှ ဆက်သွယ်မှာ မဟုတ်သလို ကိုယ့်ကိုလည်း ဘယ်သူမှ မဆက်သွယ်နိုင်စေချင်ဘူး။ ယုတ်စွအဆုံး အင်တာနက်ပါ မရစေချင်ဘူး။
.
. . . အင်တာနက် မရဘူးဆိုပေတဲ့ ဖုန်းတော့လိုတယ်၊ ဖုန်းဆိုတာက ကိုယ့်ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရေမှတ်တမ်းစက်လေးလဲ ဖြစ်တာမို့ အဲသည်ရက်တွေမှာ နေတဲ့အိမ်ဝန်းကျင် လျှောက်သွားမယ် တွေ့ခဲ့တာတွေအကုန် ဓာတ်ပုံရိုက်မယ် မှတ်တမ်းတင်မယ်၊ စိတ်ကူးပေါ်တာလေးတွေရှိရင်လည်း ဖုန်းကိုပြောပြပြီး အသံသွင်းထားမယ်
.
. . . အိမ်ပြန်ရောက်ရင် စိတ်ကူးတည့်ရာတွေ ချက်ပြုတ်စားသောက်မယ်။ ပြီးရင် ယူလာတဲ့ ဟာ့ဒစ်ထဲက စိတ်ကြိုက်ရုပ်ရှင်တွေကြည့်မယ်၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း တိတ်ဆိတ်နေမှာဆိုတော့ ညသိပ်နက်တဲ့အထဲ နေဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူး။ သန်းခေါင်မတိုင်ခင် အိပ်ဖြစ်မှာပဲ
.
. . . မနက်ကျ စောစောထပြီး ငှက်တွေအသံကိုနားထောင်မယ် နေပူဆာလှုံမယ်၊ ခြင်မကိုက်ဘူးဆိုရင်တော့ မနက်နေပူဆာလှုံတဲ့အခါ အဝတ်ကပ်ချင်မှ ကပ်မှာပေါ့လေ။ ပြီးရင် အနီးဝန်းကျင် လျှောက်သွားမယ်။ တွေ့တဲ့စမ်းချောင်းမှာ ရေချိုးမယ်၊ ဘယ်သူမှလည်း မရှိဘူးဆိုတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရေချိုးလို့ရတာပေါ့။ ပြန်လာရင် နေ့လည်စာစားမယ်။ တစ်ရေးတစ်မော အိပ်မယ်၊ နိုးလာရင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်မယ် တစ်ခြားဟာလည်း လုပ်ချင်လုပ်မယ်
.
. . . အခု စိတ်ကူးထဲကဟာတွေ လုပ်လို့ရအောင် ဘယ်နားသွားရမလဲ စဉ်းစားကြည့်တော့ ဆင်ဖြူရှင်မင်းလက်ထက်က စာဆိုတော် လက်ဝဲသုန္ဒရအမတ်ကြီး မင်းဒဏ်သင့်လို့ သွားရတဲ့ ကသာ၊ ထီးချိုင့်နယ်ထဲက မဲဇာအရပ်ဆိုရင် အဆင်ပြေမယ်လို့ ထင်မိတယ်
.
. . . လက်ဝဲသုန္ဒရအမတ်ကြီး ဦးမြတ်စံကတော့ သူမင်းဒဏ်သင့်နေတုန်းမှာ အဲသည်မဲဇာတောကြီးထဲ တော်တော်ကို ဒုက္ခကြီးစွာနဲ့ နေခဲ့ရပုံပဲ။ မဲဇာတောင်ခြေ၊ သဲသာသောင်မြေ၊ ပွဲခါညောင်ရေ အစချီတဲ့ ရတုသုံးပိုဒ်နဲ့ ရွှေပြည်ဌာနဝေးသောကြောင့်၊ လေပြည်လာကအေးသောကြောင့်၊ နေခြည်ဖြာမှနွေးသောကြောင့် အဆုံးသတ်တဲ့ ဂန္တဝင်ရတုတစ်ပုဒ် ရေးနိုင်ခဲ့တာပဲ
.
. . . ကိုယ်ကတော့ ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် ပျော်လို့ကို သွားနေခဲ့တာမို့ သူ့လိုတော့ အလွမ်းရတုတွေ ရေးဖြစ်စရာအကြောင်းမရှိဘူး၊ မသကာ ဘေဘီလာမှ ကွေးသောကြောင့်ဆိုပြီး ခုခေတ်အခေါ် အိပ်ချ်ဒီဇာတ်လမ်းကောင်းလေးတွေတော့ ရေးဖြစ်ခဲ့မယ်ထင်တယ်၊ ဒါမျိုးကလည်း ဂန္တဝင်တွင်ဖို့ အခက်သားကလား၊ ဖတ်ချင်တဲ့သူများ ခုတည်းက စာရင်းပေးထားကြ
.
၄ ဩဂုတ် ၂၀၂၁

သေနိုင်ပါရိုးလား

. . . ငှက်ဖျားမိလို့ လက်ခံထားတဲ့ အငြိမ့်ပွဲတွေဖျက်လိုက်ရပြီး လူတွေမြင်ကွင်းက ပျောက်သွားတော့ မမြရင်တစ်ယောက် သေရှာပါလေပြီဆိုပြီး သတင်းကြီးရပြန်သတဲ့။
.
. . . မမြရင်ဆိုတာကလည်း တစ်ခေတ်တစ်ခါမှာ တစ်ယောက်ဆိုသလောက် ထွန်းထွန်းပေါက်ပေါက် ပရိသတ်များတဲ့သူဆိုတော့ သူနေမကောင်းဘူးကြားတော့ စာတွေဘာတွေရေးကြ သတင်းမေးကြ မေတ္တာပို့ကြတာတွေကလည်း အများသားကလား
.
. . . ဒီလောက်တောင် မေတ္တာပန်းပွင့်ထားသူဆိုတော့ မမြရင် ဒီတိုင်းနေလို့ မရတော့ဘူး၊ ထူထူထောင်ထောင်ဖြစ်တာနဲ့ သူ့အငြိမ့်သီချင်းတွေ ပင်တိုင်ရေးပေးနေကျ နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ဆီကို ပြေးရတော့တာပဲ၊ ကိုကြီးတင်ရေ လုပ်ပါအုံး လူတွေက ကျမသေပြီထင်နေကြတယ်၊ ကျမ မသေဘူး ပြန်လာပြီဆိုတာ သီချင်းလေးတစ်ပုဒ်လောက် ရေးစမ်းပါအုံးရှင် ဆိုတော့
.
. . . ကိုယ့်ဘဝမှာ သေလောက်အောင်ဖြစ်ရတဲ့ အခက်အခဲကြီးတော့ မကြုံဖူးပေမယ့် လူတစ်ခု ပူမှုရယ်တဲ့ ဆယ်ကုဋေဆိုသလို တစ်ခါတစ်လေ သေသွားတာကမှ အကောင်းသားလို့ တ,ရလောက်အောင် စိတ်ပျက်ရတဲ့ အခိုက်အတန့်တွေကို အားတင်းကျော်ဖြတ်ပြီးတိုင်း
.
. . . အမေက ကိုယ်တွေငယ်ငယ်တုန်းက သီချင်းဆိုဆိုပြလေ့ ရှိတဲ့အခါ သီချင်းနောက်ခံအကြောင်းကိုပါ ပြောပြောလေ့ရှိတာကိုး၊ လေဘာတီမမြင်ရင်ရဲ့ တုံးကျော်မ သီချင်းဟာ အသက်ဘေးက ကျော်လွှားလွန်မြောက်လာနိုင်တဲ့ အတိတ်ကောင်းနိမိတ်ကောင်း သီချင်းအဖြစ် ကိုယ့်ရဲ့ အကြိုက်ဆုံးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်လာတဲ့အခါ တစ်ခုခုကို ခက်ခက်ခဲခဲ ကျော်ဖြတ်နိုင်ပြီးတိုင်း အဆိုတော်ကြီးမာမာအေးရဲ့ တုံးကျော်မသီချင်းကို အကျယ်ကြီးဖွင့်ပြီး အောင်ပွဲခံလေ့ရှိတာ ကိုယ့်အခန်းနားနီးတဲ့သူတွေ တစ်ခါတစ်လေတော့ သတိထားမိခဲ့ကြတယ်ထင်ပါရဲ့
.
. . . အခုကပ်ဘေးကြီးထဲ ပိုးဒဏ်သင့်ကြတဲ့ မိတ်ရင်းဆွေချာများလည်း အမြန်ပြန်ပြီး ကျန်းမာကြပါစေကြောင်း အကိုဗိုလ်ကောင်းကမေတ္တာရေလောင်းရင်း ရောဂါဒဏ်ကို ကျော်လွှားလွန်မြောက်ပြီးတဲ့အခါ ကျနော်နဲ့အတူ တုံးကျော်မ သီချင်းကို အကျယ်ကြီးသံပြိုင်ဆိုရင်း အောင်ပွဲခံကြဖို့ စောင့်မျှော်နေမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁

ဤမှန်သောသစ္စာစကားကြောင့်

. . . ဘဝမှာ မနှစ်မြို့စရာ အနှောင်အဖွဲ့ အကျပ်အတည်း အခက်အခဲမျိုးနဲ့ ကြုံရတဲ့အခါ အဲသည်အနှောင်အဖွဲ့က လွတ်မြောက်ပါစေကြောင်း သစ္စာပြု ဆုတောင်းလို့ရတယ် ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်မျိုးက အခုခေတ်အခုအခါတော့ လူပြောသူပြော အတော်နည်းနေပြီပေတဲ့ ရှေးခေတ်ရှေးအခါ စာပေတွေ ဇာတ်တော်တွေမှာတော့ အထင်အရှားကို မြင်ခဲ့ရတဲ့ သစ္စာတန်ခိုးတစ်ခုပါပဲ။
.
. . . စကားသစ္စာ မှန်သောခါကား ဩဇာလေးနက် ပေါ်ဆီတက်၍ နွယ်မြက်သစ်ပင် ဆေးဘက်ဝင် ဆိုပြီးတော့ ရှင်မဟာသီလဝံသ ရေးဖွဲ့ခဲ့တဲ့ ပါရမီတော်ခန်းပျို့ထဲက သစ္စာပါရမီကို ပြဆိုတဲ့ အခန်း စာပိုဒ် ၁၂၃ မှာ ထည့်ရေးခဲ့တာကို ထောက်ရင် ရှေးအခါက သစ္စာအကြောင်း အတော့်ကို အလေးအနက် ထားခဲ့ကြတယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်ပါတယ်။ အဲသည်တော့ မေးစရာရှိတာက ဒီခေတ် ဒီအခါမှာရော သစ္စာတရားက အလေးအနက် ပြုစရာ အားကိုးအားထားဖြစ်စရာ ဟုတ်သေးရဲ့လား ဆိုတာပါပဲ
.
. . . ဆိုပါတော့ဗျာ အခု ကျွန်တော်တို့ ခေတ်ကြီးမှာမှ တည့်တည့်လာကြုံနေတဲ့ ရောဂန္တရ ကပ်ဆိုးကြီးက အမြန်လွတ်မြောက်ပါစေ သက်သာပါစေ ကပ်ဆိုးဘေးက ချမ်းသာရာရကြပါစေ ဆိုတဲ့ ဆုတောင်းကို အထက်က ပြောခဲ့တဲ့ သစ္စာစကားနဲ့ တောင်းရင်ရော ရနိုင်သလားပေါ့
.
. . . ရနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်ဆိုပါတော့၊ ကျနော်တို့မှာ လောက်လောက်လားလား သစ္စာဆိုရလောက်တဲ့ လေးနက်တဲ့ သစ္စာတရားကို ဘယ်လိုရှာကြရပါ့။ မိမိရဲ့ ဒါနကုသိုလ်၊ သီလကုသိုလ်၊ ဘာဝနာကုသိုလ်တွေအပြင် တစ်ခြားသော ဘဝမှာ သစ္စာတရားအဖြစ် တန်ဖိုးထား စောင့်စည်းခဲ့တဲ့ အရာတွေကို သစ္စာပြုတိုင်တည်ပြီး ဆုတောင်းရင်လည်း ရနိုင်ကောင်းရဲ့ပေါ့ဗျာ
.
. . . ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်လည်းဖြစ် ဘုရား တရား သံဃာဆိုတဲ့ ရတနာမြတ်သုံးပါးကိုလည်း နှစ်နှစ်ကာကာ ယုံကြည်တယ်ဆိုရင်ဖြင့် ကျနော်တို့မှာ အဲသည်ယုံကြည်ချက်ကို တိုင်တည်ပြီး သတ္တဝါအများ ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေလို့ ဆိုလောက်စရာ သစ္စာတိုင် သုတ္တန်တစ်ခုအကြောင်းကို ပြောပြချင်ပါတယ်။
.
. . . ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်က ဝေသာလီပြည်မှာ ရောဂါတွေဖြစ် လူတွေသေ ဘီလူးသရဲတွေ သောင်းကျန်းကြတဲ့အခါ အဲသည်ကပ်ဆိုးက လွတ်မြောက်အောင် ကယ်တင်တော်မူပါဆိုပြီး မြတ်စွာဘုရားကို ပင့်လျှောက်တော့ မြတ်စွာဘုရားက အခုပြောမယ့် ရတနသုတ္တန်ကို သင်ပေးတော်မူပြီး ရွတ်ဆိုစေတဲ့အခါ ဘီလူးသရဲတွေ ထွက်ပြေးရပြီး တိုင်းသူပြည်သားများ ချမ်းသာရာ ရကြသတဲ့။ ဒီသုတ္တန်ရွတ်တာနဲ့ပဲ ဘီလူးသရဲ ထွက်ပြေးရတာ ဘာများဆိုင်လို့လဲလို့ သိချင်ကြမယ့် သူများအတွက် သုတ္တန်အကြောင်း နည်းနည်းပြောပြချင်ပါတယ်။
.
. . . ရတနသုတ် ပါဠိတော်မှာ အပိုဒ် ၂၁ ပိုဒ် ပါဝင်ပြီး အပိုဒ် ၄ ကနေ အပိုဒ် ၁၈ အထိ စုစုပေါင်း ၁၅ ဂါထာဟာ မြတ်စွာဘုရားကိုယ်တော်တိုင် ရွတ်ဆို အရှင်အာနန္ဒာကို သင်ကြားပေးပြီး မြို့ထဲရွာထဲ လိုက်လံရွတ်ဆိုစေခဲ့တဲ့ သုတ္တန်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲသည် ၁၅ ပိုဒ်မှာ ဘာတွေများ ရေးထားလို့ ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးတာပါလိမ့်
.
. . . တကယ်တမ်းကတော့ အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ ဘုရားရှင်ကိုယ်တိုင် နုတ်တိုက်ချပေးခဲ့တဲ့ ၁၅ ဂါထာမှာ ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးဖို့ ခြိမ်းခြောက်မောင်းထုတ်တဲ့ စာသားသဘော မပါပါဘူး။ မြတ်စွာဘုရား စပြီးရွတ်ဆိုပေးတဲ့ အပိုဒ် ၄ မှာဆို ဒီသုတ္တန်ကို ရွတ်ဆိုတော့မှာမို့လို့ မြေ၌တည်သောနတ်၊ ကောင်းကင်၌တည်သော နတ်အပေါင်းတို့ တရားနာလာရောက်ကြကုန်လော့ ဆိုပြီး ဖိတ်ကြားတဲ့ စကားရယ်၊ လူတွေကို စောင့်ရှောက်ပေးကြပါဆိုတဲ့ မေတ္တာစကားရယ် ပါတာကြောင့် မြတ်စွာဘုရားရှင် ကိုယ်တော်တိုင် ဒါမှမဟုတ် အကျင့်သီလနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များက ရွတ်ဖတ်ပွားများတဲ့အခါ အဆိုပါနတ်တွေ ကြွရောက်လာပေးလို့ နတ်ဆိုးဘီလူးဆိုးတွေ အဝေးကို အလိုအလျောက်ပြေးရှောင်ကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျာ့
.
. . . ကျန်တဲ့ အပိုဒ်တွေကတော့ သစ္စာပြု ဆုတောင်းပေးတဲ့ မေတ္တာစာ အပိုဒ်တွေချည်းပါပဲ။ ဘာတွေကို သစ္စာပြုသလဲဆို ဘုရားတရားသံဃာ ရတနာသုံးပါးသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ဟာ မကောင်းမှုကို မေ့လျော့လို့ ပြုမိရင်တောင် မိမိပြုမိခဲ့တာကို မလိမ်မညာမကွယ်မဝှက်တော့ကြောင်း၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာ ဘဝသစ်တစ်ဖန်ပြန်ဖြစ်စရာ အကြောင်းကုန်ခမ်းသွားပြီးတဲ့အကြောင်း စတဲ့ အမှန်စကားတွေကို သစ္စာအဖြစ်တိုင်တည်ပြီး သတ္တဝါတွေ ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေလို့ မေတ္တာပြုတဲ့ ဂါထာတော်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
.
. . . အခုနေခါ ကျနော်တို့ မိတ်ဆွေရောင်းရင်းများ မကျန်းမမာဖြစ်တယ်လို့ ကြားသိကြတဲ့အခါ အချင်းချင်း အားပေးကြ မေတ္တာပို့ ဆုတောင်းကြ လုပ်ကြရင်တောင် မိတ်ဆွေများရဲ့ အားပေးစကားဟာ ကာယကံ့ရှင်အတွက် အားဆေးတစ်ခွက်လို ဖြစ်စေတယ်မဟုတ်လား ခင်ဗျာ၊ ဒါ့အပြင် ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင် မကျန်းမမာဖြစ်ကြတဲ့ အခါများမှာ စိတ်ကြောင့်မကျေဘဲ စိတ်ဓာတ်ခိုင်ခိုင်မာမာနဲ့ တောင့်ခံနိုင်တဲ့အခါ ရောဂါဘယဒဏ်ကို ပိုမိုအောင်အောင်မြင်မြင် ကျော်ဖြတ်နိုင်ကြတယ်မဟုတ်လား ခင်ဗျာ့
.
. . . မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်း အပေါင်းအသင်းများပေးတဲ့ မေတ္တာဓာတ်ကတောင် အဲသလောက် အားဖြစ်စေရိုးမှန်ရင် ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်တိုင် ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ အားတက်ရွှင်လန်းစရာ ရတနာသုံးပါးကိုအကြောင်းပြုတဲ့ သစ္စာအရင်းခံတိုင်လို့ မေတ္တာဓာတ်များ ပေးဝေတာကို နာယူနှလုံးသွင်းကြမယ်ဆိုရင် ဘီလူးတွေ သရဲတွေ ပြေးတာမပြေးတာ အပထားလို့ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်နှလုံးမှာ ခွန်အားများရလာပြီး ကိုယ်ခန္ဓာကို ဖိစီးနှိပ်စက်နေတဲ့ ရောဂါဒဏ်ကို ခုခံပေးတဲ့ အတွင်းအားစနစ်တွေ တက်လာတယ်ဆိုတာ ဒီခေတ်ကြီးထဲ အထွေအထူး ရှင်းပြနေစရာ မလိုလောက်ပါဘူးခင်ဗျာ
.
. . . ဒါကြောင့် ကျနော့်မိတ်ဆွေရောင်းရင်းများ ရတနာသုံးပါးကို ကြည်ညိုမြတ်နိုး တန်ဖိုးထားကြသူများကို ကို အထူးတိုက်တွန်းလိုတာက မိမိရဲ့ စိတ်ခွန်အားအတွက်ဖြစ်ဖြစ်၊ မိမိအိမ်သားများ စိတ်ခွန်အားအတွက်ဖြစ်ဖြစ်၊ နာမကျန်းဝေဒနာကို တွန်းလှန်တိုက်ထုတ်နေတဲ့အခါ လိုအပ်တဲ့ စိတ်ခွန်အားအတွက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အနည်းဆုံးတော့ သတ္တဝါအများအပေါ် ကျန်းမာချမ်းသာပါစေကြောင်း အေးမြတဲ့ မေတ္တာဓာတ်သွန်းလောင်းရင်း ဘဝနာပွားဖို့ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ရတနသုတ္တန် မြန်မာပြန်တရားတော်ကို နာယူကြဖို့ အထူးတိုက်တွန်းလိုက်ရကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၁
.
the photo was taken some days ago at . . .

ချစ်သူနဲ့ကွေကွင်းရခြင်းဒုက္ခ

. . . ဘုန်းကြီးကျောင်းသား လုပ်ခဲ့ဖူးတဲ့သူဆိုတော့ ဓမ္မစကြ်ာတို့ဘာတို့ဆိုတာ ကလေးကတည်းက အလွတ်နီးနီးရခဲ့တဲ့ ဒေသနာတွေပေါ့၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ပျင်းပျင်းရိရိနဲ့ ရွတ်နေတုန်းကတော့ စိတ်မဝင်စားခဲ့ပေမယ့် တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်ရဲ့ သူငယ်ချင်းလို့ပဲဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် ဝတ္ထုကို ဖတ်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ ဓမ္မစကြ်ာကို စိတ်ဝင်စားလာခဲ့တယ်။ ခုနစ်တန်းပဲ ရှိသေးတဲ့ ချာတိတ်လေးက သူခါတိုင်း ဝတ်ကျေတန်းကျေ ကျက်ရမှတ်ရ စာပြန်ရ ရွတ်ဖတ်ရ လုပ်နေခဲ့တဲ့ ဓမ္မစကြ်ာတရားကို စစ်စစ်ပေါက်ပေါက်မေးတော့ ဦးဇင်းလေးက မျက်လုံးကိုစိုက်ကြည့်ပြီးမေးတော့တာပဲ။ ငါ့လူ မင်း ဘယ်သူ့ကို ကြိုက်နေတာတုန်းတဲ့။ ဟာ မဟုတ်ပါဘူး ဦးဇင်းကလည်း ဆိုပြီး ရှက်ရှက်နဲ့ ဖြေခဲ့ရပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်ဝတ္ထုဖတ်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ကမ္ဘာထဲမှာ ရည်းစားရရုံမကလို့ အသည်းတွေဘာတွေတောင် ကွဲပြီးနေပြီရယ်
.
. . . ဓမ္မစကြ်ာဒေသနာမေးတာနဲ့ ဦးဇင်းက ဘယ်သူ့ကို ကြိုက်နေတာတုန်းမေးတာ ဘာဆိုင်လို့လဲလို့ ထင်ချင်စရာရှိတယ်။ ကိုယ်မေးတာကလည်း ဓမ္မစကြ်ာထဲ ဒုက္ခသစ္စာကို ပြတဲ့အပိုဒ်က အပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါ ဒုက္ခေါ ပိယေဟိ ဝိပ္ပရောဂေါ ဒုက္ခေါ ဆိုတာရယ်၊ သမုဒယသစ္စကိုပြတဲ့ အပိုဒ်က ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ ဆိုတာရယ်ကို ဖောက်ပြီး မေးတာကိုး၊ အရွယ်ကလည်း ကိုးလိုးကန့်လန့် ဟိုမရောက်သည်မရောက် လူပျိုမပေါက်တပေါက်အရွယ်ဆိုတော့ ဦးဇင်းလေးလည်း ငယ်ရာက ကြီးလာသူဆိုတော့ ရိပ်မိခဲ့ဟန်တူပါရဲ့လေ
.
. . . ကိုယ်က ဘုန်းကြီးကျောင်းသားလုပ်ခဲ့ဖူးတုန်းက ရွတ်ရဖတ်ရတွေ လုပ်ခဲ့ရလို့ ငြီးငွေ့သွားတာပဲလားမသိ ဘုရားစင်ရှေ့ထိုင်ပြီး ဘာဘာညာညာတွေ ရွတ်ရဖတ်ရ အကြာကြီးဘုရားရှိခိုးရတာတွေကို အင်မတန့်အင်မတန် ပျင်းတဲ့သူပေတဲ့ ကိုယ်သဘောကျတဲ့ ဒေသနာလေးများ ရွတ်နေဖတ်နေသံကြားရင် စိတ်ထဲကကို လိုက်ပြီး နှလုံးသွင်းဖြစ်နေတော့တာ၊ အထက်မှာ ပြောခဲ့တဲ့ ဓမ္မစကြ်ာဆိုတာလည်း ကိုယ့်အကြိုက်ဆုံး ဒေသနာတွေထဲက တစ်ခုပေါ့။
.
. . . အဓိကက သစ္စာလေးပါးတရားကို ဟောတယ်ဆိုပေတဲ့ အဲသည် သစ္စာလေးပါးကိုလည်း ကိုယ်တွေဉာဏ်နဲ့ မမီတဲ့ အရာပေမယ့် ဒီဒေသနာရဲ့ နောက်ခံအကြောင်းတွေကအစ စိတ်ဝင်စားစရာ ဖြစ်နေခဲ့တာကိုး၊
.
. . . သုဒ္ဓေါဓန ဘုရင်ကြီးက သူ့သားတော် သိဒ္ဓတ္ထ မိတဆိုးလေး ရှေ့ဖြစ်ကို ဟောပါဆိုလို့ ဧကံသဗျာကရဏ တစ်ချောင်းတည်းသော လက်ညှိုးကိုထောင်ပြီး တစ်ခုတည်းသောအဟောနဲ့ ဘုရားစင်စစ်ဧကန်ဖြစ်မယ့်သူပါလို့ ရဲရဲတောက် ဟောမိလို့ နန်းတော်ထဲက ဆွဲထုတ်ခံရတဲ့ ကောဏ္ဍညပုဏ္ဏားက သူ့ဆွဲထုတ်ဖို့လာတဲ့ မင်းချင်းတွေကို အေး မင်းတို့ ဆွဲထုတ်တာတော့ မခံဘူး၊ ငါကိုယ်တိုင် တရားဦးနာဖို့ မိဂါဒါဝုန်တောက သွားစောင့်မယ်ဟေ့ဆိုပြီး ခပ်ချေချေနဲ့ ထွက်သွားခဲ့တာက ဒီဒေသနာကို စိတ်ဝင်စားမိတဲ့ မူရင်းဇာတ်ကွက်အစပေါ့။
.
. . . အလောင်းတော်မင်းသားက အစွန်းရောက်အကျင့်ဖြစ်တဲ့ ဒုက္ကရစရိယအကျင့်ကို စွန့်လွှတ်လိုက်တော့ ဘုရားဖြစ်ရင် တရားနာဖို့ စောင့်နေကြတဲ့ ကောဏ္ဍညရသေ့အပါအဝင် ရသေ့ငါးယောက်က စိတ်ပျက်သွားပြီး ဒီတစ်ခါ တို့ဆီပြန်လာလို့ကတော့ ဘယ်သူမှ ထွက်မကြိုကြေး မနုတ်ဆက်ကြကြေး ဆိုပြီး သဘောတူထားကြပေမယ့် တကယ်တမ်း ဘုရားလည်း ကြွလာရော ဘယ်သူမှ ချေမိုးမနေနိုင်ကြတော့ဘဲ သူ့ထက်ငါ ဦးအောင် ကြိုကြသတဲ့။ မိဂါဒါဝုန်တောက ဘုရားရှင် ဓမ္မစကြာဒေသနာဟောတဲ့ နေရာကို ရောက်ခဲ့တုန်းက ဘုရားကို မကြိုကြကြေးလို့ သဘောတူထားပြီးမှ သူ့ထက်ငါ ထွက်ကြိုကြတဲ့ ရသေ့ငါးယောက်အကြောင်း လိုက်ပို့တဲ့ ဦးဇင်းက ရှင်းပြတော့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် မျက်နာမပူကြဘူးလား မသိဘူးလို့ ခပ်သောသော တွေးမိခဲ့ပါသေးတယ်။
.
. . . အလောင်းတော်ဘဝမှာ ခြောက်နှစ်တိုင်တိုင်ကျင့်ခဲ့တဲ့ ဒုက္ကရစရိယအကျင့်ကို စွန့်လွှတ်လို့ စိတ်ပျက်သွားခဲ့တဲ့ ရသေ့ငါးဦးကို ဘာကြောင့် ဒီအကျင့်ကို စွန့်ခဲ့ရသလဲဆိုတာ ဒေသနာထဲမှာ သေသေချာချာကို ထည့်ဟောပေးခဲ့ပါတယ်။ ဓမ္မစကြ်ာ တရားကို စဖွင့်တာကိုက အဲသည် အစွန်းရောက်အကျင့်နှစ်ပါးဖြစ်တဲ့ ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂေါ နဲ့ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ ဆိုတာကို အရင်ရှင်းပြရင်း ဒေသနာကို နိဒါန်းပျိုးခဲ့တာပါ။ ကာမဂုဏ်စည်းစိမ်တွေကို အလွန်အကျူးခံစားခြင်းနဲ့ မိမိကိုယ်ကို နှိပ်စက်ခြင်းဆိုတဲ့ အစွန်းတရားနှစ်ပါးကို ရှောင်ကျဉ်ပြီး မဈ္ဇိမပဋိပဒါ အလယ်အလတ်လမ်းစဉ်နဲ့ ကျင့်ဆောင်ရမယ်လို့ အရင်ရှင်းပြပြီးမှ သစ္စာလေးပါးကို ဆက်ရှင်းပြတာပါ။
.
. . . ဘုရားအဖြစ်ကို ရောက်ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း ပဉ္စဝဂ္ဂီ ရသေ့ငါးဦးကို တွေ့တွေ့ချင်း ပြောပြသေးတာ မဟုတ်ဘဲ ဓမ္မစကြ်ာဒေသနာက သစ္စာလေးပါးတရားကို သေသေချာချာ ဟောပြီးတဲ့အခါကျမှ ဝန်ခံပြောကြားတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ တရားအဆုံးမှာ ပထမဆုံး သောတာပန်တည်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကတော့ ကျနော့်ရဲ့ အိုင်ဒေါကြီး ကောဏ္ဍညရသေ့ပါပဲ။
.
. . . တကယ်တမ်းကျတော့ ဓမ္မစကြ်ာဒေသနာကို နာယူနေတာ လူပုဂ္ဂိုလ်ထဲက ပဉ္စဝဂ္ဂီ ရသေ့ငါးဦးပဲ ဆိုပေတဲ့ နတ်တွေ ဗြဟ္မာတွေတော့ အများကြီး တရားနာ လာကြသတဲ့။ ဓမ္မစကြ်ာသုတ္တန်ထဲမှာ ကိုယ်သဘောကျတဲ့ နေရာတစ်ခုက နတ်ဗြဟ္မာတွေ ဘုံအဆင့်ဆင့် ကောင်းချီးပေးကြတဲ့အခန်း ဖြစ်ပါတယ်။ လူ့ပြည်မှာ ဟောတဲ့ ဒေသနာကို နာကြားကြရတဲ့အခါ နှစ်ထောင်းအားရ ကောင်းချီးပေးကြတဲ့အသံကို အောက်ဆုံးနတ်ဘုံဖြစ်တဲ့ စတုမဟာရာဇ် နတ်ဘုံက နတ်တွေကြားပြီး သူတို့လည်း သဘောကျလို့ ကောင်းချီးပေးကြသတဲ့။ သူတို့ရဲ့ အသံကို အထက်နတ်ဘုံတွေဖြစ်တဲ့ တာဝတိံသာ၊ ယာမာ၊ တုသိတာ၊ နိမ္မာနရတိ၊ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်နဲ့ ဗြဟ္မပြည်တို့က အဆင့်ဆင့် ကောင်းချီးပေးသံတွေကြားပြီး ဆက်ကာဆက်ကာ ကောင်းချီးပေးကြသတဲ့။
.
. . . အခုချိန်ထိက ခုန တရားနာပြီး သောတာပန်တည်တဲ့ ကောဏ္ဍညရသေ့အပါအဝင် ငါးဦးစလုံးက ရဟန်းမဖြစ်ကြသေးပါဘူး။ ကောဏ္ဍညရသေ့က သူတို့ကို ရဟန်းအဖြစ်ခွင့်ပြုပါဆိုပြီး တောင်းပန်တော့မှ ဧဟိဘိက္ခူ ဆိုပြီး ဘုရားရှင်က ခေါ်လို့ ရဟန်းဘဝရောက်ကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
.
. . . ဘုရားရှင်ရဲ့ ဓမ္မစကြ်ာဒေသနာကလည်း ဒီအတိုင်းဟောဖြစ်ခဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘုရားအဖြစ်ကို ရောက်တော်မူပြီးတဲ့နောက် လောကကို ဆင်ခြင်ကြည့်တဲ့အခါ လူတွေက ငါ့တရားကိုနားလည်ကြဖို့ ခက်လိမ့်မယ်၊ ဒီအမိုက်အမဲတွေ အကျွတ်တရားရအောင် ငါတော့ တော်တော်အာပေါက်အောင်ဟောမှ ရလိမ့်မယ်၊ တော်တော်လက်ဝင်မယ့်ကိစ္စပဲ မလွယ်ပါဘူးလေ ငါဟောလည်း အသိတရားရကြမယ်မထင်ဘူးဆိုပြီး လူတွေကို တရားဟောဖို့ စိတ်ပျက်သွားခဲ့သေးသတဲ့။ ဟာ ဒီလိုတော့ မဖြစ်ချေဘူး တတ်နိုင်သလောက်တော့ ကယ်ချွတ်ပေးဖို့ တောင်းပန်ဦးမှ ဆိုပြီး သဟမ္ပတိဗြဟ္မာကြီးက လာတောင်းပန်လို့သာ တရားဦးဖြစ်တဲ့ ဓမ္မစကြ်ာဒေသနာကစလို့ လူတွေကို ဉာဏ်နဲ့ဆင်ခြင်ပြီး သင့်တော်ရာတရားတွေ ဟောသွားဖြစ်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
.
. . . နောက်တစ်ခါ စိတ်ကူးပေါက်ရင်တော့ ကျွန်တော် အနှစ်သက်ဆုံးထဲမှာပါတဲ့ ရတနာသုတ္တန်အကြောင်း ပြောပြပါအုံးမယ်၊ စိတ်ဝင်စားရင် ကွန်းမင့်မှာ ပြောသွားပေး
.
ဝါဆိုလပြည့်၊ သောကြ်ာနေ့
မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၃ ခုနှစ်
(တကယ်တော့ မနက်ဖြန် စနေနေ့မှ တကယ်လပြည့်ရက်)
၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၁
.
the photo was taken on 25 Nov, a rainy day of the 2019 Autumn, in the snow country.