Global Civilization Initiative - GCI

G C I
.
. . . ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဆိုပြုချက် (Global Development Initiative – GDI)၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလုံခြုံရေးအဆိုပြုချက် (Global Security Initiative – GSI) တို့ကို ထုတ်ဖော်ခဲ့တဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ဟာ အခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားရေးအဆိုပြုချက် (Global Civilization Initiative – GCI) ကို ထပ်မံ ထုတ်ဖော်လိုက်ပြန်ပါတယ်။
.
. . . တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ဟာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အနေနဲ့ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးပါတီများ အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးမှာ ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်စနစ်နဲ့ တက်ရောက် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ရာမှာ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားရေးတို့ကို အဓိကထား ပြောသွားခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ “ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးခရီးလမ်းတွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ အခန်းကဏ္ဍ” လို့ ခေါင်းစဉ်ပေးထားတဲ့ အဲသည် အစည်းအဝေးကို နိုင်ငံပေါင်း ၁၅၀ ကျော်က နိုင်ငံရေးပါတီနဲ့ အဖွဲ့အစည်းများက ကိုယ်စားလှယ် ၅၀၀ ကျော် တက်ရောက်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
.
. . . ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးက အားကောင်းမောင်းသန်ဆက်ပြီး တိုးတက်မှု မရှိသေးတာ၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုကွာဟချက်တွေ ကြီးမားနေသေးတာ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ယိုယွင်းပျက်စီးနေတာ နဲ့ စစ်အေးခေတ်အတွေးအခေါ်တွေ အယူသည်းနေကြတုန်း ဒီနေ့ခေတ်အခါမှာ လူသားထုရဲ့ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးက လမ်းဆုံလမ်းခွရောက်နေတယ်လို့ နိဒါန်းချီပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အချက်ငါးချက်ကို တင်ပြခဲ့ပါတယ်၊ အဲဒါတွေကတော့
• ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ဆောင်ရာမှာ ပြည်သူသာ အဓိကဖြစ်ရမယ်
• အမှီအခိုကင်းပြီး နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ သွားရမယ်
• ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးရေးအခြေခံသဘောတရားတွေကို ဦးထိပ်ထားတဲ့ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ နည်းလမ်းသစ်တွေဖော်ထုတ်ရမယ်
• ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ခေတ်မီတိုးတက်ရေးကို ကြိုးစားနေတဲ့ တစ်ပြိုင်တည်းမှာပဲ အခြားသူတွေလည်း တိုးတက်မှုအသီးအပွင့်ကို ခံစားနိုင်အောင် ကူညီရမယ်
• ခိုင်မာတဲ့ခေါင်းဆောင်မှုပေးရမယ်
.
. . . ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစံရောယှက်နေတဲ့ ရောင်စုံဥယျာဉ်ကြီးထဲမှာ ပန်းတွေပွင့်ဝေနိုင်ဖို့အတွက်ဆိုပြီး ကဗျာဆန်ဆန်စကားလုံးလေးနဲ့ နိဒါန်းပျိုးပြီးသကာလ “ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားရေး အဆိုပြုချက်” (Global Civilization Initiative) ကို အချက် ၄ ချက်နဲ့ တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့
.
(က) မတူကွဲပြားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို လေးစားအသိအမှတ်ပြုဖို့ အားပေးတယ်။ တန်းတူညီမျှခြင်း၊ အပြန်အလှန်သင်ယူခြင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြခြင်း နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအသိုက်အဝန်းများ အားလုံးပါဝင်ခြင်း စတဲ့ အခြေခံမူတွေကို လက်ကိုင်ထားရမယ်။ ယဉ်ကျေးမှုမတူကွဲပြားတာတွေထက် အပြန်အလှန်ဖလှယ်မှုတွေ ပိုလုပ်ရမယ်၊ ပဋိပက္ခတွေထက် အပြန်အလှန်သင်ယူမှုတွေ ပိုများရမယ်၊ လွှမ်းမိုးတင်စီးလိုစိတ်တွေ ကျော်လွှားပြီး အတူယှဉ်တွဲနေကြရမယ်
.
(ခ) လူသားမျိုးနွယ်ထုရဲ့ ဘုံတန်ဖိုးသဘောထားတွေကို အားပေးထောက်ခံတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ တရားမျှတမှု၊ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ လွတ်လပ်မှုတို့ဟာ လူသားထုအားလုံးရဲ့ ဘုံဆန္ဒဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံအားလုံးဟာ မတူညီတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု နဲ့ တန်ဖိုးတွေကို အသိအမှတ်ပြုကြရမှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းရှိဖို့ လိုအပ်တယ်။ ကိုယ့်ယုံကြည်ချက်စံနှုန်းတန်ဖိုးတွေကို တခြားသူတွေဆီမှာ သွားသွတ်သွင်းဖို့ ကြိုးစားတာမျိုးကို ရှောင်ကျဉ်ရမယ်။ အယူဝါဒရေးရာ ထိပ်တိုက်ရင်းဆိုင်ဖြစ်ခြင်းမျိုးကိုလည်း ရှောင်ကျဉ်ရမယ်။
.
(ဂ) ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားခြင်းကို အမွေဆက်ခံခြင်းနဲ့ ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ခြင်းရဲ့ အရေးပါပုံကို အသိအမှတ်ပြုတယ်။ နိုင်ငံအားလုံးဟာ သက်ဆိုင်ရာ သမိုင်းကြောင်း နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုများရဲ့ ဆက်စပ်မှုကို မျက်မှောက်ခေတ်အထိ အပြည့်အဝ လက်ဆင့်ကမ်းသယ်ဆောင်လာကြဖို့ လိုအပ်ပြီး တီထွင်ဆန်းသစ်ပြောင်းလဲ မြှင့်တင်ကြဖို့ လိုအပ်တယ်။
.
(ဃ) နိုင်ငံတကာက ပြည်သူတွေ အချင်းချင်း အားကြိုးမာန်တက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြသင့်တယ်။ နိုင်ငံတွေအကြား အပြန်အလှန်နားလည်မှုနဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ လူသားယဉ်ကျေးမှု တိုးတက်ထွန်းကားလာစေဖို့အတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး လမ်းကြောင်းတွေ ချဲ့ထွင်ဖို့ နိုင်ငံတွေအကြား ယဉ်ကျေးမှု အပြန်အလှန် ဖလှယ်မှုတွေအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်တစ်ခု တည်ဆောက်ဖို့ လိုအပ်တယ်
.
. . . ဒီမိန့်ခွန်းရဲ့ တစ်နေရာမှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကတိကဝတ်နဲ့ အာမခံချက်လို့ ဆိုနိုင်တဲ့ စာပိုဒ်တစ်ပိုဒ်ကိုလည်းတွေ့ရတယ်၊ အနှစ်ချုပ်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာ တရားမျှတမှုကို ဆက်လက်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သွားမယ်ဆိုတာ၊ တစ်ချို့နိုင်ငံတွေ အင်အားကြီးလာရင် လုပ်ကြသလို ကိုလိုနီနယ်ချဲ့လမ်းဟောင်းကို လိုက်မှာ မဟုတ်တဲ့အပြင် ဗိုလ်ကျလွှမ်းမိုးမှုကိုလည်း လုပ်မှာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ၊ မတူကွဲပြားမှုတွေကိုလည်း ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့နည်းနဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းမယ်ဆိုတာ၊ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုနဲ့ အင်အားသာတာကို အသုံးချတဲ့ နိုင်ငံရေးကစားကွက်တွေ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ အဲဒါတွေကို တရုတ်က ခိုင်ခိုင်မာမာ ဆန့်ကျင်တယ်ဆိုတာ၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနဲ့ သူသာကိုယ်သာ အခြေအနေကို လက်ကိုင်ထားပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းရာမှာ မျှတသင့်တော်တဲ့ လုံခြုံရေးပုံစံမျိုးကို အားလုံးအတူတကွ မျှဝေပါဝင်အသုံးချနိုင်အောင် တည်ဆောက်သွားမည်ဆိုတာ၊ ကမ္ဘာကြီးဟာ စစ်အေးတိုက်ပွဲအသစ်တစ်ဖန်ပြန်လည် စတင်ဖို့ မလိုအပ်ဘူး၊ ဒီမိုကရေစီကို ဗန်းပြပြီး ခွဲခြားခွဲခြားလုပ်တာ နဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်တာတွေဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ တန်ဖိုးကို တလွဲသုံးနေတာဖြစ်ပြီး အဲလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ထောက်ခံအားပေးမှုကို လက်လွတ်သွားမှာ သာမက အဆုံးအစမထင်တဲ့ အန္တရာယ်ကိုသာ ဖြစ်စေလိမ့်မယ်ဆိုတာ၊ တရုတ်ရဲ့ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်းက ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး နဲ့ နိုင်ငံတကာ တရားမျှတရေးကို အားပေးခိုင်ခံ့စေမယ်ဆိုတာ၊ တရုတ်ကြီး ဘယ်လောက်ပင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သွားပါစေ ဗိုလ်ကျစိုးမှုနဲ့ နယ်ပယ်ချဲ့ထွင်မှု မလုပ်ဘူးဆိုတာတွေကို ကတိကဝတ် အာမခံချက်များအဖြစ် ထည့်သွင်းပြောကြားသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။
.
. . . ရှီကျင့်ဖျင်ရဲ့ မိန့်ခွန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး စကားလုံးအသုံးအနှုန်းရ ဆန်းစစ်ကြည့်မယ်ဆို တရားဝင်အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ပြန်ဆိုချက်ထဲမှာ Civilization ဆိုတဲ့ စကားလုံး ၁၉ ခါပါဝင်ပြီး သူနဲ့ အဓိပ္ပာယ်တူအဖြစ် ယူလို့ရတဲ့ 文明 စကားလုံးက မူရင်းတရုတ်ဘာသာ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ၂၇ ခါတောင် ပါနေတာတွေ့ရပါတယ်၊ အလားတူ Modernization ဆိုတဲ့ စကားလုံးက အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဆိုချက်ထဲမှာ ၃၃ လုံးနဲ့ မူရင်းတရုတ်ဘာသာ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ 现代化 စကားလုံးက ၃၆ ကြိမ်ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။
.
. . . အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ အနောက်အုပ်စုနဲ့ တရုတ်-ရုရှားတို့ ဦးဆောင်တဲ့ အရှေ့အုပ်စုအကြား အုပ်စုဖွဲ့မှုနဲ့ တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်၊ တရုတ်နိုင်ငံက အမေရိကန်ကို နောက်ကောက်ချပြီး ကမ္ဘာကြီးကို ဦးဆောင်မှု လွှဲပြောင်းယူဖို့ ကြိုးစားနေချိန်မှာ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ဒီအဆိုပြုချက်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို အနုနည်းဦးဆောင်ဖို့ ကြိုးစားမှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် မှတ်ယူနိုင်တဲ့အပြင် စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးအင်အားကြီးတာကို အသုံးချပြီး ကမ္ဘာကိုပတ် ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဗန်းပြ ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုကို စိတ်ကုန်နေကြတဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအတွက် တရုတ်ရဲ့ ယခုသဘောထားများဟာ မျှော်လင့်ချက်ရောင်ခြည်ဖြစ်လေမလားဆိုတာတော့ ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံပေါ်မှာ ဆက်လက်စောင့်ကြည့်နေရမှာ ဖြစ်ပါကြောင်း
.
ဗိုလ်ကောင်း
၂၃ မတ် ၂၀၂၃